Gemeente Rotterdam

Aanpak godsdienstles in moskee verder moderniseren

Moskeeën willen graag meer samenwerken met scholen en welzijnsorganisaties.

"De pedagogische aanpak bij de godsdienstlessen is de laatste jaren verbeterd. Het lesmateriaal is echter uiteenlopend van kwaliteit en bereidt de kinderen nog te weinig voor op het leven als moslim in een modern westers land. Ouders voelen zich sterk betrokken bij het onderwijs in de moskee". Dat constateert het Verwey-Jonker Instituut in een onderzoek in opdracht van de gemeente Rotterdam. Rotterdam is blij dat de moskeeën zich steeds meer openstellen voor de samenleving en wil dit waar mogelijk ondersteunen.

Onderzoek in een Turkse en twee Marokkaanse moskeeën

De aanleiding tot het onderzoek in de (Marokkaanse) Othmanmoskee was een incident waarbij een leraar een leerling een tik zou hebben gegeven. Om een breder beeld te krijgen, besloot de gemeente vervolgens om het onderzoek uit te breiden naar twee andere moskeeën.

Het Verwey-Jonker Instituut onderzocht daarom ook de lessen in de Turkse Ayasofiamoskee en de Marokkaanse Al Wahdamoskee. Het onderzoek verliep in nauwe samenwerking met Forum. Het gaat om een -ook internationaal- uniek onderzoek.

Het Verwey-Jonker Instituut analyseerde in de drie moskeeën de samenstelling van de lesprogramma's en het lesmateriaal, voerde gesprekken met leerkrachten en ouders en woonde een groot aantal lessen bij. De betrokken moskeebesturen verleenden alle medewerking aan het onderzoek.

Kennis van de Islam

De lessen zijn vooral bedoeld om kinderen kennis van de islam bij te brengen en hen islamitische vorming te geven. Bij de Marokkaanse moskeeën is het leren van de Arabische taal ook een hoofddoel.

In de lessen wordt enigszins geprobeerd een brug naar de samenleving te slaan door kinderen begrippen als respect en fatsoen bij te brengen.

Kindvriendelijke aanpak

De pedagogische aanpak is open en kindvriendelijk. Van harde discipline en het gebruik van lijfstraffen is geen sprake. Het lesprogramma en het gebruikte lesmateriaal zijn echter weinig systematisch en bereiden kinderen te weinig voor op hun leven in de Nederlandse samenleving. Over het algemeen ontbreken referenties aan de westerse en Nederlandse context. In geen van de moskeeën worden de lessen in de Nederlandse taal gegeven.

Meer pedagogische scholing nodig

Alle drie de moskeeën willen graag ter afwisseling van de lessen sport of educatieve uitstapjes aanbieden. Ouderbetrokkenheid (in de praktijk de vader) wordt belangrijk gevonden. De moskeeën signaleren bij ouders een grote behoefte aan voorlichting over het Nederlandse onderwijssysteem. De moskeeën uiten verder de behoefte aan bijscholing en deskundigheidsbevordering van de (vrijwillige) leerkrachten op het pedagogische vlak.

Enkele aanbevelingen van het Verwey-Jonker Instituut
* Moskeeën moeten meer gaan functioneren als partner in de wijken waar het gaat om onderwijs, welzijn en sport. Dat is goed voor de pedagogische uitwisseling van kennis en handig voor het aanbieden van extra activiteiten als museumbezoek, jongerendebatten en sport.
* In het lesmateriaal moet meer aandacht worden besteed aan het leven als moslim in een westers land. Nederlandstalig lesmateriaal en lessen (deels) in het Nederlands gegeven sluiten beter aan bij de taalbeheersing van de kinderen en maken het voor hen makkelijker om werelden te overbruggen.
* Via cursussen en trainingen zou de kwaliteit van de leerkrachten moeten worden verbeterd.

Reactie gemeente Rotterdam

Verschillende onderzoeken vanaf 1999 laten zien dat moslimorganisaties/moskeeën zich steeds meer richten op hun omgeving. Er is behoefte aan steun van buitenaf en aan samenwerking. De onderzoeken van het Verwey-Jonker Instituut bevestigen dat.

Het College van B&W ondersteunt dit van harte. Wethouder Kaya (Participatie en Cultuur): "Dit College wil alle Rotterdammers betrekken bij de samenleving. We willen daarvoor met alle partijen samenwerken. Dus als moskeeorganisaties aangeven midden in de maatschappij te willen staan, kunnen ze van ons steun verwachten. Wij hebben de deskundigheid in huis om de moskeebesturen te helpen bij hun pedagogisch-didactische aanpak en om contacten te leggen met de buurtnetwerken om hen heen".

noot voor de redactie/

Gemeente Rotterdam