OPEN MONUMENTENDAGEN Weert
9 en 10 september 2006
Beste bewoner of bezoeker van Weert,
Ja, ik wil... u uitnodigen deel te nemen aan het programma van de Open Monumentendagen
2006 in onze gemeente Weert. Graag heet ik u welkom bij dit bijzondere FEEST!
Dit weekend van 9 en 10 september 2006 wordt voor de 20e keer de Open Monumentendag
gevierd. Dit gebeurt in heel Nederland, maar natuurlijk ook in Weert. Doel van deze dagen is
een breed publiek bewust te maken van het belang van monumenten in onze leefomgeving.
En in Weert hebben we veel monumenten om trots op te zijn zoals de pas gerestaureerde St.
Martinuskerk en het Birgittinessenklooster. Ook komen er nog steeds monumenten bij zoals
het onlangs op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatste wederopbouwcomplex De
Lichtenberg. Daarnaast worden we ons steeds meer bewust dat er ook veel is verdwenen.
Daarvan wordt een beeld gegeven met de presentatie ŽWeert is veranderdÂŽ in de Paterskerk.
Het landelijke thema vanwege het jubileum is dit jaar FEEST! In Weert wordt op dit thema
ingespeeld met extra aandacht voor het huwelijksfeest tijdens een lezing van De Aldenborgh,
bij de opening en met het openstellen van de huwelijkskamer in De Tiendschuur. De
stadswandeling voert langs diverse locaties waar van oudsher feest wordt gevierd en er is een
proeverij aan verbonden. Hét feest bij uitstek in Weert is natuurlijk Kermis. De speciale
tentoonstelling KermisVermaak geeft de historische achtergronden bij dit feest. En de echte
kermis kan worden bezocht in Stramproy.
Het programma wordt op diverse plaatsen FEESTtelijk omlijst met muziek, onder andere
door drie beiaardconcerten die tot in de verre omtrek te horen zullen zijn. Een speciaal
opgestelde fietstocht verbindt alle locaties.
Al deze activiteiten zouden niet mogelijk zijn zonder het enorme leger van vrijwilligers. Ik
wil hen allen hartelijk bedanken voor de energie die zij steken in het behoud en het
toegankelijk maken van onze monumenten voor het publiek. Deze inzet van de vrijwilligers
draagt er aan bij dat het ook buiten deze dagen een FEEST is om te genieten van de historie
van Weert.
De bezoekers van de Open Monumentendagen wens ik, met dit boekje in de hand, veel
monumentaal plezier. Laat dit programma u uitnodigen om te zeggen: Ja, ik wil... de
gemeente Weert met al zijn bezienswaardigheden nog eens bezoeken. Ook dan bent u van
harte welkom!
H.W.J. Coolen,
wethouder monumentenzorg
Algemeen informatiepunt
Het algemene informatiepunt tijdens de Open Monumentendagen op 9 en 10 september is:
Gemeentemuseum Weert
Locatie Jacob van Horne
Markt 7
6001 EJ Weert
Tel: 0495-575474
2
FEEST!
Locatie Activiteit Vooraf Zaterdag Zondag
1. De Roos Lezing 4/9 20 u
2. Munttheater Symposium Martinus 8/8 10 u
3. Diverse startpunten1 Fietsroute 11 Â 17 u 11 Â 17 u
4. Startpunt VVV/ANWB Weert Kroegentocht 14 + 16 u 14 + 16 u
5. Martinus Monument Monument (rijks) 10 Â 16 u 11 Â 16 u
Rondleidingen 11 Â 16 u 14 Â 1630
Torenbeklimming 11 Â 16 u 12 Â 16 u
Beiaardconcert 13 + 1415 13 u
6. Sociëteit Amicitia Monument (rijks) 11  17 u 11  17 u
7. De Oude Munt Monument (rijks) 10 Â 24 u 15 Â 24 u
Twaalfuurtje 1130 Â 18 15 Â 18 u
Galgenmaal v.a.1730 v.a. 1730
8. Abdij Maria Hart Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
9. De Tiendschuur Monument (rijks) 11 Â 17 u 14 Â 17 u
Huwelijkskamer 11 Â 17 u 14 Â 17 u
10. Jacob van Horne Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
KermisVermaak 11 Â 17 u 11 Â 17 u
11. Paterskerk Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
Weert is veranderd 14u 14 u
Klarinetconcert 14 u
12. Wilhelmus-Hubertusmolen Monument (rijks) 13 Â 17 u 13 Â 17 u
Galerie 13 Â 17 u 13 Â 17 u
13. De Lichtenberg Monument (gem.) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
Lezing 11 + 14 u 11 + 14 u
Rondleiding 12 + 15 u 12 + 15 u
14. St. Annamolen Tungelroy Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
15. St. Annamolen Keent Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
16. St. Jansmolen Stramproy Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
17. De Nijverheid Stramproy Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
18. Kleipijpenoven Monument (rijks) 11 Â 17 u 11 Â 17 u
Zoals ook het doel is van de Open Monumentendagen zijn alle monumenten tijdens deze
dagen gratis te bezoeken. Deelname aan de activiteiten is eveneens kosteloos (met
uitzondering van het symposium over de St. Martinuskerk); voor eventuele consumpties moet
wel worden betaald.
1 Beschrijving verkrijgbaar bij VVV Maastraat 18, Jacob van Horne Markt 7 of Tiendschuur Recollectenstraat 5
4
Voorprogramma in de week voor de Open Monumentendagen
Lezing Aldenborgh/Veldeke Wieërt (1)
De Open Monumentendagen 2006 starten in Weert al op maandag 4 september om 20.00 uur
met een lezing over de gebruiken rondom het huwelijksFEEST door de eeuwen heen in
Limburg. De Aldenborgh, kring Weert van het Limburgs Geschied- en Oudheidkundig
Genootschap en Veldeke Wieërt organiseren deze lezing. Volkskundige en conservator van
het "Museum van de Vrouw" in Echt, Annie Schreuders-Derks, zal in haar lezing ingaan op
de gebruiken rondom het huwelijk in de afgelopen decennia. Ter visualisatie worden dia's
getoond.
"Ja, ik wil" verhaalt over de mooiste dag in het leven vanaf onze voorouders tot op heden.
De toegang is gratis.
De lezing wordt gehouden op maandag 4 september
vanaf 20.00 uur in:
Dienstencentrum De Roos
Beekstraat 29
6001 GG Weert
Informatie Peter Korten
Tel: 06-53284665
Symposium Restauratie Sint Martinuskerk (2)
De stichting Martinus Monument Weert organiseert in samenwerking met Technische
Universiteit Eindhoven en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg op vrijdag 8 september
een symposium over de technische aspecten van de restauratie onder de titel:"Een prelude op
een FEESTelijke Open Monumentendag".
Het Symposium wordt gehouden in het Munttheater te Weert.
Informatie bij de Stichting Martinus Monument Weert
via www.martinusmonument.nl.
De heer Louk Reintjens (penningmeester Stichting
Martinus Monument)
Tel. 0495-53 08 57
De heer H. van Hulst (voorzitter Stichting Martinus
Monument)
Tel: 0495-450848
---
Programma Open Monumentendagen 2006
Officiële opening
De Open Monumentendagen 2006 starten officieel op zaterdag 9 september om 10.00 uur in
het gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne. Wethouder H. Coolen zal het startsein
geven en tevens de expositie KermisVermaak openen. Deze bijeenkomst is gezien de beperkte
ruimte alleen voor genodigden toegankelijk.
Wel voor iedereen te beleven is dat vanaf 10.00 uur een opmerkelijke bruidsstoet te zien zal
zijn die een rondgang maakt via de Beekstraat naar het Gemeentemuseum, locatie Jacob van
Horne. Van hieruit gaat het via de Sint Martinuskerk, die voor iedereen toegankelijk is, naar
Sociëteit Amicitia waar de genodigden de bruidsstoet zullen opwachten.
Historische Fietsroute (3)
Ter gelegenheid van de Open Monumentendagen is er dit jaar een Historische Fietsroute
gemaakt die u voert langs drie clusters met activiteiten: het Centrum Weert, De Lichtenberg
en Stramproy. Vele bezienswaardigheden en opengestelde monumenten zijn vermeld en
kunnen worden bezocht. Alle beschrijvingen en bijzonderheden vindt u in dit programma-
boekje.
U kunt uw eigen startplaats bepalen. Deze historische fietsroute is een aanrader voor iedereen
die een ontspannende inspanning wil combineren met het opsnuiven van de cultuurhistorie in
de gemeente Weert.
Ook na de Open Monumentendagen bent u van harte uitgenodigd de fietsroute (nog eens) te
beleven.
De Historische Fietsroute is te verkrijgen bij:
VVV Weert Gemeentemuseum Weert Gemeentemuseum Weert
Maasstraat 18 Locatie De Tiendschuur Locatie Jacob van Horne
6001 EC Weert Recollectenstraat 5 Markt 7
Tel: 0495-536800 6001 AJ Weert 6001 EJ Weert
Tel: 0495-575474 Tel: 0495-575474
Na 10 september is de fietsroute ook verkrijgbaar in het
Infocentrum Gemeente Weert (in de hal van het Stadhuis)
Beekstraat 54
6001 GJ Weert
Tel: 0495-575300
Cluster Centrum Weert
Kroegentocht met een historisch tintje (4)
Altijd al een historische stadswandeling willen maken met op zijn tijd een drankje? De
stadsgidsen van de VVV/ANWB in Weert hebben alvast voorgeproefd. Het belooft een
interessante rondgang langs tal van historische, FEEST- en horecapanden te worden, waarbij
u onderweg drie consumpties worden aangeboden. De caféŽs waren van oudsher de plek voor
de gewone man om iets te vieren. Dorst gekregen? Een proeverij met drie bijzondere bieren
maakt deel uit van deze activiteit. Proost!
6
De deelnemers wordt de wandeling gratis aangeboden. Voor de consumpties en de proeverij
bedragen de kosten 8,00, bij deelname te voldoen.
NB. In verband met de organisatie graag vooraf aanmelden bij de VVV.
Startpunt:
VVV Weert
Maasstraat 18
6001 EC Weert
Tel: 0495-536800
Tijden:
Zaterdag 14.00 uur en 16.00 uur
Zondag 14.00 uur en 16.00 uur
Informatie:
Wiel Nouwen
0495-520049
Martinus Monument (5)
Een betere titel voor de Open Monumentendagen dan FEEST is voor het Martinus Monument
nauwelijks denkbaar. Na tien jaar van intensief onderhoud en restaureren is het Martinus
Monument weer helemaal bij de tijd. Volgens deskundigen heeft de kerk er al eeuwenlang
niet meer zo goed bij gestaan. Alle reden voor een FEEST dus.
Begin van dit jaar is de reiniging en restauratie van de gewelf- en wandschilderingen voltooid.
Daaraan voorafgaand zijn de daken en de gebrandschilderde ramen hersteld en gerestaureerd
en is er voorzetbeglazing aangebracht. De kerk is aan de binnen- èn buitenzijde van nieuwe
verlichting voorzien en de gehele elektrische installatie is vervangen. Kroon op het werk van
de Stichting Martinus Monument was de totale restauratie van de kerktoren inclusief het
kruis. Deze laatste restauratie is pas afgelopen maand afgerond.
De Martinuskerk is een nationaal top-100 monument dat markant zichtbaar is in het silhouet
van Weert. Op deze plaats aan de Markt staat al minstens sinds 1139 een Sint-Martinuskerk.
De vernoeming naar deze beschermheilige wijst op een vroegmiddeleeuwse stichting.
De huidige kerk is in verschillende fases en in verschillende regionale varianten op de
gotische bouwstijl gebouwd. Bijzonder is de gekozen vorm van hallenkerk, waarvan de drie
beuken alle even hoog zijn.
Het meest oostelijke deel van de kerk met drie traveeën en de koorsluiting is het oudste deel
van de huidige kerk. Het is in 1456 gereed gemeld als nieuw koor aan een toen bestaand
schip. Dit deel heeft eenvoudige kruisgewelven.
Het aansluitende deel met vijf traveeën is de volgende bouwfase. Het heeft rijkere ruit-, ster-
of netgewelven. Ook de pijlers en hun kapitelen zijn rijker versierd.
Een derde fase, gerealiseerd voor 1528, bevat een afsluitende travee, dat qua gewelfvorm
overeenkomt met de tweede fase.
Ook de huidige toren is in fasen gebouwd. Deze vervangt de oude toren die in 1528/29 werd
afgebroken. Eerst werden alleen de onderste twee segmenten gebouwd. Eind 19e eeuw werd
de toren verder verhoogd en voorzien van een hoge houten spits. In 1940 waaide deze van de
toren. Via een wedstrijd is in 1960 het bovenste deel van de huidige toren gerealiseerd naar
ontwerp van architect Verlaan.
De kerk heeft ook diverse kunstschatten en altaren, gebrandschilderde ramen en gewelf-
schilderingen. Het koor van de kerk is in een "gesamt-kunstwerk" voorzien van een neo-
classicistische bekleding die in 1790 werd aangebracht door de Italiaanse stukadoor Moretti.
---
Andere belangrijke kunstwerken zijn het voormalige drieluik van het hoofdaltaar uit het begin
van de 17e eeuw met de verrijzenis van Christus, de laatgotische doopvont en de koorbanken
uit circa 1550 die nu op het koor staan. Onder de trappen naar het koor bevindt zich de
grafkelder van de familie van Horne, waarin onder andere Graaf Jacob III en twee van zijn
drie echtgenotes zijn begraven. In deze kelder werd in 1568 ook het hart van Philips van
Montmorency bijgezet. Hij was de laatste heer van Weert uit het geslacht Horne en werd in
Brussel samen met Lamoraal van Egmond onthoofd op last van Alva.
Tijdens de Open Monumentendagen worden de onderstaande activiteiten in de Sint
Martinuskerk georganiseerd:
- bezichtiging gerestaureerde toren,
- bezichtiging gerestaureerde gewelven en aanlichting,
- rondleidingen,
- adoptieactie "Open de deur naar de Toekomst",
- springkussen voor de jeugd,
- uitslag en prijsuitreiking ballonnenwedstrijd.
Er is voor geïnteresseerden een flyer over de recente restauratiewerkzaamheden ter
beschikking. Meer informatie is te vinden op de website www.martinusmonument.nl.
Locatie:
Sint Martinuskerk
Markt 8
6001 EK Weert
Tijden:
Zaterdag 10.00 uur  16.00 uur
Zondag 11.00 uur 16.00 uur
Informatie:
Stichting Martinus Monument Weert
Tel: 0495-450848 of 0495-530857
Rondleidingen Sint Martinuskerk (5)
Tijdens een rondleiding krijgt u uitleg over het interieur en exterieur van het grootste
monument van Weert. Onder deskundige uitleg van de vrijwillige gidsen zal de Sint
Martinuskerk u nimmer meer loslaten.
Locatie:
Sint Martinuskerk
Markt 8
6001 EK Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur  16.00 uur
Zondag 14.00 uur  16.30 uur
Informatie:
Werkgroep Toezicht en Rondleidingen
Tel: 0495-434018 of 06-49821875
8
Open Torendagen (5)
De toren van de Martinuskerk is een monument op zich. Tijdens de recente restauratie was de
toren niet toegankelijk voor publiek. Dit is dus uw kans om de gerestaureerde toren van
dichtbij te bekijken. Durft u de beklimming aan? Kijk op de trans uit over Weert en verre
omgeving. Kijk naar boven en zie de Weerter beiaard van dichtbij. U bent van harte
uitgenodigd door de Commissie Open Toren Dagen.
Locatie:
Sint Martinuskerk
Markt 8
6001 EK Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur  16.00 uur
Zondag 12.00 uur 16.00 uur
Informatie:
Commissie Open Toren Dagen
Tel: 0495-542166
Beiaardconcert Sint Martinus (5)
Stadsbeiaardier Frank Steijns speelt tijdens de Open Monumentendagen op de beiaard van de
Sint Martinuskerk. Frank Steijns is ook stadsbeiaardier van Maastricht en Heerlen, en tevens
violist in het orkest van André Rieu, waarmee hij regelmatig op tournee gaat. In juli vorig jaar
heeft Frank de combinatie van orkest en beiaard in de praktijk gebracht door het uitvoeren van
een uniek samenspel tijdens de Vrijthofconcerten van André Rieu. De Weerter stadsbeiaardier
speelt tijdens de Open Monumentendagen FEESTelijke en bruiloftsmuziek.
Locatie:
Sint Martinuskerk (maar te horen in de hele stad, b.v. in de Ursulinentuin achter de Hema of
de nu opengestelde tuin van de Birgittinessen aan de Maastraat 17)
Markt 8
6001 EK Weert
Tijden:
Zaterdag 13.00 uur  13.45 uur en 14.15 uur  15.00 uur
Zondag 13.00 uur  13.45 uur
Informatie:
Peter de Kievit
Tel: 06-20874690
---
18
12 11
9
3
1
6
2 7 5
10 8
4
3
13
17
16
---
15
14
Sociëteit Amicitia (6)
Zoals het opschrift ook meldt zetelt in dit pand Sociëteit Amicitia. Deze Weerter sociëteit,
opgericht in 1842 in Het Bruine Paard, betrok dit pand aan de Markt 9 in 1871. Dit
rijksbeschermde monument is echter veel ouder. De oudste delen stammen al uit de 16e eeuw.
De lijstgevel aan de Markt is later gepleisterd. De achtergevel, goed te zien vanuit de Meikoel
en via de lichtkap vanuit het interieur van de achterzaal, is een bakstenen puntgevel met
vlechtingen.
Het gebouw van de sociëteit staat er sinds kort weer gekleurd op. In 2005 is het monumentale
gedeelte gerestaureerd en van frisse kleuren voorzien: een aanwinst voor de Markt. Verder is
dit pand uitgebreid en verbouwd naar ontwerp van de Weerter architect Ton Wijnhoven.
Hierbij is op eigentijdse wijze een harmoniërende voortzetting gegeven aan het monumentale
karakter. Het interieur is van Odico uit Deurne. De bouw is uitgevoerd door Bouwbedrijf
Weerens uit Stramproy.
De sociëteit is normaal gesproken alleen open voor de momenteel circa 325 leden. Bij
speciale FEESTelijke gelegenheden, zoals Vastelaovundj, Weert Kermis en dit jaar dus ook
tijdens de FEESTelijke Open Monumentendagen, is iedereen welkom.
Locatie:
Sociëteit Amicitia
Markt 9
6001 EJ Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur  17.00 uur
Zondag 11.00 uur  17.00 uur
Informatie:
Tel. 0495 - 532721
De Oude Munt (7)
Van dit rijksmonument wordt gezegd dat er vroeger geld werd geslagen, vandaar de naam De
Munt. De graaf van Horne, Philips de Montmorency (die in 1568 samen met de graaf van
Egmond werd onthoofd) liet hier in de 16e eeuw zijn munten slaan. Enkele hiervan zijn nog te
zien in het museum De Tiendschuur. Het pand dateert uit de 16e en 17e eeuw. Het heeft een
in- en uitgezwenkte voor- en achtergevel met vlechtingen. De ramen zijn uitgevoerd als
hardstenen kruiskozijnen. Het pand is opgenomen in het winkelcentrum De Munt, maar is nog
goed zichtbaar. Al ruim 30 jaar is hier nu de taverne De Oude Munt gevestigd, waar het goed
toeven is.
In de Oude Munt kunt u Monumentaal Genieten!
Ook aan in inwendige mens is tijdens Open Monumentdag gedacht. Een middeleeuws
Twaalfuurtje ( 10,00) of een Diner Galgenmaal de M ontmorency ( 32,00) bieden u de
mogelijkheid om op gastronomische wijze te proeven van de historie van Weert.
Locatie:
Taverne De Oude Munt
Muntpromenade 7
6001 EH Weert
12
Tijden:
Zaterdag 10.00 uur - 24.00 uur
Lunch 11.30 uur tot 18.00 uur, diner vanaf 17.30 uur
Zondag 15.00 uur - 24.00 uur
Lunch 15.00 uur tot 18.00 uur, diner vanaf 17.30 uur
Informatie:
Ted van den Hurk
0495-521635
Abdij Maria Hart van de Zusters Birgittinessen (8)
Het klooster van de Abdij Maria Hart aan de Maasstraat is een rijksbeschermd monument. Op
deze locatie met tuin was al vanaf 1442 een klooster gevestigd. Het pand van de Abdij Maria
Hart aan de Maasstraat in Weert bestond oorspronkelijk uit een aantal woningen en werd in
1843 verbouwd tot het huidige klooster. Vanaf dat jaar is het de zetel van de Birgittinessen.
Deze zusters hebben een grote bijdrage geleverd aan de Weerter samenleving waaronder de
oprichting van een burger- armenschool. Begin 2006 woonden nog slechts vier zusters van
hoge tot zeer hoge leeftijd in dit laatste nog in functie zijnde klooster van de regio en was het
een slotklooster. De abdij is onlangs gerestaureerd en krijgt met medewerking van jonge
zusters van deze wereldwijde congregatie een nieuwe, publieksgerichte functie.
De kapel, de gangen op de begane grond, de eetzaal, de conferentiezaal, binnentuin en de
grote tuin van dit voormalige slotklooster kunnen worden bezichtigd. Een bijzondere kans dus
om dit monument, dat een groot deel van de Weerter binnenstad beslaat, te bezoeken!
Uw bezoek wordt toepasselijk muzikaal en FEESTelijk omlijst met medewerking van de
Academie voor Muziek en Dans.
Locatie:
Maasstraat 17
6001 EB Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 11.00 uur- 17.00 uur
Informatie:
0495-533208
Huwelijkskamer Tiendschuur (9)
Gemeentemuseum Weert, locatie de Tiendschuur
Het museum is gevestigd in de voormalige Tiendschuur van het kasteel van Weert. In de
schuur werden de Tienden opgeslagen, de belasting die de boeren die werkten op het land van
de heer van Weert in natura aan hem moesten betalen. Het pand is meermalen verbouwd maar
de grote schuur met hoge en wijde overkapping (18e eeuws?) is nog goed herkenbaar. Het
huidige aanzien dateert grotendeels uit de 19e eeuw.
In het pand is de historische collectie van de gemeente Weert ondergebracht die onder andere
aandacht besteedt aan archeologie, de heren van Weert, het stadsbestuur en enkele vroege
Weerter industrieën en ambachten. Het museum is aangewezen als Huis der Gemeente,
waardoor het mogelijk is dat er voor kleinere gezelschappen huwelijken worden gesloten.
Daartoe wordt de zogenaamde bestuurskamer van het Gemeentemuseum ingericht als
13
huwelijkskamer. Deze is tijdens de Open Monumentendagen te bezichtigen. Verder is er tot
en met 15 oktober de expositie van schilderijen, beelden en collages van de uit Weert
afkomstige kunstenares Philo Wagner te bekijken.
Locatie:
De Tiendschuur
Recollectenstraat 5
6001 AJ Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 14.00 uur- 17.00 uur
Informatie:
J. Bongaarts
0495-575474
Tentoonstelling KermisVermaak (10)
Gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne
Het museum is gevestigd in het oude stadhuis van Weert dat in het midden van de 16e eeuw is
gebouwd in een Maaslandse stijl. Het gebouw is meermalen verbouwd, het laatst in 1911. Het
gebouw kreeg toen zijn huidige aanzien. Wel is vorig jaar nog de versleten hardstenen
bordestrap vervangen.
De originele bouwmassa in nog grotendeels aanwezig, maar deze is, met uitzondering van de
zuidzijde, verborgen achter latere gevels. Aan het gebruik als stadhuis herinneren in het
interieur nog de statige trap, het grote gebrandschilderde glas-in-loodraam en de inrichting
van de voormalige raadszaal. Het gebouw herbergt sedert 1982 een belangrijke verzameling
religieuze kunst- en gebruiksvoorwerpen, merendeels afkomstig van de orde der Minder-
broeders Franciscanen.
Speciale aandacht wordt besteed aan de Kermis: hét traditionele volksFEEST in Weert. De
bezoeker kan zich vermaken in de tentoonstelling KermisVermaak.
Door middel van een expositie van historisch kermismateriaal uit de verzameling van de heer
Jan de Graaf uit Amsterdam wordt u een beeld gegeven van het "KermisFEEST" door de
jaren heen. De collectie van voorwerpen uit vroegere tijden is in de volgende themaÂŽs
verdeeld: GokvermaakKijkvermaakEetvermaakKindervermaakGrootvermaak. Voor de
bezoeker ligt een gratis catalogus klaar. Ook de entree is gratis.
Deze tentoonstelling zal tot en met 15 oktober te zien zijn.
Locatie:
Jacob van Horne
Markt 7
6001 EJ Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 11.00 uur- 17.00 uur
14
Informatie:
J. Bongaarts
0495-575474
Paterskerk / Weert is veranderd (11)
Het klooster van de Minderbroeders werd in 1461 gesticht in de gebouwen van het oude
landgoed van de heren van Weert, de Aldenborg. De huidige kloostergebouwen dateren uit de
17e-18e en 20e eeuw. De kloosterkerk werd gebouwd in het eerste kwart van de 16e eeuw in
een maaslandse stijl en ingewijd in 1526. In het interieur vallen de vele originele meubels op:
wandbetimmeringen met biechtstoelen, het oksaal met orgel en de koorbanken en het
hoofdaltaar. Zij zijn vervaardigd uit eikenhout en dateren grotendeels uit de 17e eeuw. De
preekstoel werd in 1853 gemaakt. De vele kunstschatten die kerk en klooster oorspronkelijk
bezaten worden getoond in het gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne. De kerk is
aangewezen als Huis der Gemeente waardoor het mogelijk is in deze bijzondere ruimte
huwelijken te sluiten.
In deze ambiance wordt op een groot scherm een presentatie vertoond met daarin opgenomen
vele foto's van de afgelopen 120 jaar van de Weerter binnenstad en omringende straten. Deze
geven een beeld van de historische veranderingen van Weert. Op zondag wordt deze
presentatie extra luister bijgezet door een optreden van een bijzonder klarinet-ensemble.
Het Piet Jeegers Clarinet Choir (PJCC) is in 1986 opgericht door Piet Jeegers, klarinetdocent
aan het Koninklijk Muziekconservatorium te Brussel en de Stichting Kreato en Hogeschool
voor muziek te Thorn. Het Clarinet Choir bestaat uit een 15-tal professionele klarinet-
docenten. De bezetting beslaat de gehele klarinetfamilie van es-klarinet tot en met de
contrabas-klarinet. Deze brede bezetting garandeert een perfect uitgebalanceerde
klankrijkdom waardoor de mogelijkheid ontstaat om optimaal samen te kunnen musiceren.
Locatie:
Paterskerk
Biest 43
6001 AP Weert
Openstelling Paterskerk:
Zaterdag 11.00 uur  17.00 uur
Zondag 11.00 uur  17.00 uur
Tijden presentatie Weert is veranderd:
Zaterdag 14.00 uur
Zondag 14.00 uur, muzikaal omlijst door het 15
koppig Piet Jeegers Clarinet Choir
Informatie:
Bart W.H.M. Maes
06-51798519
15
Wilhelmus-Hubertusmolen (12)
De Wilhelmus-Hubertusmolen is een stenen bovenkruier op belt met een wieksysteem van
Busselwieken met remkleppen, Engels kruiwerk, Vlaamse vang en een koppel stenen.
Deze statige molen staat aan de ingang van Weert bij de stadsbrug. Deze molen is in 1904 op
deze plek gebouwd. Hierbij is gebruik gemaakt van materialen en onderdelen van haar
voorganger. Deze stond ongeveer 150 m zuid-westelijk van de huidige plek aan de Oude
Hushoverweg. Die molen dateerde van 1803.
De nieuwe molen werd zo gebouwd dat er niet alleen koren kon worden gemalen, maar dat er
tevens hout gezaagd kon worden. Vandaar dat de onderste verdieping aan vier zijden een in-
of uitgang had. Er is echter nooit daadwerkelijk hout gezaagd op windkracht. Al het gaande
werk is bewaard gebleven in het interieur. Ook kan nog met de molen gedraaid worden.
Helaas ontbreken de schoren, zodat het wiekenkruis niet meer op de wind kan worden gezet.
De molen is als eerbetoon genoemd naar de Weerter molenbouwer Adriaens.
De molen is in gebruik als atelier, tentoonstellingsruimte en kunstuitleen van kunstenaar Ton
Piepers. De Wilhelmus-Hubertusmolen, gelegen nabij de stadsentree, is te bezichtigen en zal
"in de vreugd" gezet worden.
Tijdens de Open Monumentendagen zijn de schilderijen van de overleden Belgische
kunstenaar Wides te bezichtigen in Galerie Molenhof.
Locatie:
Oude Hushoverweg 30
6003 AC Weert
Tijden (regulier donderdag t/m zondag 13 Â 17 u, dus tijdens dit weekend):
Zaterdag 13.00 uur - 17.00 uur
Zondag 13.00 uur - 17.00 uur
Informatie:
Ton Piepers
06-51988965
Cluster De Lichtenberg
De Lichtenberg (13)
De Lichtenberg is een openlucht-complex waarin sport (tennisbanen en zwembad), cultuur
(openluchttheater) en religie (Mariakapel) zijn samengebracht en integraal worden benaderd.
Het werd in de jaren 60 gebouwd ten behoeve van de leerlingen van het nabijgelegen
Bisschoppelijk College.
Het is ontstaan in de vroeg-naoorlogse tijd. Een periode waarin het geschokte vertrouwen in
het verleden moest plaats maken voor hooggespannen verwachtingen in de toekomst. Haar
verhaal over de bloei en verval staan dan ook model voor een markante periode in onze
geschiedenis. Het vertelt over de aspiraties van mensen en geeft een beeld van onze moderne
cultuurgeschiedenis.
De Lichtenberg is recent op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst en wordt van
nationaal belang geacht. Het ontwerp is van de Weerter architect Pierre Weegels. De
(geïntegreerde) kunst is van de hand van Harrie Martens, die de sculpturen, mozaïeken en
tableaus vervaardigde samen met leerlingen van het Bisschoppelijk College. De gymzalen van
16
het Bisschoppelijk College (architect Boosten) zijn onlangs ook op de gemeentelijke
monumentenlijst geplaatst.
Met uitzondering van de tennisbanen en de poortgebouwen ondervond het functioneren van
de Lichtenberg vanaf eind jaren 60 moeilijkheden . De voorstellingen in het openluchttheater
werden in '72 beëindigd. Het complex raakte in onbruik, maar behield haar oorspronkelijke
elementen.
Het is aan de Stichting Behoud de Lichtenberg te danken dat het complex weer op de
maatschappelijke en politieke agenda is gekomen. Mede door hun inbreng is het complex nu
een gemeentelijk monument en staat het landelijk in de belangstelling.
Tijdens de Open Monumentendagen wordt de Lichtenberg gedeeltelijk opengesteld voor het
publiek. Deze kans mag u niet voorbij laten gaan. De Stichting Behoud de Lichtenberg
verzorgt lezingen en rondleidingen.
Nadere informatie over het complex is te vinden op de website: www.behouddelichtenberg.nl
Locatie:
De Lichtenberg
IJzerenmanweg 15
6006 TA Weert
Openstelling de Lichtenberg:
Zaterdag 11.00 u  17.00 uur
Zondag 11.00 u  17.00 uur
Zaterdag lezingen 11.00 uur en 14.00 uur
rondgang 12.00 uur en 15.00 uur
Zondag lezingen 11.00 uur en 14.00 uur
rondgang 12.00 uur en 15.00 uur
Informatie :
Behoud Lichtenberg
06 Â38611949
Rita Grichnik
0495-544354
Cluster langs de fietsroute en Stramproy
St. Annamolen Tungelroy (14)
De St. Annamolen in Tungelroy is een stenen bovenkruier op belt, met Oudhollands
wieksysteem, Engels kruiwerk, Vlaamse vang en twee koppels stenen. Deze molen is
momenteel helaas niet draaivaardig, maar zal binnenkort worden hersteld.
Deze molen behoort tot de oudere in Weert, want zij is al in 1875 gebouwd. In 1939 is de
molen gemoderniseerd en zijn stroomlijnwieken aangebracht. In 1967 was een grondige
restauratie noodzakelijk, waarbij onderdelen van een windmolen in Hardenberg (O) na
aanpassing werden gebruikt.
Bijzonder aan deze molen is de inpandige silo voor koren, die de twee maalgangen die deze
molen rijk is, van graan kan voorzien.
Locatie:
Tungeler Dorpsstraat 75
6005 RH Tungeloy
17
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 11.00 uur- 17.00 uur
Informatie:
T. Nijs
0495-562294
St. Annamolen Keent (15)
De St. Annamolen is een stenen bovenkruier op belt met Oudhollands wieksysteem, Engels
kruiwerk, Vlaamse vang en een koppel stenen.
Voor de boeren in het zuiden en zuid-westen van Weert was het in 1912 van grote betekenis
dat de St. Annamolen aan de Keenterstraat werd gebouwd. Dat scheelde hen kilometers rijden
met hun zwaar beladen karren. Vóór die tijd moesten ze naar de Boonesmolen aan de rand
van de stad of naar de Clercxmolen in de stad. De St. Anna is door Toon Timmermans
gebouwd met onderdelen van die Clercxmolen.
Locatie:
Keenterstraat 1, hoek Bocholterweg
6006 PW Weert
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 11.00 uur- 17.00 uur
Informatie:
L. Kiggen (zaterdag) 0495-563422
G. Fijen (zondag) 0495-632278
St. Jansmolen (16)
De St. Jansmolen aan de Molenweg te Stramproy is een bijzondere molen in het Weerter land.
Het is namelijk een gesloten standaardmolen. Dit betekent dat het complete molenhuis op een
verticale as staat. Deze as wordt geschoord door houten balken, de zogenaamde standaard,
vandaar de naam. Het draaipunt waarmee de wieken, en in dit geval het gehele molenhuis, op
de wind kan worden gezet zit bij dit type molen laag.
De molen heeft een Oudhollands wieksysteem, Vlaamse vang en een koppel stenen.
Deze molen is ruim 200 jaar oud en daarmee de oudste in de streek. Er zijn nog twee
voorgangers van deze maalderij geweest, echter niet op precies dezelfde plek. De oudste
vermelding dateert van 1571.
Locatie:
Molenweg 16
6039 RH Stramproy
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 11.00 uur- 17.00 uur
18
Informatie:
M. Beeren
0495-563352
De Nijverheid/Molen van Nijs (17)
De Nijverheid is een stenen bovenkruier op belt met Oudhollands wieksysteem, Engels
kruiwerk, Vlaamse vang en twee koppels stenen. De molen werd in 1904 gebouwd door Mies
Kunnen. Al in 1921 kwam de molen in handen van de molenaarsfamilie Nijs. De molen is in
1974 door de gemeente Stramproy overgenomen en gerestaureerd. Bij de herindeling kwam
de molen bij de gemeente Weert.
De molen is nog volledig intact en er wordt door de heer Jacques Nijs jr. veel op gemalen.
Bijzonder aan deze molen is de massieve houten as uit 1904 die wordt aangedreven door de
wieken. In de meeste molens is deze as van ijzer.
Locatie:
Veldstraat 54
6039 ED Stramproy
Tijden:
Zaterdag 11.00 uur - 17.00 uur
Zondag 11.00 uur- 17.00 uur
Informatie:
J. Nijs
0495-562231
Kleipijpenoven (18)
De oven van de voormalige pijpenfabriek van Trumm-Bergmans werd gebouwd in 1856. In
de oven werden op verschillende verdiepingen aardewerk pijpen en andere aardewerk
producten zoals spaarpotten en vogelfluitjes gebakken. De oven, die tot 1920 in gebruik is
geweest, is de enige in zijn soort die in Nederland bewaard is gebleven. In 1989 is de oven in
zijn geheel een 20-tal meters verplaats. In het Gemeentemuseum Weert, locatie de
Tiendschuur, is een collectie producten te zien die in deze oven zijn gebakken.
Locatie:
Helmondseweg (ongenummerd), nabij de Biesterbrug
Weert
Tijden:
De Pijpenoven is vrij te bezoeken.
19
Verantwoording
De Open Monumentendagen Weert 2006 zijn tot stand gekomen met medewerking van:
Academie voor Muziek en Dans
Beiaardcomité
Centrummanagement
Centrum Weert Promotie
Commissie Open Torendagen
Elner Advies, Waalwijk
Gilde van Vrijwillige Molenaars
Gilde van de Wieerter Stadsschötte St. Catharina 1480
Molenstichting Limburg
Molenstichting Weerterland
LGOG kring Weert
Sociëteit Amicitia
Stadsgidsen VVV
Stichting Behoud De Lichtenberg
Stichting De Aldenborgh
Stichting Martinusmonument
Stichting Paterskerk de Biest
Stichting Peel, Maas & Kempen
Taverne De Oude Munt
Vrijwillige molenaars van de Weerter molens
Vrijwillige toezichthouders St. Martinus
VVV/ANWB Weert
Wilhelmus-Hubertusmolen / Galerie Molenhof
Zusters Birgittinessen
Gemeente Weert
Allemaal hartelijk bedankt!
Tekst : René van Boxtel en Joke Jongeling m.m.v. John van Cauteren en Piet Hermans
FotoÂŽs : Joke Jongeling m.u.v. foto omslag: gemeentearchief Weert, inv. nr. A5683, fotograaf
onbekend en foto pagina 5: gemeentearchief Weert, inv. nr. A1965, huwelijk
Matheus Kneepkens en Mairia Meewis, 26-10-1897, fotograag onbekend
© Gemeente Weert 2006
20
---- --
Ja, ik wil...
...FEEST in Weert!
OPEN MONUMENTENDAGEN
9 en 10 september 2006
Wat verbindt deze twee historische Weertenaren?
Zeggen ze `Ja, ik wil...ÂŽ?
Kom naar de opening van de Open Monumentendagen
en ontdek het!
De Open Monumentendagen vieren we dit jaar voor de 20e keer.
Doel van de dagen is het vergroten van de publieke belangstelling
voor monumenten en het draagvlak voor monumentenzorg.
Vanwege het jubileum is het thema dit keer FEEST! In Weert
besteden we daarbij ook aandacht aan het huwelijksfeest. Vele monu-
menten zijn tijdens dit weekend gratis open voor het publiek.
De Open Monumentendagen zijn mede mogelijk gemaakt door de
medewerking van vele vrijwilligers.
U i t n o d i g i n g
Het gemeentebestuur van Weert nodigt u uit voor de
feestelijke opening van de Open Monumentendagen
2006 en de tentoonstelling KermisVermaak. De opening
vindt plaats op zaterdag 9 september om 10 uur in het
Gemeentemuseum Weert, locatie Jacob van Horne aan
de Markt 7.
De wethouder van monumenten en cultuur van de
Gemeente Weert Harry Coolen verricht de opening met
medewerking van enkele bekende historische
Weertenaren in een passende ambiance. Tijdens het
programma wordt een bezoek gebracht aan de
gerestaureerde St. Martinuskerk. Na afloop wordt u
toepasselijk getrakteerd op koffie of thee met Weerter
vlaai in Sociëteit Amicitia.
Aansluitend aan de opening is er ook gelegenheid de
tentoonstelling KermisVermaak te bekijken. Kermis is
immers het volksfeest bij uitstek. Het historisch
kermismateriaal uit de verzameling van Jan de Graaf uit
Amsterdam geeft u een beeld van het kermisfeest door
de jaren heen. Deze tentoonstelling is te zien tot en met
15 oktober.
Verantwoording
De Open Monumentendagen Weert 2006 zijn tot stand gekomen met medewerking van:
Academie voor Muziek en Dans
Beiaardcomité
Centrummanagement
Centrum Weert Promotie
Commissie Open Torendagen
Elner Advies, Waalwijk
Gemeentemusea Weert
Gilde van Vrijwillige Molenaars
Molenstichting Limburg
Molenstichting Weerterland
LGOG kring Weert
Sociëteit Amicitia
Stadsgidsen VVV
Stichting Behoud De Lichtenberg
Stichting De Aldenborgh
Stichting Martinusmonument
Stichting Paterskerk de Biest
Stichting Peel, Maas & Kempen
Taverne De Oude Munt
Vrijwillige molenaars van de Weerter molens
Vrijwillige toezichthouders St. Martinus
VVV/ANWB Weert
Wilhelmus-Hubertusmolen / Galerie Molenhof
Zusters Birgittinessen
Gemeente Weert
Allemaal hartelijk bedankt!
Gemeente Weert