Wageningen Universiteit

7 sep 2006
Onderdeel: Wageningen UR

Om een hongersnood als in de jaren tachtig te voorkomen nam de overheid van Ethiopië veel maatregelen tegen erosie. Boeren bleken echter vaak niet te porren voor de maatregelen omdat ze er zelf op de korte termijn geen baat bij hadden. Voortaan moeten ze zelf maatregelen tegen erosie ontwerpen, zegt onderzoeker Aklilu Amsalu Taye van Wageningen Universiteit.
Â
In Ethiopië stond veertig jaar geleden meer bos en liep minder vee. Maar de bevolking verviervoudigde en veel bos werd gekapt, met erosie en wateroverlast tot gevolg. Na de grote hongersnood door de droogte halverwege de jaren tachtig nam de overheid maatregelen om de bodemvruchtbaarheid beter te conserveren. Er werden in korte tijd veel grote terrassen aangelegd en ontboste gebieden werden beplant met eucalyptus.
Amsalu zag dat veel van de terrassen niet meer werden gebruikt omdat ze niet aangepast waren aan de behoeften en bezwaren van boeren. Er bleken bijvoorbeeld tussen de stenen van de dammen veel knaagdieren te nestelen die de oogst opaten. Veel boeren braken daarom de terrassen helemaal af. Ze waren zich wel bewust van de gevaren van erosie, maar hadden op korte termijn meer prangende problemen.

Dat gold ook voor de bodemvruchtbaarheid. Door een veefokprogramma dat een nieuwe koeiensoort introduceerde kwamen er meer vee en meer graasland, maar ook meer mest. Dat bleek een goede inkomensbron, want vooral in de steden was vraag naar gedroogde koemest als brandstof in plaats van het schaars geworden hout. Amsalu ontdekte dat boeren negentig procent van hun mest verkopen in de vorm van gedroogde koeienvlaaien. Dit levert veertig procent van hun inkomen op, maar zorgt ook voor een daling van de bodemvruchtbaarheid. Volgens Amsalu weten de boeren dat heel goed. âHet is geen kwestie van gebrek aan kennis. Boeren hebben geen andere keus omdat ze op korte termijn geld nodig hebben en het zich niet kunnen veroorloven te investeren in de langere termijn.â Conclusie: boeren moeten niet alleen betrokken worden bij de invoering van maatregelen, ze moeten zelf aan de basis van het ontwerp ervan staan.
Â
Aklilu Amsalu Taye promoveerde op 5 september bij prof. Leo Stroosnijder, hoogleraar Erosie en bodem- en waterconservering. Joris Tielens

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@cereales.nl. Zie archief van voorloper Wb op http://www.wb-online.nl.