De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk AM/AMI/06/56323
Doorkiesnummer Datum 7 juli 2006
Onderwerp Aanbieding onderzoek seizoenarbeid
Hierbij ontvangt u het eindrapport "Monitoring en evaluatie seizoenarbeid 2005".
Eerder, op 15 februari jl., heb ik u de tussenrapportage van dit onderzoek doen
toekomen. Deze tussenrapportage hebben wij besproken tijdens het Algemeen Overleg
van 9 maart jl.. De rapporten zijn in opdracht van de Raad van Werk en Inkomen (RWI)
opgesteld door het onderzoeksbureau TNO.
Op donderdag 29 juni heeft de RWI de eindrapportage van de monitor vastgesteld. Ten
opzichte van de tussenrapportage is een meer compleet beeld ontstaan van de resultaten
van de inspanningen en experimenten om uitkeringsgerechtigden aan de slag te krijgen.
In het onderzoek is gekeken naar experimenten van de RWI (de zgn. RWI-pilots in
Haaglanden, Venlo, Alkmaar en Hoorn) en projecten van CWI, UWV en gemeenten.
Zoals reeds gemeld bij de aanbieding van de tussenrapportage zijn de cijfermatige
resultaten dat er in 2005 1011 personen zijn geplaatst in de seizoenarbeid in de land- en
tuinbouw. In 2004 ging het nog om 287 plaatsingen.
De inspanningen op het terrein van seizoenarbeid hadden twee achtergronden: enerzijds
het voorzien in de personeelsbehoefte in de agrarische seizoenarbeid en anderzijds de
toeleiding van uitkeringsgerechtigden naar de betreffende vacatures. De belangrijkste
conclusie is dat de initiatieven slechts een beperkte bijdrage hebben kunnen leveren aan
de personeelsvoorziening van werkgevers in de agrarische sector. Wel heeft een beperkt
aantal uitkeringsgerechtigden werkervaring opgedaan die geleid heeft tot of bruikbaar
kan zijn bij het verkrijgen van arbeid in de agrarische sector.
Bij seizoenarbeid gaat het om arbeid die naar zijn aard op klimatologische gronden
seizoengebonden is en daardoor slechts gedurende één of meer jaarlijkse terugkerende
perioden beschikbaar is. Bij een deel van de projecten om uitkeringsgerechtigden aan de
slag te krijgen in deze arbeid gaat het daarom om cliënten die direct of op korte termijn
inzetbaar moeten zijn. In het TNO-onderzoek wordt geconstateerd dat deze groep
cliënten met name onder de bijstandsgerechtigden in de praktijk niet groot is. Veel
Ons kenmerk AM/AMI/-6/56323
cliënten met een WWB-achtergrond zijn niet direct bemiddelbaar; voor hen is een traject
noodzakelijk.
Uit het rapport blijkt dat uitkeringsgerechtigden slechts beperkt (direct) inzetbaar zijn in
de agrarische seizoenarbeid. Gezien het specifieke karakter van seizoenarbeid (relatief
zwaar werk, grote reisafstand, ongewone werktijden), betekent dit overigens niet dat
uitkeringsgerechtigden evenmin geschikt zouden zijn voor andere banen.
De projecten die doorgaan blijken een bewuste keuze te maken of ze zich richten op
direct bemiddelbare cliënten of op cliënten waarvoor een langer voortraject nodig is. Een
belangrijke les voor de initiatieven daarbij is dat werkgevers hun personeelsvoorziening
veelal ruim voor aanvang van het seizoen organiseren en daarbij vaak gebruik maken
van een detacherings- of uitzendbedrijf. Werkgevers moeten dus vroegtijdig worden
benaderd.
Door onder meer het beperkt aantal waarnemingen en beperkingen in de gegevens-
verzameling, bleek het niet mogelijk uitspraken te doen over de effectiviteit en
doelmatigheid van de onderzochte projecten. Voor het RWI-project in Haaglanden is wel
vastgesteld dat het project voor alle betrokken partijen in financieel opzicht positief heeft
uitgepakt. De gemeentelijke projecten hebben geleid tot instroombeperking in de WWB
of uitstroom uit het WWB-bestand. Gemeenten beschouwen de projecten daarom als
succesvol.
Voor een deel van de uitkeringsgerechtigden bleek seizoenarbeid bij te dragen aan een
beter perspectief op werk. De opbrengsten van de initiatieven blijven echter niet beperkt
tot de gerealiseerde plaatsingen. Door de projecten is agrarische arbeid bij
uitkeringsinstanties in beeld gekomen als geaccepteerde of passende arbeid. Verder is
het effect op de arbeidsparticipatie van uitkeringsgerechtigden groter, doordat een deel
van de benaderde cliënten snel ander werk vindt. De ervaringen uit 2005 hebben ook
duidelijk gemaakt dat verbeteringen nodig zijn in de selectieprocedure. Door de pilots
met de RWI-detacheringsconstructie is het instrumentarium om uitkeringsgerechtigden
aan de slag te helpen verder verbreed.
Ondanks de in getalsmatige zin beperkte resultaten, gaan uitkeringsinstanties door met
het bevorderen van de inzet van uitkeringsgerechtigden in agrarische seizoenarbeid. Ook
LTO Nederland en CWI hebben aangegeven door te gaan met het Project seizoenarbeid.
Daarnaast ontstaan er nog nieuwe initiatieven bij gemeenten. De extra aandacht voor
seizoenarbeid in 2005 heeft een proces op gang gebracht, waardoor er bij
uitkeringsinstanties meer oog is voor vacatures in de agrarische sector.
Tot begin juni konden de initiatieven gebruik maken van de melding van vacatures bij
het Project Seizoenarbeid van LTO-Nederland en CWI. Nu per 2 juni jl. in de agrarische
---
Ons kenmerk AM/AMI/-6/56323
sector de arbeidsmarkttoets is vervallen bij de aanvraag van tewerkstellings-
vergunningen, zullen praktische routes naar arbeid bewandeld moeten worden om
uitkeringsgerechtigden te plaatsen in agrarische seizoenarbeid. Centraal daarin staan
goede contacten van de gemeenten, UWV en CWI met werkgevers en hun
vertegenwoordigers op sectorniveau.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(H.A.L. van Hoof)
Bijlage(n): Eindrapportage Monitoring en evaluatie seizoenarbeid 2005
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid