Nederlandse Taalunie

Reactie Nederlandse Taalunie op uitgave Witte Boekje

Den Haag, 16 augustus 2006

Reactie Nederlandse Taalunie op uitgave Witte Boekje Nederland, Vlaanderen en Suriname hebben in het kader van de Nederlandse Taalunie gekozen voor eenheid op het gebied van de spelling. Bij de recente actualisering van de Woordenlijst Nederlandse Taal (opgenomen in het Groene Boekje) was dat dan ook een belangrijk uitgangspunt. Om die reden is bijvoorbeeld samengewerkt met makers van woordenboeken en automatische spellingcontrole en met taaladviseurs. Daardoor is die eenheid nu groter dan ooit.
We betreuren het als die eenheid in het gedrang komt. Daarmee zijn de gebruikers van de taal niet gediend. Dat blijkt bijvoorbeeld ook uit reacties van leraren. In zoverre vinden wij het jammer dat een spellinggids als het Witte Boekje op punten afwijkt van de officiële Woordenlijst Nederlandse Taal. Gelukkig is die afwijking minimaal, als we de makers ervan goed begrepen hebben (overeenkomst voor misschien wel 95% of meer). Bovendien, en daar zijn we blij om, wordt bij een afwijkende schrijfwijze van een woord ook steeds de officiële spelling vermeld.
Inhoudelijk is het op dit moment nog te vroeg om op het Witte Boekje te reageren. Leden van de werkgroep spelling, maar ook andere deskundigen in het taalgebied zullen er zeker naar kijken en te zijner tijd laten weten wat zij ervan vinden.

Waarom passen we de spelling aan?
Het Nederlands leeft en verandert. Daarom heeft de overheid in 1994 besloten dat elke tien jaar een aangepaste Woordenlijst Nederlandse Taal verschijnt om antwoord te kunnen geven op actuele spellingvragen. Verouderde woorden verdwijnen, nieuwe woorden worden toegevoegd. Bestaande spellingregels worden getoetst aan de praktijk. Het uitgangspunt is en blijft: zo min mogelijk veranderen maar wel de noodzakelijke verbeteringen aanbrengen. In oktober 2005 is een geactualiseerde versie van de Woordenlijst Nederlandse Taal uitgebracht. Deze is met ingang van 1 augustus 2006 officieel van kracht in het onderwijs en bij de overheid.

Wat zijn de verbeteringen?
Met de publicatie van de Woordenlijst Nederlandse Taal in oktober 2005 zijn er nu richtlijnen voor spellingkwesties die tot nu toe niet duidelijk waren of waarvoor geen richtlijnen bestonden. De uitleg van de regels is uitgebreider en begrijpelijker. Fouten en onduidelijkheden zijn rechtgezet. De Woordenlijst en de uitleg zijn gratis online te raadplegen op www.woordenlijst.org.

Het maakt niet meer uit welk naslagwerk u raadpleegt: alle spellinggidsen, woordenboeken en andere taalboeken met het keurmerk officiële spelling volgen nu voor het eerst één uniforme spelling. Dat geeft veel meer duidelijkheid.

Hoeveel woorden veranderen er?
De effecten van de recente aanpassingen zijn heel beperkt. Gemiddeld verandert 0,04% van de woorden in een tekst. Dat is één wijziging op de 2.500 woorden. De meeste woorden die veranderen, komen maar weinig voor. Veel 'nieuwe spellingen' zijn niet nieuw, maar sluiten aan bij wat in de praktijk al gangbaar is. Het nieuwe online komt in de praktijk al veel vaker voor dan het oude on line, het nieuwe tevoorschijn veel meer dan het oude te voorschijn. Ook voor het basis en voortgezet/secundair onderwijs zijn de wijzigingen zeer beperkt.

Waarop hebben de belangrijkste wijzigingen betrekking? De belangrijkste wijzigingen hebben te maken met drie kwesties die vaak tot spellingvragen leiden:

1. de tussen-n, de 'pannenkoekregel'

2. aan elkaar, los of met een streepje

3. hoofdletters of kleine letters

Meer informatie nodig?
Zie: http://taalunieversum.org/spelling/