Roland Berger Ziekenhuisstudie 2006: patient moet 'shoppen'

Roland berger


- Persbericht -

Roland Berger: Wilhelmina Ziekenhuis Assen het beste van Nederland

Zorgwekkend kwaliteitsverschil
dwingt patiënt tot 'shoppen'

Amsterdam, 14 september 2006 - Grote verschillen tussen de zorgkwaliteit van ziekenhuizen onderling en zelfs bínnen ziekenhuizen, dwingen patiënten per aandoening te bekijken waar zij het beste behandeld kunnen worden. Dit blijkt uit de jaarlijkse ziekenhuisstudie van Roland Berger Strategy Consultants, die gisteren in het TV-programma Netwerk bekend werd gemaakt. Roland Berger vergeleek voor deze studie de prestaties van alle 94 Nederlandse ziekenhuizen. Verder blijkt dat de medische kwaliteit is toegenomen en dat de kosten van de ziekenhuizen beter onder controle zijn, hoewel deze nog steeds harder groeien dan de economie. Het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen mag zich het beste ziekenhuis van Nederland noemen.

Jaarlijks verricht Roland Berger Strategy Consultants een sectorbreed vergelijkend onderzoek naar de financiële, operationele en medische prestaties van Nederlandse ziekenhuizen. Ook dit jaar presenteert het strategisch adviesbureau een rapport met een vergelijking van alle ziekenhuizen en een overzicht van trends in de gezondheidszorg over de periode 2001 tot en met 2005.

Het beste van Nederland
Het ziekenhuis dat met recht het beste ziekenhuis van Nederland kan worden genoemd, is het Wilhelmina Ziekenhuis uit Assen. Op basis van haar financiële, operationele en medische prestaties, is dit het ziekenhuis dat gemiddeld genomen het beste scoort. De top drie wordt verder aangevuld met Nij Smellinghe uit Drachten en het Bethesda Ziekenhuis uit Hoogeveen. 'Het Wilhelmina Ziekenhuis had haar financiële en operationele zaken in 2004 al goed op orde en op deze basis heeft het ziekenhuis voortgeborduurd om een indrukwekkende sprong te maken in medische kwaliteit: van benedengemiddeld over 2004, tot de nummer één positie op dit gebied over 2005,' aldus Robin Alma, senior consultant en mede-oprichter van het Healthcare Competence Center van Roland Berger. 'Nij Smellinghe staat voor het tweede opeenvolgende jaar in de top drie - vorig jaar waren ze de nummer één - hetgeen bewijst dat Nij Smellinghe de zaken goed onder controle heeft. Het Bethesda Ziekenhuis heeft haar podiumplaats, naast een bovengemiddelde medische kwaliteit, voornamelijk te danken aan haar koppositie op financieel en operationeel gebied. Dit is een indrukwekkende prestatie, aangezien zij slechts enkele jaren geleden op dit gebied nog de één van de slechtst presterende ziekenhuizen waren.'

Een pluim is op z'n plaats, maar we zijn er nog niet
De studie van Roland Berger toont aan dat ziekenhuizen succesvol bezig zijn de kosten te beheersen. 'Hoewel de ziekenhuiskosten ook dit jaar weer zijn toegenomen, is zichtbaar dat de jaarlijkse groei afneemt. Was deze in 2003 en 2004 nog respectievelijk 6,7 en 5,1 procent, in 2005 is de groei afgeremd tot een percentage van 4,3. Een pluim voor de ziekenhuizen is dan ook op z'n plaats,' aldus Alma. 'Het percentage ligt echter nog steeds fors hoger dan de groei van de Nederlandse economie, wat betekent dat de kosten van ziekenhuizen een steeds groter deel gaan uitmaken van onze bestedingen. Met het oog op de groeiende druk van de vergrijzing op de vraag naar betaalbare zorg, is het daarom noodzakelijk dat zij de ingezette verbeteringen doorzetten.'

Shoppen voor zorg
De medische kwaliteit van Nederlandse ziekenhuizen is in 2005 gestegen ten opzichte van 2004. De verschillen tussen de instellingen onderling zijn desalniettemin groot. De studie laat ook grote verschillen zien tussen diverse afdelingen bínnen ziekenhuizen. Zo kennen kwalitatief goede

ziekenhuizen ook aandachtsgebieden waarop de kwaliteit lager ligt. 'Alle instellingen tonen dus nog duidelijk ruimte voor verbetering. Ook de koplopers. Daarom raden we patiënten en zorgverzekeraars voor nu aan om zorgvuldig na te gaan welk ziekenhuis de beste kwaliteit kan leveren voor de benodigde behandeling,' aldus Alma. 'Voor de Nederlandse bevolking is het op dit moment echter erg moeilijk te bepalen welke instelling hen het beste zou kunnen helpen. Hier zou een taak kunnen liggen bij de zorgverzekeraars en de Nederlandse Zorgautoriteit in oprichting om de onderlinge verschillen inzichtelijk te maken.'

Beste zorg in financieel gezond ziekenhuis
Evenals vorig jaar, blijkt ook nu weer dat ziekenhuizen die hoog staan in de ranglijst van financiële en operationele prestaties, ook bovengemiddeld scoren op het gebied van medische kwaliteit en andersom. 'Verbetering van de bedrijfsvoering blijkt vaak een positieve impuls te leveren aan de kwaliteit van de geleverde zorg,' aldus Alma. 'Bovendien leidt het bieden van goede kwaliteit tot tevreden patiënten en een goede reputatie, waarvan de financiële positie van de instelling kan profiteren. Zo zien we dat het één het ander versterkt.'

Klein maar fijn
Daarnaast wordt ook de eerdere uitkomst bevestigd dat kleine ziekenhuizen (omzet kleiner dan 75 miljoen Euro) beduidend beter presteren dan de groten (omzet groter dan 125 miljoen Euro). Zo bestaat de top vijf in de algemene ranking enkel uit kleine ziekenhuizen. De grote algemene en topklinische ziekenhuizen scoren daarentegen bijna allemaal benedengemiddeld. Alma legt uit: 'Een vaak gehoord argument bij fusies is dat de schaalvergroting kostenbesparende effecten met zich mee brengt en de kwaliteit verhoogt. Onze analyse toont aan dat deze voordelen (nog) niet gerealiseerd worden. Eén van de redenen hiervoor kan de patiëntenpopulatie zijn - grotere ziekenhuizen kennen vaak een gevarieerder patiëntenbestand en een groter aanbod van complexere behandelingen - maar ook de gehanteerde organisatiestructuur speelt een belangrijke rol. Een ziekenhuis is van nature een complexe organisatie en kleinere ziekenhuizen zijn vaak beter in staat hier sturing aan te geven. Grotere ziekenhuizen dienen het organisatiemodel kritisch onder de loep te nemen en, waar nodig, aanpassingen te maken om hun effectiviteit te verhogen.'

Waken voor WfZ
Aangezien de financiële gezondheid van een ziekenhuis een grote rol speelt bij haar vermogen om kwalitatief hoogwaardige zorg aan te bieden, is het goed om te zien dat de ziekenhuizen in navolging van de afgelopen vier jaar continu financieel stabieler worden. De verhoogde drempel van het Waarborgfonds voor de Zorgsector (WfZ) van 15 procent vormt echter een serieuze bedreiging voor ziekenhuizen. Alma: 'ziekenhuizen financieren het overgrote deel van hun activiteiten met vreemd vermogen, maar de eisen die kapitaalverstrekkers stellen aan een lening zijn verscherpt. Op het ogenblik moet 15 procent van het totale vermogen bestaan uit eigen middelen. Dit was voorheen slechts 8 procent. Het ruime merendeel van de ziekenhuizen voldoet op dit moment niet aan deze eisen.'

Over het onderzoek
De ziekenhuisstudie is uitgevoerd onder alle 94 Nederlandse algemene en academische ziekenhuizen. Roland Berger analyseerde de jaarverslagen van al deze instellingen en combineerde dit met hun medische prestaties op basis van de officiële kwaliteitsindicatoren van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). De medische prestaties worden onder meer bepaald aan de hand van patiëntgerelateerde indicatoren (het aantal klachten en afgezegde operaties), ziekte-gerelateerde indicatoren (zoals leeftijdsgecorrigeerde mortaliteitscijfers in cardiologie en neurologie) en personeelgerelateerde indicatoren (ziekteverzuim, beschikbaarheid van medisch specialisten). Roland Berger heeft vanwege structurele verschillen in inzet van medisch personeel en zorgcomplexiteit, de studie apart uitgevoerd voor algemene en academische ziekenhuizen.

Roland Berger Strategy Consultants
Roland Berger Strategy Consultants is een internationaal strategisch adviesbureau met ruim
1.700 medewerkers in 32 kantoren verspreid over 23 landen. In Europa behoort de firma tot de top-3 van strategieadviseurs, wereldwijd tot de top-5. In het Nederlandse kantoor werken ruim 50 mensen. Zie ook www.rolandberger.nl.


- Einde bericht -