Foto
Publicaties TNS NIPO onderzoek
4 oktober 2006
Grote visies gevraagd, ook in verkiezingstijd!
De Volkskrant, Forum, dinsdag 4 oktober 2006
Volgens politicoloog Jos de Beus (in HP/De Tijd van 29 september)
hebben de mensen grote vragen: over de zin en onzin van de
globalisering, over migratie, over de maatschappelijke rol van
godsdienst. Maar omdat ze het allemaal zelf moeten bedenken en er door
politici niet wordt gepraat over wat mensen echt bezighoudt, krijgen
ze - volgens De Beus - een hekel aan de politiek. Het zijn thema's die
in de verkiezingsprogramma's wel worden aangeroerd, maar in de
verkiezingsstrijd een zeer ondergeschikte rol spelen.
Helaas overschat De Beus de kiezers. Als we ze nu (geheel open) vragen
waar de Nederlandse politiek vooral aandacht aan moet besteden, dan
blijkt dat men vooral betere en betaalbare gezondheidszorg wil, dat
men afwil van het onfatsoen, dat wetten beter worden nageleefd en dat
de kwaliteit van het onderwijs wordt verbeterd. Wensen dus die heel
dicht bij de eigen leefwereld in het nu liggen. Het is opvallend hoe
laag de milieuproblematiek, vredesvraagstukken, Europa en andere lange
termijnproblemen scoren: ze worden zo goed als niet genoemd! Dus
zullen de verkiezingsdebatten gaan over koopkrachtontwikkeling,
belastingverlaging, AOW, hypotheekrenteaftrek, zorg en onderwijs.
De politieke verkiezingsmarkt lijkt een volledig vraaggestuurde markt.
U vraagt, wij draaien. Vond men lange tijd dat politici niet
luisterden naar wat 'de mensen' willen, nu lijkt het er op dat de
lessen van Fortuyn wat al te letterlijk worden genomen. Veel
kamerleden zijn meer in bejaardenhuizen, scholen en op straat te
vinden dan in de Tweede Kamer. Of in de studeerkamer. De intellectuele
partijdenker (type Paul Scheffer, Frits Bolkestein) die op een hoger
abstractieniveau uitdoktert wat - op de langere termijn - goed is voor
het land, speelt in de politieke arena een ondergeschikte rol. En
politici zijn in verkiezingstijd doodsbenauwd om impopulaire en lastig
uit te leggen maatregelen te nemen. Hun 'klanten' kunnen immers
weglopen naar een nieuwe Fortuyn.
SCP-onderzoeker Will Tiemeijer concludeerde eerder dit jaar dat
peilingen de kloof tussen burger en politiek alleen vergroten, omdat
ze het populisme voeden. Bij de nek-aan-nek-strijd tussen PvdA en CDA
zoals we die nu zien, zal het voor Bos en Balkenende aantrekkelijk
zijn munitie te kiezen waarmee gescoord kan worden. Toch zouden we
tegen de lijstrekkers willen zeggen: maak de keuzes die nodig zijn. En
durf - ook in verkiezingstijd - grote visies uit te dragen. We willen
hier bepaald niet pleiten voor een moratorium op opinieonderzoek, maar
een iets selectiever - en wijzer - gebruik ervan mag best.
Remco Frerichs en Peter Kanne onderzoeken electorale en
maatschappelijke trends in Nederland voor TNS NIPO.
Bij publicatie of verspreiding graag de bron TNS NIPO/ De Volkskrant
vermelden. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met Peter
Kanne (tel: 020 522 59 24) of Remco Frerichs (tel: 020 522 54 79).
TNS NIPO