De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk UB/K/2006/53170
Doorkiesnummer Datum 26 juni 2006
Onderwerp Uitrol reïntegratiecoaches UWV en voorlichting
Op 1 februari jl. heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen van mevr. Verburg c.s.
(Kamerstukken 2005 2006, 29738/30370, nr. 24) waarin de regering wordt verzocht te
garanderen dat het UWV werkzoekenden actief informeert over de maatwerkaanpak, waarbij
zowel de mogelijkheden inclusief die van tijdelijke vrijstelling van sollicitatieplicht in
verband met mantelzorg of vrijwilligerswerk als de rechten en plichten van een
werkzoekende in beeld worden gebracht. Tijdens het overleg dat de vaste commissie voor
Sociale Zaken en Werkgelegenheid op 26 april jl. met mij heeft gevoerd over het
reïntegratiebeleid heb ik toegezegd om de Tweede Kamer halverwege 2006 te informeren over
de uitrol van de reïntegratiecoaches.
Met deze brief geef ik u mijn standpunt over deze motie en informeer ik u, conform mijn
toezegging, nader over de stand van zaken met betrekking tot de reïntegratiecoaches.
Allereerst wil ik ingaan op dit laatste punt. Bij de plenaire behandeling van het wetsvoorstel
Wijziging WW-stelsel en herziening ontslagrecht (Kamerstukken II, 2005/2006, 30370) begin
van dit jaar heb ik al eerder met uw Kamer gesproken over reïntegratiecoaching in het kader
van maatwerk versus sollicitatieplicht WW. Ik heb de indruk dat het positieve beeld over
reïntegratiecoaching overheerst. Wel zijn er door uw Kamer kanttekeningen gemaakt, met
name over de verhouding tussen rechtmatige uitvoering/rechtsgelijkheid en maatwerk, en dat
is begrijpelijk. Ik zal daar in deze brief op ingaan. Ik hecht er aan om allereerst nog eens voor
het voetlicht te brengen waarom reïntegratiecoaching is ingevoerd en wat de verwachte
meerwaarde daarvan is.
Doel van reïntegratiecoaching is cliënten effectiever en efficiënter aan het werk te helpen,
daarin meer maatwerk te leveren en de cliëntgerichtheid te vergroten. Met de reïntegratiecoach
versterkt UWV de regierol in het reïntegratieproces en de communicatie met de cliënt over
mogelijkheden, rechten en plichten. De reïntegratiecoach begeleidt en volgt de cliënt actief in
zijn of haar reïntegratieactiviteiten. Hij overlegt met de cliënt welke activiteiten van de cliënt
worden verwacht, welke ondersteuning UWV aanbiedt en legt één en ander in de
reïntegratievisie vast. Niet voor alle cliënten is inzet van een volledig traject door een
reïntegratiebedrijf de meest doelmatige en effectieve oplossing. Wanneer de werkloosheid niet
zo zeer wordt veroorzaakt door een in de persoon gelegen afstand tot de arbeidsmarkt maar
door gebrek aan geschikte vacatures, is intensieve begeleiding door een reïntegratiecoach
Ons kenmerk UB/K/2006/53170
aangewezen. Voor de snelheid en effectiviteit van reïntegratie is het van belang dat UWV een
vast aanspreekpunt heeft, zowel voor de klant als voor de andere partijen die een rol spelen in
de reïntegratie: CWI en de reïntegratiebedrijven. Naast aanspreekpunt voor de klant is de
reïntegratiecoach ook aanspreekpunt voor de ketenpartners. Hij heeft de bevoegdheid om met
de ketenpartners afspraken te maken over de inzet van hun reïntegratie-instrumenten voor zijn
klant.
Uitrol reïntegratiecoach WW:
Het verandertraject van de oude situatie (waarin 230 casemanagers het proces begeleidden)
naar de nieuwe situatie (reïntegratiecoaching), en dus in feite de slag van 230 casemanagers
naar 550 reïntegratiecoaches, is een zwaar traject geweest, maar kan geslaagd genoemd
worden. Het traject behelst nadrukkelijk méér dan uitbreiding van het aantal medewerkers.
Professionalisering van de begeleiding van de cliënt is een belangrijke doelstelling, die in de
werving, selectie, opleiding en coaching van de medewerkers concreet wordt doorvertaald. Op
dit moment zijn 550 reïntegratiecoaches (inclusief mentoren) werkzaam. Met dit aantal kan de
nieuwe instroom in de WW-uitkering en de nieuwe doelgroep
Van de 19 diensten die de reïntegratiecoach kan inzetten, in vergelijking met de volledige
trajecten die eerder werden ingezet, noem ik: jobhunting, sollicitatietraining,
schuldhulpverlening, assessment (klant krijgt inzicht in vaardigheden en functioneren),
assessment noodzaak scholing (protocol scholing), modulaire inkoop i.p.v. een volledig traject,
of alleen (intensieve of extensieve) ondersteuning van de klant door de reïntegratiecoach. Dus
maatwerk in plaats van een volledig traject.
Ten opzichte van medio 2005 is door de invoering van de reïntegratiecoach het aantal
persoonlijke klantcontacten met 30% gestegen. Daarnaast is het aantal tijdige eerste
gesprekken van de reïntegratiecoach met de klant toegenomen van ruim 30% medio 2005 naar
80% in het eerste kwartaal 2006. Uit een klanttevredenheidsonderzoek in de regio Oost bleek
een positief oordeel over zowel de communicatie van de reïntegratiecoach als over de aanpak
van de reïntegratiecoach.
De reïntegratiecoach WW opereert vanuit de CWI/BVG-lokaties en vervult daar een
sleutelfunctie. UWV overweegt deze functie in de toekomst organisatieonafhankelijk in te
voeren. De reïntegratiecoaching WW en AG zal daartoe geïntegreerd worden.
Tijdens het Algemene Overleg van 26 april jl. is gesproken over het risico dat maatwerk
rechtsongelijkheid met zich kan meebrengen. De Kamer heeft uitgesproken dat maatwerk
wenselijk is om zo tot een op de persoon toegespitste benadering te komen, maar ook dat zij
zich zorgen maakt over het risico van ongelijk behandelen van gelijke gevallen of gelijk
behandelen van ongelijke gevallen. IWI heeft in het rapport "De kortste weg naar werk",
(Kamerstukken II, 2005/2006, 28719, nr. 32) opgemerkt dat de vrijheid en mogelijkheden die
de reïntegratiecoach heeft, kan leiden tot rechtsongelijkheid. IWI pleit voor een systeem
---
Ons kenmerk UB/K/2006/53170
waarmee de kwaliteit van de uitvoering en de rechtszekerheid van burgers gewaarborgd kan
worden. Ik geef u hierna mijn opvatting hierover.
Zoals reeds eerder door mij is gemeld in mijn brief aan uw Kamer van 30 januari 2006
(Kamerstukken II, 2005/2006, 28719, nr. 32) kan de reïntegratievisie voor iedere cliënt een
andere, op maat gesneden, inhoud kan hebben. Reïntegreren houdt maatwerk in en daarbij past
een individuele op de persoon gerichte ondersteuning. UWV heeft te kennen gegeven het
spanningsveld tussen maatwerk aan klanten versus een rechtmatige uitvoering te herkennen.
UWV heeft een aantal zaken ontwikkeld die zullen bijdragen om goed met dit spanningsveld
om te gaan.
UWV waarborgt de kwaliteit en de uniformiteit van de dienstverlening onder meer door:
1. een strenge selectie op de juiste competenties voor de nieuwe functie van
reïntegratiecoach. Alleen mensen met de juiste kwalificaties (klantgericht, scherpe
oordeelsvorming, besluitvaardigheid, organisatievermogen) komen in aanmerking voor
deze functie.
2. het aangeboden instrumentarium: de reïntegratiecoach maakt zijn keuze op welke
manier de klant terug naar werk wordt geleid niet alleen op basis van zijn professioneel
oordeel, maar wordt daarbij ondersteund door een aantal ontwikkelde toetsen
(Ankermodel). In het Ankermodel zijn toetsen opgenomen die een indicatie geven hoe
intensief de cliënt begeleid moet worden, hoe waarschijnlijk het is dat hij in zijn beroep
of sector opnieuw werk kan vinden, een toets om een kosten-baten afweging te maken
bij de inzet van reïntegratie-instrumenten en een toets die de reïntegratiecoach helpt om
de competenties van klanten in beeld te krijgen.
3. de verplichting voor de reïntegratiecoach om te motiveren waarom hij wel of niet
diensten en toetsen afneemt; hierdoor ontstaat een transparante
verantwoordingsstructuur omdat terug te halen is welke motieven ten grondslag liggen
aan de ondernomen acties.
4. intervisiebijeenkomsten tussen mentoren en reïntegratiecoaches onderling, waarbij
gezamenlijk cases worden besproken. Dit bevordert een bredere scope bij
reïntegratiecoaches en stimuleert de professionele ontwikkeling en beleidsinvulling.
5. door een kwaliteit(meet)model te implementeren om de kwalitatieve aspecten binnen
de uitvoering van reïntegratiecoaching te kunnen meten en continue te verbeteren. Per
regio verkeert de invoering in diverse stadia van realisatie. Resultaten uit het
kwaliteitmeetmodel zijn nog niet beschikbaar.
De motie Verburg c.s. verzoekt de regering te garanderen dat het UWV werkzoekenden actief
informeert over de maatwerkaanpak en rechten en plichten. Ik wil hierop als volgt reageren.
UWV licht de uitkeringsgerechtigden en werkzoekenden standaard via folders of anderszins
(b.v. Internet) in algemene zin voor over nieuw beleid of wijziging van het beleid. Dit is een
werkwijze die UWV altijd hanteert, ook als het gaat om de komende wijzigingen met
betrekking tot de WW en de nieuwe werkwijze routeplanner naar werk. Informatie en
voorlichting wordt ook en vooral gegeven in de gesprekken tussen cliënt en de
reïntegratiecoach WW. UWV zal, waar mogelijk en noodzakelijk, gezamenlijk met CWI de
voorlichting gaan uitvoeren. Dat geldt niet alleen voor het gezamenlijk opzetten van een
---
Ons kenmerk UB/K/2006/53170
folderlijn, maar ook voor het gezamenlijk inrichten en vormgeven van processen en het
afstemmen van de verschillende taken hierbinnen. Een voorbeeld van gezamenlijke
implementatie is het inrichten van het proces van de poortwachtertoets, dat momenteel in volle
voorbereiding is.
Naast het geven van algemene informatie zal in het eerste gesprek en in de vervolggesprekken
tussen cliënt en reïntegratiecoach aan de orde komen welke aanpak zal worden gekozen, wat
de mogelijkheden zijn (rechten), wat van betrokkene wordt verwacht (plichten) en wat de
consequenties zijn als de afspraken niet worden nagekomen. In het gesprek met de
reïntegratiecoach komen ook de mogelijkheden van een IRO, scholing of het starten als
zelfstandige aan de orde. Op basis van de analyse van de afstand tot de arbeidsmarkt, de
ervaring en opleiding van cliënt, zijn wensen en de situatie op de arbeidsmarkt zullen
reïntegratiecoach en cliënt gezamenlijk een keuze maken over de te volgen aanpak.
Gaandeweg kunnen in vervolggesprekken ook andere mogelijkheden verkend en ingezet
worden. Ik teken bij dit alles aan, dat UWV in een gesprek met de cliënt niet op voorhand de
cliënt een "menu" kan voorleggen, waaruit hij standaard kan kiezen. Maatwerkaanpak houdt
immers in dat cliënt en reïntegratiecoach op basis de persoonlijke situatie op enig
moment gezamenlijk een aanpak kiezen en afspraken maken en dat bij niet nakomen wordt
gesanctioneerd.
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(mr. A.J. de Geus)
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid