Stadsdeel ZuiderAmstel Amsterdam
ZuiderAmstel drie gemeentelijke monumenten rijker
Het waterbouwkundig complex aan de Amsteldijk, het Spinozalyceum en de
Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert krijgen de status van
gemeentelijk monument. Dat heeft het dagelijks bestuur van stadsdeel
ZuiderAmstel besloten.
Waterbouwkundig complex Amsteldijk
Het waterbouwkundig complex aan de Amsteldijk bestaat uit het gemaal
Stadwijck, de Zorgvliedschutsluis, de vaste brug 424 en twee identieke
woonhuizen voor de sluiswachter en de machinist van het gemaal. Als
gevolg van de uitbreidingsplannen voor Amsterdam Zuid moest het oude
gemaal - op de plek van het huidige Meerhuizenplein- wijken. Berlage
heeft toen in zijn Plan Zuid van 1915 de nieuwe voorziening voor de
waterhuishouding opgenomen. Het gehele complex, een ontwerp van de
dienst Publieke Werken, is binnen drie jaar gebouwd. A.J. Westerman
(`huisarchitect' van de dienst Publieke Werken) is verantwoordelijk
voor de architectonische uitwerking van het gemaalgebouw en
waarschijnlijk ook van de woonhuizen. Zijn collega P.L. Kramer heeft
het ontwerp gemaakt voor de vaste brug 424. Het totale complex geldt
als `uiterst bijzonder', de Commissie voor Welstand en Monumenten
meent zelfs dat het in aanmerking komt voor de status van
Rijksmonument.
Spinozalyceum
Stadsarchitect J. Leupen is verantwoordelijk voor het ontwerp van het
Spinozalyceum (1957) aan de Peter van Anrooystraat 8. Dit geldt als
een van de belangrijkste werken van deze stadsarchitect. Het ontwerp
is speciaal toegesneden op het middelbaar Daltononderwijs. De
principes van deze stroming met zelfstandige werkplekken en
tussenlokalen heeft Leupen tot uitdrukking gebracht in een ontwerp met
een open trappenhal, met lange, helder verlichte gangen en met een
bijzondere aularuimte. Daarnaast zijn de monumentale wandschildering
van Albert Muis in de hal en de mozaïekwerken in de toegangsportaal
van de onlangs overleden kunstenaar Nicolaas Wijnberg van grote
waarde. Ook de ligging van het Spynozalyceum aan het water heeft de
architect in zijn ontwerp goed uitgebuit, oordelen Commissie voor
Welstand en Monumenten en Bureau Monumenten & Archeologie.
Christelijke Scholengemeenschap Buitenveldert
Architect M. Duintjer is de ontwerper van de Christelijke
Scholengemeenschap Buitenveldert (1963) aan de De Cuserstraat 3. Ook
dit architectonische ontwerp wordt door de eerdergenoemde deskundigen
gewaardeerd als van zeer hoog niveau. Het wordt zelfs beschouwd als
een van de belangrijkste werken van Duintjer, die op nationaal niveau
in hoog aanzien stond.
De opzet van deze school bestaat uit een lange gang met werknissen op
de noordzijde en lokalen aan de zuidzijde. In het midden daarvan
bevindt zich de entreepartij met in het verlengde daarvan een in het
water uitlopende aula. Bijzonder aan dit werk van Duintjer is ook de
gevel. Aan de straatzijde oogt die gesloten, aan de waterzijde is de
gevel geheel van glas.
Beide schoolgebouwen stonden al langer op een lijst van Amsterdamse
scholen die volgens Bureau Monumenten & Archeologie in aanmerking
komen voor status van gemeentelijk monument. In stadsdeel ZuiderAmstel
staan tien scholen op deze zogeheten `scholenselectie periode
1850-1965'. ZuiderAmstel wilde eigenlijk pas volgend jaar voor deze
tien gebouwen de gemeentelijke monumentenprocedure starten. Vanwege
verbouwingsplannen van beide scholen is besloten de
aanwijzingsprocedure te vervroegen.