Rijksuniversiteit Groningen
Vrouwen horen anders dan mannen
Vrouwen die naar ruis luisteren, laten andere hersenactiviteiten zien dan mannen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Liesbet Ruytjens. Mannen en vrouwen reageren verder verschillend op experimenten met liplezen. Ook seksuele geaardheid blijkt van invloed op het verwerken van geluid in de hersenen. Ruytjens promoveert op 4 oktober 2006 aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Ruytjens liet vier groepen bestaande uit heteroseksuele mannen en vrouwen en homoseksuele mannen en vrouwen luisteren naar drie soorten geluid: ruis, muziek en stilte. Met behulp van PET-scans registreerde ze welke gebieden in de hersenen door deze geluidssignalen worden geactiveerd. PET staat voor positron emissie tomografie en vereist het toedienen van een geringe hoeveelheid radioactieve stof.
Ruis
Een opmerkelijke conclusie is dat vrouwen anders reageren op ruis dan mannen. Vrouwen activeren de primaire auditieve cortex, het gebied in de hersenen waar de basiskenmerken van geluid worden verwerkt. Bij mannen gebeurt dit niet. Bij het luisteren naar muziek treedt dit verschil niet op. Opvallend is verder dat het verschil in hersenactiviteit bij ruis enkel optreedt bij de heteroseksuele groepen.
Geluid wegfilteren
Op basis van haar data kan Ruytjens de betekenis van dit verschil in hersenactiviteit niet verklaren. Ze geeft aan dat het erop lijkt dat mannen ruis wel horen, maar vervolgens wegfilteren. Het gaat om betekenisloos geluid, dat bij mannen wordt onderdrukt en bij vrouwen niet. Waarom de hersenen van vrouwen wel aandacht besteden aan dit geluid, is niet duidelijk. Vanuit de evolutietheorie zou men kunnen speculeren dat dit er wellicht mee te maken heeft dat vrouwen meer taken tegelijk hadden en alle aanwezige informatie in de omgeving opnamen, terwijl mannen zich konden richten op één activiteit en onnodige informatie wegfilterden.
Liplezen
Het tweede deel van haar onderzoek is gericht op liplezen. Bij het waarnemen van mensen die praten (= liplezen) gebruiken vrouwen meer en andere hersengebieden dan mannen om te begrijpen wat er wordt gezegd. Mannen maken vooral gebruik van de aanwezige visuele informatie. Vrouwen gebruiken die ook, maar laten nog veel meer hersenactiviteit zien. Zo licht ook de primaire auditieve cortex op, evenals verschillende andere gebieden, zoals het deel van de hersenen waar de motoriek van het gezicht wordt aangestuurd. Vrouwen gebruiken dus meer verbindingen in de hersenen om tot dezelfde waarneming te komen als mannen.
Patiëntenonderzoek
Ruytjens pleit ervoor om bij hersenonderzoek bij patiëntengroepen rekening te houden met sekse en geaardheid. Als deze verschillen optreden bij gezonde vrijwilligers, is het aannemelijk dat dit ook het geval is bij patiënten met gehoorproblemen.
Curriculum vitae
Drs. L. Ruytjens (26 juli 1979, Rumst België) studeerde Logopedische en Audiologische Wetenschappen aan de Katholieke Universiteit Leuven. Zij deed haar onderzoek in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) bij de afdelingen Keel-, Neus- & Oorheelkunde (KNO) en Nucleaire Geneeskunde & Moleculaire Beeldvorming. Het onderzoek maakte deel uit van de Graduate School of Behaviorial and Cognitive Neurosciences (BCN). Inmiddels is zij werkzaam als audioloog en onderzoeker bij het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Ruytjens promoveert tot doctor in de Medische Wetenschappen bij prof. dr. F.W.J. Albers en prof. dr. ir. H.P. Wit. De titel van haar proefschrift is: The Hearing Brain in Males and Females.
Noot voor de pers
Nadere informatie: via Joost Wessels, Universitair Medisch Centrum Groningen, bureau Voorlichting, tel. (050) 361 44 64/22 00, e-mail:
Redactie: afdeling Communicatie RUG
Postbus 72, 9700 AB Groningen
Tel. 050-363 4444
E-mail: