Fractie PvdA Rotterdam

De oude dag verzekerd: nu en in de toekomst

Do 31 Aug 2006 - Wouter Bos, Michiel van Hulten De oude dag verzekerd: nu en in de toekomst

Vandaag presenteert de PvdA haar plan om de AOW voor toekomstige generaties veilig te stellen.
De PvdA wil de zekerheid van een welvaartsvaste AOW ook voor toekomstige generaties veiligstellen. Door nu al maatregelen te nemen is dat mogelijk.

De AOW is onder leiding van Willem Drees ingevoerd om mensen een onbezorgde oude dag te geven. Daar staat de PvdA voor. Nu en in de toekomst. Omdat de komende jaren het aantal ouderen toeneemt en het aantal werkenden afneemt, worden we straks voor een financiële opgave gesteld. Dat geldt voor de AOW. Maar ook andere voorzieningen die voor ouderen zo belangrijk zijn, zoals een goede, toegankelijke en betaalbare zorg, komen onder druk.

De PvdA wil de AOW welvaartsvast houden: de AOW moet van jaar op jaar meestijgen met de lonen. Koppelen dus! Dat lijkt eenvoudig en vanzelfsprekend. De afgelopen jaren hebben CDA en VVD echter laten zien dat dit alles behalve vanzelfsprekend is. De AOW werd zelfs bevroren.
Zo moet het dus niet. Wij willen de zekerheid van een welvaartsvaste AOW ook voor toekomstige generaties veiligstellen. Door nu al maatregelen te nemen is dat mogelijk. Lang wachten, denken dat het allemaal wel vanzelf goed komt, vinden we niet verstandig. Juist het tijdig ingrijpen voorkomt dat we later draconische ingrepen moeten plegen.

Wat stelt de PvdA voor om de AOW ook voor toekomstige generaties te kunnen garanderen? Ten eerste willen we dat er meer mensen aan het werk komen en blijven. Ten tweede zorgen we dat de overheidsfinanciën op orde zijn. Door een overschot op de begroting van 0,5% in 2011 werken we aan op lange termijn houdbare overheidsfinanciën.

Dat is echter niet voldoende. We vinden dat we verdere maatregelen moeten nemen. Dat is niet leuk. Maar de PvdA wil eerlijk zijn. Door niet ineens na de verkiezingen met ingrijpende maatregelen te komen, maar ook voor de verkiezingen duidelijk te maken wat we willen. Elke oplossing heeft voor- en nadelen. Voor ons staat voorop dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen. Dus kiezen wij er niet voor om de pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar te verhogen. Wij kiezen er ook niet voor om de AOW te bevriezen of om dramatisch te bezuinigen op de zorg. Deze maatregelen zullen namelijk vooral de kwetsbare groepen onder de ouderen, die met een klein inkomen, treffen.

Wat doen we dan wel? Wij gaan door waar we in 1996 gebleven waren en maken meer belastinggeld vrij om de AOW in stand te houden. Tien jaar geleden werd al gezien dat de AOW niet meer alleen door AOW-premies kon worden opgebracht. Sindsdien wordt de AOW niet alleen uit premies maar ook voor een van jaar op jaar groeiend deel uit de belastingen betaald.
Wij stellen voor om de lasten zoveel mogelijk naar draagkracht te verdelen. Het past bij een betrouwbare overheid dat we daarbij van de huidige ouderen geen extra bijdrage vragen. We beginnen pas in 2011, met mensen die vanaf dat moment 65 worden. Van hen vragen we een jaarlijks stapsgewijs toenemende extra bijdrage. Naar draagkracht. Mensen die in de toekomst alleen AOW krijgen of AOW met een beperkt aanvullend pensioen (15000 euro of minder bovenop de AOW), wordt geen bijdrage gevraagd. Voor wie een hoger aanvullend pensioen heeft komt zon stapje neer op maximaal 0.6% van het aanvullend pensioen boven deze vrijstelling. Dat is 6 euro op elke 1000 euro aanvullend pensioen boven de vrijstelling.

Concreet betekent het hanteren van deze vrijstelling dat mensen met een bruto-inkomen van 33.000 (per persoon, getrouwd) of 38.500 (alleenstaande) vóór het 65e levensjaar, na hun 65e niets extra hoeven bij te dragen. Mensen met een hoger inkomen gaan stapje voor stapje meebetalen aan de instandhouding van de AOW. (Zie de rekenvoorbeelden onderaan deze mail)

In 2011 levert dit uiteraard nog niet veel op maar over de jaren heen kan zo substantieel worden bijgedragen aan de financiering van de AOW. De opbrengsten gaan in het AOW-fonds van de Sociale Verzekerings Bank zodat de politiek het nooit kan uitgeven aan andere zaken. Het is en blijft geld voor de AOW.

De sterkste schouders betalen zo dus de zwaarste lasten. Dat is niet iets wat vanzelf gebeurt. De afgelopen jaren hebben we gezien dat de inkomenspositie van ouderen onder zware druk stond. Enerzijds door bezuinigingen op de zorg, de huursubsidie en het Openbaar Vervoer, anderzijds door bevriezing van de AOW uitkering (ontkoppeling). Wij willen er alles aan doen om dat in de toekomst te voorkomen. Daarom staan in dit programma ook voorstellen voor gratis openbaar vervoer voor ouderen in de daluren, een verbetering van de verpleeghuiszorg, het terugdraaien van de bezuinigingen op de huursubsidie en het afschaffen van de no-claim-regeling in de zorg. Stuk voor stuk goed voor ouderen.

Bovenstaand plan is de uitkomst van de brede discussie die de afgelopen maanden binnen en buiten onze partij heeft plaatsgevonden. In de komende weken is er nog volop gelegenheid om verder met elkaar over het plan van gedachten te wisselen: eerst op het Politiek Forum van 9 september a.s., waar het ontwerp-verkiezingsprograma op de agenda staat; vervolgens op de vier regionale voorcongressen op 16 september; en tot slot op ons verkiezingscongres op 30 september en 1 oktober in Rotterdam. Wij hopen op een vruchtbare discussie over een thema dat onze partij nog altijd aan het hart gaat.

Het plan maakt deel uit van het ontwerp-verkiezingsprogramma dat a.s. zondag 3 september wordt gepresenteerd en dat valk daarna op de website te vinden is.

Wouter Bos is fractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer Michiel van Hulten is de voorzitter van de PvdA

Rekenvoorbeelden:
Een modaal inkomen is in Nederland 30000 euro per jaar. Een alleenstaande die modaal verdient, houdt daar na zijn 65e ongeveer 70% van over. Dat is 21000 euro waarvan 12000 AOW en 9000 aanvullend pensioen. Deze persoon zit dus nog ruim onder de vrijstelling van 15000 euro. De extra bijdrage gaat pas spelen vanaf een totaal inkomen van 12000 euro (AOW) plus 15000 euro (aanvullend pensioen)= 27000 euro. Dit staat gelijk aan een inkomen voor je 65e van ongeveer 38500 euro.
Een gehuwde AOWer krijgt momenteel een lagere AOW. Ongeveer 8000 euro per persoon. Ook zijn vrijstelling bedraagt 15000 euro. De extra bijdrage gaat pas spelen vanaf een totaal inkomen van 8000 euro (AOW) plus 15000 euro (aanvullend pensioen) =23000 euro per persoon. Per stel kan de totale vrijstelling dus maximaal twee keer die 23000 euro = 46000 euro bedragen.
Een rekenvoorbeeld leert dat bij stappen van 0.6% per jaar over het aanvullend pensioen boven de vrijstellingsgrens van 15000 euro, werkenden met een modaal inkomen (30000 euro per jaar) voor hun 65e, na hun 65e niets hoeven bij te dragen. Iemand die nu twee keer modaal verdient (60000 euro/jr) en in 1946 of later is geboren, draagt als 65-plusser in 2014 38 euro per maand bij. Iemand die nu anderhalf modaal verdient (45000 euro per jaar),en in 1946 of later is geboren, gaat als 65-plusser in 2014 17 euro per maand betalen. Deze getallen zijn voor getrouwde AOWers. Voor alleenstaanden zijn de bedragen lager.