Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

ons kenmerk : VD. 2006/2433
datum : 08-09-2006
onderwerp : Nieuwe bluetongue-gevallen buiten 20-kilometergebied Zuid-Limburg
bijlagen :

Geachte Voorzitter,

In vervolg op mijn brief van 25 augustus jl. (TK, vergaderjaar 2005-2006, 30 669, nr. 3) informeer ik u met deze brief over een nieuwe bluetongue-besmetting die buiten het 20-kilometergebied Zuid-Limburg is geconstateerd, de ontwikkelingen in de andere lidstaten en de uitkomsten van het overleg in Europees verband.

Stand van zaken in Nederland
Bij twee runderen op een exportverzamelplaats in de omgeving van Leeuwarden is een bluetongue-besmetting geconstateerd. Dit onderzoek vond plaats in het kader van voorgenomen export naar Rusland. De runderen zijn afkomstig van veehouderijbedrijven in Noord-Brabant. Omdat nader onderzoek geen connectie heeft aangetoond met het 20-kilometergebied Zuid-Limburg, is sprake van een nieuwe bluetongue-besmetting. Momenteel wordt onderzocht of de uitbraak moet worden gesitueerd in Friesland of bij de herkomstbedrijven in Noord-Brabant. Een 20-kilometergebied kan pas worden ingesteld als de uitkomsten van dit onderzoek bekend zijn.

Nu staat echter al vast dat, onafhankelijk van de ligging van de uitbraak, heel Nederland binnen het in te stellen beperkingsgebied valt. Daarom wordt nu heel Nederland (met uitzondering van het 20-kilometergebied Zuid-Limburg) tot beperkingsgebied verklaard. Deze maatregel is middels een wijziging in de Regeling beperkingsgebieden bluetongue 2006 (hierna: de regeling) op vrijdag 8 september 2006 van kracht geworden. Dit heeft tot gevolg dat geen enkel deel van Nederland meer de status bluetongue-vrij heeft. Daarom vervallen ook alle voorschriften die betrekking hadden op het noordelijke en westelijke gedeelte van Nederland dat tot op heden bluetongue-vrij was.

Het aantal bedrijven in Zuid-Limburg waar een bluetongue-besmetting is vastgesteld, bedraagt op dit moment 38. Verder zijn er nog enkele nieuwe verdenkingen. Momenteel wordt een traceringsonderzoek uitgevoerd naar alle runderen die in de afgelopen periode vanuit het 20-kilometergebied verplaatst zijn. Al deze dieren worden door de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) onderworpen aan een bloedonderzoek. Met de screening van bedrijven in het 20-kilometergebied Zuid-Limburg zoals gepland wordt volgende week gestart.

Ontwikkelingen in andere lidstaten
Ook in de andere betrokken lidstaten neemt het aantal besmettingen nog steeds toe.
In België is inmiddels sprake van 80 geconstateerde besmettingen, verspreid over het land. Hierdoor is geheel België al enige tijd beperkingsgebied. In Duitsland loopt het aantal uitbraken ook verder op. De meest recente besmettingshaarden bevinden zich ten oosten van Keulen. Verder heeft Frankrijk op 30 augustus jl. bij de Europese Commissie melding gemaakt van een geconstateerde bluetongue-besmetting bij runderen op een bedrijf in de Ardennen, nabij de Belgische grens. Naar aanleiding hiervan is rondom dit bedrijf een 20-kilometergebied ingesteld dat gedeeltelijk in België ligt. Verder is het beperkingsgebied in Frankrijk verder uitgebreid. Door besmettingen in België en Duitsland lagen reeds delen van Frankrijk in het beperkingsgebied. Inmiddels zijn er ook in Frankrijk alweer nieuwe gevallen van bluetongue bijgekomen.

Overleg in Europees verband
De afgelopen weken heeft een tweetal bijeenkomsten van het Permanent Comité voor de Voedselketen en Diergezondheid (PCVD) plaatsgevonden. In de bijeenkomst van maandag 28 augustus jl. is besloten tot de volgende versoepelingen:

* Sperma, eicellen en embryo's, gewonnen na 1 mei 2006, mogen onder voorwaarden uit het beperkingsgebied worden vervoerd zowel naar de rest van Nederland als naar andere lidstaten. Voor intracommunautaire handel is de toestemming van de ontvangende lidstaat vereist.

* De doorvoermogelijkheden door het beperkingsgebied zijn verder verruimd.

* Vervoer van herkauwers vanuit het 20-kilometergebied rechtstreeks naar een slachthuis in het 20-kilometergebied dan wel naar een slachthuis in het beperkingsgebied is onder voorwaarden toegestaan. Deze uitzondering is niet van toepassing op bedrijven waar besmetting met bluetongue officieel is vastgesteld, noch op bedrijven die een mededeling van de VWA hebben ontvangen dat de dieren op het desbetreffende bedrijf ervan verdacht worden te lijden aan bluetongue. Vervoer van herkauwers uit het beperkingsgebied naar een slachthuis gelegen in het 20-kilometergebied was reeds toegestaan.

* Aanvoer van herkauwers op bedrijven in het 20-kilometergebied afkomstig van bedrijven buiten het gebied is eveneens toegestaan. Deze versoepelingen zijn middels een wijziging in de regeling reeds op 31 augustus 2006 van kracht geworden. De in deze bijeenkomst vastgestelde aanpassing van het beperkingsgebied, waardoor een groot deel van Zeeland en Zuid-Holland buiten het beperkingsgebied kwam te liggen, wordt door de maatregelen naar aanleiding van de recente uitbraak buiten het 20-kilometergebied Zuid-Limburg weer ongedaan gemaakt.

In het PCVD van dinsdag 5 september jl. is door Nederland aangedrongen op een verdere harmonisatie van de maatregelen ten aanzien van de verplaatsing van herkauwers in het beperkingsgebied die door de verschillende lidstaten gehanteerd worden. Verder is na overleg door de Europese Commissie besloten tot een aantal versoepelingen ten aanzien van de maatregelen voor de beperkingsgebieden.

Het gaat hierbij om het volgende:

* Het aan- en afvoerverbod voor herkauwers van of naar bedrijven binnen het 20-kilometergebied wordt opgeheven. Dit betekent dat herkauwers binnen een 20-kilometergebied vrij mogen worden verplaatst, zowel tussen bedrijven als van een bedrijf naar de slacht.

* De verplaatsing van herkauwers vanuit het 20-kilometergebied naar het beperkingsgebied is voor een beperkt aantal vervoersstromen onder voorwaarden toegestaan. Vervoer naar de slacht was reeds onder voorwaarden toegestaan. Een van de voorwaarden waaronder dit vervoer mag plaatsvinden, vervalt. Dit betreft de eis dat voertuigen waarmee de dieren naar de slacht worden vervoerd, moet zijn verzegeld. Het vervoer van nuchtere kalveren vanuit het 20-kilometergebied naar een mesterij gelegen in het beperkingsgebied wordt eveneens onder een aantal voorwaarden toegestaan.

* Het exporteren van herkauwers uit het beperkingsgebied naar andere lidstaten of derde landen is onder voorwaarden toegestaan. De voorwaarden die gelden voor het vervoer naar een lidstaat en het vervoer naar een derde land zijn grotendeels identiek.
* Voorts wordt toegestaan dat sperma, eicellen en embryo's die zijn gewonnen na 1 mei 2006 vanuit het beperkingsgebied naar derde landen worden vervoerd. De voorwaarden die hiervoor gelden zijn vergelijkbaar met de voorwaarden die reeds golden voor vervoer van deze producten naar lidstaten die vrij zijn van bluetongue.

Deze versoepelingen zijn middels een wijziging in de regeling op vrijdag 8 september 2006 van kracht geworden.

Eind deze maand zal er naar verwachting een bijeenkomst van het PCVD plaatsvinden over bluetongue, waarin gesproken zal worden over de mogelijke toekomstige strategie ten aanzien van de bestrijding van deze ziekte in Europa.

Overige zaken
De afgelopen periode is de gebiedsbegrenzing van het 20-kilometergebied Zuid-Limburg een aantal malen aangepast naar aanleiding van nieuwe besmettingen die zich aan de randen van dit gebied bevonden. De nieuwe begrenzingen zijn opgenomen in de regeling.

De staatssecretaris van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) heeft, op mijn verzoek, besloten om vrijstelling te verlenen voor het tijdelijk gebruik van pour oninsecticiden voor runderen bij de bestrijding van bluetongue. De vrijstelling loopt van 4 september tot 20 december 2006.

Op 8 september 2006 heeft een bijeenkomst van het basisoverleg plaatsgevonden teneinde de sector over de recente ontwikkelingen te informeren.

Gezien de recente ontwikkelingen in Nederland en Europa met betrekking tot de verspreiding van het bluetongue-virus is het niet te verwachten dat de situatie al voor de winter zal verbeteren. Waar de beperkingsgebieden zich door de verdere verspreiding van het virus steeds verder uitbreiden, wordt er in Europees verband naar gestreefd de situatie binnen de beperkingsgebieden zo gunstig mogelijk te houden.

Aangezien ook voor Nederland geldt dat het virus zich buiten Zuid-Limburg heeft verspreid, zal ik me de komende tijd blijven inzetten om de mogelijke versoepelingen van de maatregelen door te voeren teneinde de sector zoveel mogelijk te ontlasten. Aangezien het een milde variant van het virus betreft, blijven de gevolgen voor de dieren zelf gelukkig relatief beperkt.

De minister van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit,

dr. C.P. Veerman