Rijksuniversiteit Groningen
Over zeven nieuwe en oude zonden; domheid
Date: September 12, 2006
Zeven hoofdzonden zijn er volgens de Rooms-Katholieke traditie: hoogmoed, hebzucht, onkuisheid, jaloezie, vraatzucht, woede en luiheid. Natuurlijk kampen we nog dagelijks met deze aanvechtingen, maar er zijn ook andere plagen die de Westerse mens parten spelen. Er is een hardnekkig onbehagen in onze cultuur, dat tot uiting komt in debatten over migranten, fundamentalisme en terrorisme, over ons nationale erfgoed, sociale binding en de kloof tussen burger en bestuur. Op de achtergrond spelen vragen als: Wat is van waarde? Waar maken we ons nog echt druk om? Hoe worden we geleid?
Onder invloed van individualisering, groeiende prestatiedruk en een heilig geloof in de markt kwamen oude deugden en waarden op losse schroeven te staan. Materieel ging het de postmoderne mens misschien voor de wind, maar op het geestelijke vlak begon er iets te wringen. Nieuwe verleidingen en ondeugden eisten hun tol. Het goede leven had onmiskenbaar een schaduwzijde, waar de nieuwe zonden de kop opstaken. Ten minste zeven zonden bedreigen de moderne westerse mens: domheid, bemoeizucht, stuurloosheid, overmoed, consumentisme, fanatisme en egoïsme.
De Faculteit Wijsbegeerte en Studium Generale nodigden zeven filosofen van naam uit om ieder een van deze moderne zonden te analyseren en te becommentarieren. Drie jaar na de succesvolle lezingenserie (en het boek) Het Goede Leven is het nu tijd voor de keerzijde. Frans Jacobs bijt het spits af met een lezing over domheid.
Domheid: wie is daar niet faliekant tegen? Zelfs de grootste dommeriken achten zich erboven verheven. Toch zijn er vormen van domheid die aanbevelenswaardig lijken, zoals de 'geleerde onwetendheid' van Nicolaas Cusanus, en de vormen van 'zotheid' waarover Erasmus de loftrompet steekt. Ook Montaigne schrikt er niet voor terug om zichzelf als een domkop te afficheren. Van de andere kant zijn er dommigheden die intellectueel en moreel verwerpelijk zijn en die in deze lezing dan ook door het slijk worden gehaald Daarbij dient de merkwaardige redevoering - 'Über die Dummheit' - die Robert Musil in 1937 in het politiek zeer instabiele Wenen hield, als inspiratiebron.
Frans Jacobs is hoogleraar ethiek aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam.
Datum en tijd
12 september, 20.00 tot 21.30 uur
Spreker
prof.dr. Frans Jacobs
Titel
Domheid
Serie
Het Slechte Leven - Over zeven nieuwe en oude zonden
Plaats
Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Informatie
Studium Generale Groningen, tel. 050 363 5463, www.rug.nl/studium
Last modified: August 30, 2006 16:28