Fraudebestrijding combineert preventie en harde aanpak
Bij de bestrijding van fraude ligt de komende jaren de nadruk op preventie. Duidelijke voorschriften en goede voorlichting moeten ervoor zorgen dat de regels beter worden nageleefd. Burgers en bedrijven die zich dan nog niet aan de verplichtingen houden, kunnen rekenen op een harde aanpak. Dit staat in het Handhavingsprogramma 2007-2010 dat staatssecretaris Van Hoof van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De nadruk ligt in het programma op 2007, zodat er ruimte blijft voor een volgend kabinet om eigen prioriteiten te stellen.
De ambitie van het programma is om de naleving van regels te verbeteren. Een belangrijk accent ligt op goede voorlichting over rechten en plichten en op heldere regels en voorschriften. Zo komt er onder meer een voorlichtingscampagne om burgers en bedrijven te laten zien waar ze informatie kunnen krijgen over rechten en plichten en ze aan te sporen de regels na te leven. Ook instanties als de Sociale Verzekeringsbank, uitkeringsinstantie UWV en de gemeenten gaan meer samenwerken bij de voorlichting aan klanten.
Het gebruik van risicoanalyses neemt de komende periode toe: controles vinden plaats waar de risico's op overtredingen het grootst zijn. UWV, SVB en gemeenten maken steeds vaker gebruik van risicoprofielen, om de kans in te schatten dat een uitkeringsgerechtigde de regels overtreedt. Controles op fraude zijn specifiek gericht op die groep. De bestrijding van zwart werk door mensen met een bijstandsuitkering kan worden verbeterd door controles te houden op plekken waar werkenden zich verzamelen. In proefprojecten wordt gekeken of zwart werk kan worden omgezet naar wit werk bij dezelfde werkgever of om betrapte zwartwerkers actief te bemiddelen naar vergelijkbaar werk.
De samenwerking tussen verschillende instanties wordt versterkt, net als de uitwisseling van gegevens met behulp van nieuwe ICT-toepassingen. Zo worden de gegevens van de zogenoemde eerstedagsmelding benut om zwart werk en illegale arbeid tegen te gaan. Sinds 1 juli van dit jaar moeten werkgevers nieuwe werknemers voordat ze beginnen met werken al aanmelden bij de Belastingdienst. De Arbeidsinspectie, de Sociale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (SIOD) en de Belastingdienst gaan deze gegevens uitwisselen om fraude te bestrijden. Als bijvoorbeeld een Arbeidsinspecteur stuit op een werknemer die niet is aangemeld geeft hij dit door, zodat de Belastingdienst werk kan maken van de overtreding en de uitkeringsinstanties kunnen kijken of er sprake is van uitkeringsfraude. Bij de SIOD komt verder een informatieknooppunt. Dat brengt alle informatie over fraude en overtreding van regels samen en zorgt ervoor dat de juiste instantie op de hoogte wordt gebracht.
De bestrijding van illegale arbeid krijgt een nieuwe impuls. Voorkomen moet worden dat vrij verkeer van werknemers uit de nieuwe Europese lidstaten leidt tot oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Daarom heeft het kabinet al voorgesteld dat werkgevers een boete krijgen als werknemers minder betalen dan het minimumloon. Verder zal de Arbeidsinspectie gegevens over bedrijven die de regels overtreden doorgeven aan vakbonden en werkgeversorganisaties. Zij kunnen onderzoeken of de cao-bepalingen worden nageleefd en dit zonodig afdwingen. De Arbeidsinspectie werkt verder aan afspraken met Polen, Hongarije, Slowakije en Tsjechië over gegevensuitwisseling. Doel is dat de dienst snel kan nagaan of bedrijven die in die landen sociale premies en loonbelasting moeten afdragen dit ook doen en of er bijvoorbeeld sprake is van een postbusbedrijf of een echt bedrijf.
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid