Ingezonden persbericht


Drachten, 13 juli 2006

P E R S B E R I C H T Binnenland/bouw/economie/recht

Opleveringskeuring gaat zelden over conformiteit aan bouwvergunning

'Zorgplicht in Woningwet maakt alert op instortingsgevaar'

Als de Eerste Kamer binnenkort akkoord gaat met de zorgplicht in de Woningwet, zullen bouwers en opdrachtgevers een sterke prikkel ervaren om constructiefouten te voorkomen. Dat is de verwachting van de bouwkundige ing. Abele Reitsma. Ruim een jaar voordat de Tweede Kamer het wetsvoorstel op 21 maart 2006 aannam, publiceerde Reitsma twee artikelen in de vakpers over de gevolgen van de voorgestelde algemene zorgplicht in de Woningwet.

Boterbriefje
In de bouw heerst volgen Reitsma een cultuur van 'mag het ook een onsje minder zijn?' Als het om veiligheid en gezondheid gaat, is dit nu verleden tijd, verwacht hij. 'Hardnekkiger is de excuuscultuur, waarin maar één gedachte centraal staat: 'Dit is niet mijn verantwoordelijkheid, maar de zijne'. Bouwpartijen schuiven verantwoordelijkheden af met goedkeuringen: vergunningen, kwaliteitsverklaringen, garantiecertificaten, deskundigenverklaringen en testrapporten. Deze werken als een soort boterbriefje: een papier dat nu eenmaal verplicht is en waarmee iemand anders de verantwoordelijkheid op zich neemt dat een enkel onderdeel voldoet aan een lastige eis. Zolang het boterbriefje ontbreekt, heeft de verstrekker een sterke positie en doet iedereen zijn best om te voldoen aan zijn voorwaarden. Dan is er een tijdelijke innovatieprikkel. Maar zodra de goedkeuring ondertekend is, verdwijnt deze in de kluis en gaat iedereen weer over tot de orde van de dag. Dan gebeurt alles weer zoals het de bouwvakkers het beste uitkomt. Niemand leest de goedkeuring zorgvuldig, controleert het realiteitsgehalte, de samenhang met andere onderdelen en de feitelijke uitvoering in de praktijk. Zelfs de brandweer neemt genoegen met goedkeuringen van derden, zonder te controleren of de uitvoering in de praktijk klopt met de uitgangspunten, randvoorwaarden, conclusies en aanbevelingen van de verklaring. Zo gebeurt het bijvoorbeeld vaak dat een brandwerende deur zich bevindt in een kozijn dat niet klopt met de brandtest.'

Ketenaansprakelijkheid
Om dit te doorbreken is er volgens Reitsma voor elk bouwproject een kwaliteitsscoördinator nodig, naar het voorbeeld van de verplichte arbo-coördinator. De kwaliteitscoördinator moet namens de opdrachtgever alle goedkeuringen lezen, onderling op elkaar afstemmen en de uitvoering controleren. Reitsma verwacht dat bouwpartijen de zorgplicht zullen vertalen in een bovenwettelijke vorm van ketenaansprakelijkheid. 'De benoeming van een kwaliteitscoördinator namens de opdrachtgever past hierin uitstekend.' Conformiteit
Omdat de opdrachtgever, eigenaar en zelfs de gebruiker een zwaardere verantwoordelijkheid krijgen, verwacht Reitsma dat de wetswijziging grote gevolgen heeft voor de vraag naar aankoopkeuringen en opleveringskeuringen. 'Nu bemiddelt bijvoorbeeld de Vereniging Eigen Huis nog in goedkope opleveringskeuringen zonder beoordeling van de conformiteit aan contractstukken en bouwvergunning. Ook andere bekende dienstverleners sluiten de conformiteitsbeoordeling uitdrukkelijk uit in hun algemene voorwaarden.' Naar de ervaring van Reitsma zijn deze keuringen te oppervlakkig. Als gevolg van de zorgplicht verwacht hij dat opdrachtgevers grondiger keuringen willen van deskundigen die niet alleen veel praktische ervaring hebben, maar die ook goed theoretisch geschoold zijn in aspecten van veiligheid en gezondheid.

Reitsma werkt als bouwpatholoog en docent in het hout- en bouwvak vanuit zijn eigen bureau archiQ.

Enkele citaten uit de bijgaande artikelen die Reitsma schreef:

De zorgplicht kan op termijn verstrekkende gevolgen hebben voor de bewijsvoering en de afwenteling van risico's bij het bouwen en het verkopen van vastgoed.

Bouwpartijen die willen bewaken of zij hun zorgplicht nakomen, kunnen niet zonder meer terugvallen op een traditionele beoordelingsinstantie of -procedure.

De huidige manier van beoordelen van een bouwplan, bouwdeel of bouwproduct is beperkt vergeleken met de zorgplicht, die meer vraagt dan de bouw- en gebruiksvergunning samen. De officiële technische beoordeling gebeurt nu met verplichte 'oogkleppen' op. De invoering van de zorgplicht zal hieraan voorlopig niets veranderen.

Partijen die zich wel bewust zijn van de risico's zullen de zorgplicht naar verwachting uit voorzorg strenger, veiliger en vooruitstrevender interpreteren dan het alternatief: gedetailleerde regels in Bouwbesluit. Het nieuwe besef van verantwoordelijkheid kan er toe leiden dat alle betrokken partijen hun positie in het bouwproces zullen verstevigen en professionaliseren. Als niet-professionele opdrachtgevers en huurders dit ook doen, betekent dit een stimulans voor de marktwerking en het klantgericht bouwen. Het gezamenlijke belang is dan om een project te realiseren dat volgens de laatste stand van de techniek duurzaam bestand zou moeten zijn tegen voortschrijdende inzichten van veiligheid en gezondheid.

De invoering van de zorgplicht kan er toe leiden dat de publieke risicoacceptatie niet meer vastligt in het Bouwbesluit, maar steeds meer in jurisprudentie en publicaties over de 'stand der techniek'.

Volgens de huidige jurisprudentie van de Raad van State is de opdrachtgever ook al eindverantwoordelijk voor het werk van de aannemer (LJN: AE4856). Het wetsvoorstel voor de zorgplicht voegt hier aan toe dat iedereen een versterkte zelfstandige, directe aanspreekbaarheid krijgt.

Noot voor de pers/Persinlichtingen:

ing. Abele Reitsma, telefoon 06 - 532 99 539 www.archiQ.nl www.expertiserapport.nl Bijlage: 'Zorgplicht overvleugelt Bouwbesluit' en 'Blind staren op Bouwbesluit voorbij'


---- --