De Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
der Staten-Generaal 2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1 A Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA S GRAVENHAGE Fax (070) 333 40 33
www.szw.nl
2513AA22XA
Contactpersoon Ons kenmerk AM/AMI/06/72858
Doorkiesnummer Datum 15 september 2006
Onderwerp Evaluatie Bestuurlijke Boete Wav
Hierbij ontvangt u de evaluatie van de bestuurlijke boete in de Wet arbeid vreemdelingen. Met
deze evaluatie wordt de motie Weekers/Rambocus uitgevoerd, waarin de regering wordt
verzocht een jaar na invoering van deze nieuwe systematiek de Kamer te rapporteren over de
implementatie ervan, de effectiviteit, het aantal recidivegevallen en de reactie van de
rechterlijke macht bij het opleggen van de boetes.1 Mijn toezegging om te bezien of eventuele
aanpassing van het boetebedrag gewenst is2, zal vanwege eventuele samenloop van illegale
tewerkstelling en betaling onder het wettelijk minimumloon - nader worden bezien bij de
invoering van de bestuurlijke boete WML.
Evaluatie van bestuurlijke boete in de Wav
De implementatie van de bestuurlijke boete is succesvol: de doelstellingen van de invoering
van een bestuurlijke handhaving worden bereikt. Op diverse punten is door de invoering van
de bestuursrechtelijke handhaving de afhandelingsprocedure eenvoudiger geworden. Mede
hierdoor is de periode tussen het constateren van een overtreding en het opleggen van de boete
aanmerkelijk verkort. In de strafrechtelijke procedure duurde de tijd tussen het constateren van
de overtreding en het opleggen van de boete door de strafrechter vaak langer dan een jaar, nu
heeft de meerderheid van de overtreders binnen zeven maanden de boete in huis. Er is een zeer
sterke verhoging van de boete bij illegale tewerkstelling tot stand gekomen: van gemiddeld
980 in het strafrechtelijke traject naar 4000 per illegaal tewerkgestelde werknemer bij een
natuurlijk persoon en 8000 per illegaal tewerkgestelde werknemer bij een rechtspersoon in
het bestuursrechtelijke traject. Tot nu toe zijn er nog geen gerechtelijke uitspraken geweest die
de boetehoogte ten principale ter discussie hebben gesteld.
1 Tweede Kamer, Vergaderjaar 2003-2004, 29523, nr. 14
2 Tweede Kamer, Vergaderjaar 2004-2005, 17050, nr. 300.
Ons kenmerk AM/AMI/06/72858
Het aantal boeterapporten, zienswijzen, bezwaarschriften en gerechtelijke procedures ligt
hoger dan verwacht. Hierdoor staan de doorlooptijden voor het gewenste lik op stuk beleid
onder druk. Om dit tegen te gaan is inmiddels extra capaciteit aangetrokken. Verder zal ik de
beleidsregels boeteoplegging aanpassen om meer maatwerk in de boetehoogte te kunnen
bieden in specifieke gevallen. Te denken valt aan moeilijk te signaleren look-alike fraude of
een situatie waarin op een tewerkstellingsvergunning door een vergissing van derden een
andere dan de beoogde werknemer is vermeld. Ik ben van mening dat in deze gevallen
matiging mogelijk moet zijn, uiteraard onder de strikte voorwaarde dat de werkgever aan kan
tonen actief te goeder trouw gehandeld te hebben. Een zorgpunt is nog wel de snelheid van de
inning. Hoewel wordt verwacht dat uiteindelijk meer dan 75% van de boetes wordt geïnd,
duurt deze inning erg lang. Dit komt mede door de hoogte van de boetes. Bovendien overtreedt
een deel van de bedrijven bewust de regels om er financieel beter van te worden en dit vertaalt
zich mogelijk ook in het betalingsgedrag. Om de inning te verbeteren, wordt gewerkt aan
overdracht van de inning vanaf 1 januari 2007 van SZW naar het Centraal Justitieel Incasso
Bureau (CJIB). Het CJIB heeft ruime ervaring met de inning van boetes en heeft een dwingend
imago. De verwachting is dat door de overdracht aan het CJIB de inning sneller zal verlopen.
Effectiviteit en recidive
Ik ga ervan uit dat met de bestuurlijke boete de illegale tewerkstelling een stuk lager ligt dan
als deze verhoging van de boete - in combinatie met het toegenomen aantal inspecties van de
Arbeidsinspectie er niet was geweest. Ik zie een preventief effect van de boete ook terug in
de recidive-cijfers. Het percentage overtredingen bij hercontroles is omlaag gegaan van 37% in
2003, naar 26% in de eerste helft 2006. Het is echter nog niet duidelijk hoe effectief het
instrument uiteindelijk is in het terugdringen van illegale tewerkstelling. Het vervolgonderzoek
naar de naleving van de Wet arbeid vreemdelingen dat gepland is voor eind 2006 moet meer
duidelijkheid geven over het bereikte effect van de invoering van de bestuurlijke boete en de
toename van het aantal inspecties.
Ik ben ingenomen met de toegenomen belangstelling van sociale partners om oneerlijke
concurrentie aan te pakken. Ik zie dit als een belangrijke stap in de aanpak van malafide
werkgevers. Sociale partners kunnen een belangrijke rol spelen in het voorkomen van
overtredingen, onder meer door aanvullend op de voorlichting vanuit de overheid -
voorlichting aan werkgevers te geven over de regelgeving en de risico's die werkgevers
bewust danwel onbewust lopen als de regelgeving niet wordt nageleefd. Ook het doorgeven
van tips over werkgevers die de wet bewust overtreden heeft de samenwerking met de
Arbeidsinspectie de laatste jaren versterkt.
---
Ons kenmerk AM/AMI/06/72858
Ik verwacht daarom dat de initiatieven van de branches zoals de NEN-norm voor
uitzendbureaus - en de samenwerking met de Arbeidsinspectie met voorlichting en doorgeven
van tips waardevolle toevoegingen zijn aan het huidige handhavingsbeleid.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(H.A.L. van Hoof)
---
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid