Inhoud van de pagina:
nederlands
Kleine zwaan slim in voedsel zoeken
Datum: 7 juli 2006
De Kleine zwaan broedt in noord Rusland en overwintert in west Europa,
onder andere in Nederland. Om de 3000-4000 km tussen broed en
overwinteringsgebieden te kunnen overbruggen moet de zwaan meerdere
keren `bijtanken' in zogenaamde stopovergebieden. Hierbij heeft de
Kleine zwaan een opvallend sterke voorkeur voor ondiepe meren, waar
hij de wortelknolletjes van het Schedefonteinkruid eet. Een voorbeeld
van zo'n plek is het Lauwersmeer dat in het najaar letterlijk wit van
de zwanen kan zien. Hoe sneller de zwanen de energierijke knolletjes
kunnen bemachtigen, hoe sneller ze kunnen opvetten, en dus ook hoe
sneller ze hun reis kunnen vervolgen. Snel opvetten is voor de Kleine
zwaan uitermate belangrijk om in het voorjaar de broedgebieden op tijd
te bereiken, of om in het najaar de oprukkende winter voor te blijven.
Raymond Klaassen laat in zijn proefschrift zien dat de
wortelknolletjes van het fonteinkruid zeer ongelijkmatig verdeeld
voorkomen. De zwanen profiteren hiervan door het zoeken naar voedsel
te concentreren op plekken die rijk aan knolletjes zijn. Dit is
overigens geen gemakkelijke opgave omdat de knolletjes verborgen
zitten in het sediment. Klaassen weet nu hoe de zwanen dit
klaarspelen. Allereerst reguleren ze de tijd die ze doorbrengen op een
plek. Daarnaast reguleren ze hun bewegingen door het gebied, waarbij
ze kennis over het ruimtelijk patroon in de verspreiding van de
wortelknollen gebruiken. Een belangrijk gegeven hierbij is dat zwanen
voornamelijk in groepen opereren, wat de verblijftijd op een plek en
de bewegingen tussen plekken beïnvloedt. Heterogeniteit in de
verspreiding van voedsel is dus voordelig voor de Kleine zwaan omdat
ze hierdoor een hogere opnamesnelheid van voedsel kunnen behalen en,
volgens Klaassen, zelfs een voorwaarde voor het voortbestaan van deze
soort.
Raymond Klaassen (Groesbeek, 1977) studeerde biologie in Wageningen en
verrichtte zijn promotieonderzoek bij de werkgroep Plant-Dier
Interacties van het Nederlands Instituut voor Ecologisch Onderzoek
(NIOO-KNAW) te Nieuwersluis. Hij is inmiddels verhuisd naar Lund,
Zweden, om daar zijn postdoc-onderzoek voor te bereiden. Het
NIOO-persbericht over zijn onderzoek verschijnt deze week (zie:
www.nioo.knaw.nl U verlaat de RUG site ). /ML+FC
Datum en tijd
7 juli 2006, 14.45 uur
Promovendus
R.H.G. Klaassen
Proefschrift
Foraging in a spatially patterned world. Migratory swans (Cygnus
columbianus) seeking buried pondweed (Potamogeton pectinatus) tubers
Promotor
prof.dr. R.H. Drent
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Informatie
Raymond Klaassen, tel. 0046-704818428, e-mail:
raymond.klaassen2@gmail.com (privé)
Rijksuniversiteit Groningen