---
PERSBERICHT
Nummer: 193 JAB
Datum: 19 juli 2006
Provincie en waterschap goed voorbereid
Waterverdeling in Fryslân in situaties van ernstige droogte
De maand juli 2006 gaat de boeken in als een bijzonder warme en droge maand. De vochtvoorraad in de bodem neemt af en vooral in de akkerbouw doen zich de eerste droogteverschijnselen voor. Bij ernstige droogte doen provincie en waterschap een beroep op de regionale 'verdringingsreeks'. Op dit moment is er echter nog voldoende oppervlaktewater in Fryslân. Wetterskip Fryslân laat namelijk water in vanuit het IJsselmeer: 5 miljoen m3/dag. Een deel van de aanvoer wordt gebruikt om een voorraad van enkele centimeters in de Friese boezem op te bouwen. De afvoer van de Rijn bedraagt nu circa 1.350 m3 per seconde - voldoende om in de huidige watervraag te voorzien -, maar dit is wel 700 m3/s lager dan gemiddeld voor de tijd van het jaar. De komende dagen wordt een verdere daling van de afvoer naar 1200 m3/s verwacht. Beneden die kritische grens kunnen regionale tekorten ontstaan.
De kans op een situatie waarin er in het IJsselmeer minder water beschikbaar is dan voor de watervoorziening van Noord Nederland nodig is, neemt door de klimaatverandering toe. In de extreme zomer van 1976 deed zich voor het laatst een dergelijk tekort voor. De gevolgen daarvan voor Fryslân bleven toen beperkt. Hierna was er een aantal keren sprake van een dreigend tekort. Een daadwerkelijk tekort aan IJsselmeerwater wordt nog niet verwacht, maar als dit gebeurt, zijn provincie en Wetterskip Fryslân voorbereid. In samenwerking met andere provincies en waterschappen in Noord Nederland en Rijkswaterstaat Dienst IJsselmeergebied is een draaiboek opgesteld voor de waterverdeling in tekortsituaties. Dit draaiboek bevat de regionale uitwerking van een nieuwe landelijke verdringingsreeks. Hierin hebben de drinkwatervoorziening, de koeling van elektriciteitscentrales en het voorkomen van schade aan natuur een hogere prioriteit gekregen.
Het college van GS stelt Provinciale Staten voor de regionale verdringingsreeks op te nemen in het nieuwe Provinciale Waterhuishoudingplan, dat eind 2009 wordt vastgesteld. Mocht zich in de tussentijd een watertekortsituatie voordoen, dan wordt de reeks al wel toegepast op de waterverdeling in Fryslân. De verdringingsreeks vormt een vertrekpunt voor onderhandelingen tussen het waterschap en de waterpartners; er kan altijd vanaf geweken worden als daar goede argumenten voor bestaan.
Essentie van de regionale verdringingsreeks
In een watertekortsituatie wordt er eerst gekort op waterverbruik in categorie 4 - overige belangen (waaronder landbouw), vervolgens categorie 3 - kleinschalig hoogwaardig gebruik, categorie 2 - nutsvoorzieningen (exclusief de elektriciteitscentrale in Noardburgum), en als laatste de hoogste categorie 1 - veiligheid en voorkomen van onomkeerbare schade.
Bij een (dreigend) tekort in Fryslân zal er eerst zuiniger omgesprongen moeten worden met het schutten van de beroeps- en recreatievaart vanaf de Waddenzee. Lopen de watertekorten nog verder op, dan valt niet te ontkomen aan kortingen op de watervoorziening voor de landbouw. Beregening van gras en maïs uit oppervlaktewater is dan het eerste wat verboden wordt. Het korten van de beregening van akker- en tuinbouwgewassen is pas later aan de beurt. De watervoorziening van de glastuinbouw, voor zover die van de boezem afhankelijk is, staat nog hoger in de reeks.
Acceptatie
De afgelopen jaren ging veel aandacht uit naar het voorkomen van wateroverlast. Dat droogte minder aandacht kreeg, is niet verwonderlijk. Een tekort aan water doet zich minder vaak voor en de gevolgen daarvan zijn meestal ook minder ernstig. Uit studies is gebleken dat het accepteren van droogteschade vaak ook voordeliger is dan het treffen van maatregelen om droogte te voorkomen.
---- --
Provincie Friesland