Socialistische Partij
Algemene financiële beschouwingen: SP wil armoede de oorlog verklaren
04-10-2006 * Vandaag vinden in de Tweede Kamer de algemene financiële
beschouwingen plaats over 2007. Namens de SP voert financieel
specialist Ewout Irrgang het woord. Het gaat door de aanstaande
verkiezingen ook over het gevoerde beleid van de kabinetten Balkenende
en over de komende jaren. Irrgang: "Het aantal mensen dat naar de
voedselbank gaat verviervoudigde. En wie wel eens in een voedselbank
is geweest kan niet volhouden dat armoede in Nederland betrekkelijk
is. De SP wil de oorlog aan de armoede verklaren."
De bijdrage van Ewout Irrgang aan het debat:
Irrgang Er is de afgelopen weken veelvuldig gesproken over een
feestbegroting. De SP vind die term niet op zijn plaats. Allereerst
omdat het voor mensen volgend jaar geen feestje wordt. De koopkracht
stijgt met 1 procent. Dat is niet alleen weinig maar het is ook niet
meer dan een doekje voor het bloeden na drie jaar
inkomensachteruitgang.
Om nu, wetende wat mensen de afgelopen jaren allemaal hebben moeten
inleveren, met 1 procent koopkrachtstijging te spreken van een
feestbegroting: dat voelt verkeerd.
Dit kabinet heeft een manisch-depressief begrotingsbeleid gevoerd. Dit
kabinet heeft de klappen laten vallen waar ze het moeilijkste konden
worden opgevangen.
Balkenende en Zalm hebben de enorme bezuinigingen uit 2003, 2004, en
2005 altijd verdedigd als noodzakelijk. De oppositie die zei dat het
allemaal wel een tandje minder kon in de recessie. Dat argument werd
weggezet als niet realistisch en onverstandig.
Maar dat was niet zo. Want dit jaar en volgend jaar laat dit kabinet
zelf de teugels weer vieren. Met 1 miljard euro lastenverlichting euro
dit jaar en 1 miljard euro lastenverlichting volgend jaar. Conclusie:
de oppositie had gelijk. Er had minder bezuinigd kunnen worden in
2003, 2004 en 2005.
U hebt de economisch crisis onnodig verdiept en verlengd. Zoals de
Raad van Economische Adviseurs ook terecht stelt.
Het beste bewijs is het structurele begrotingssaldo dat volgens het
CPB in 2006 en 2007 met in totaal 0,8% BBP, 4 miljard euro,
verslechterd.
Natuurlijk leidt zo'n keynesiaanse bestedingsimpuls ook tot extra
groei. Net zo goed als de extra bezuinigingen ook hebben geleid tot
minder groei en de crisis verlengde en verdiepten. Maar per saldo
maakt zo'n manisch-depressief begrotingsbeleid voor de totale groei
niks uit. Behalve dat het tot extra onzekerheid leidt.
Nog wezenlijker is dat dit kabinet in de afgelopen moeilijke jaren
geen - zoals de premier dat noemt - schild voor de zwakken is geweest.
Sterker nog, dit kabinet heeft meer oog gehad voor de maxima dan voor
de minima. Mensen met een inkomen van meer dan 2x modaal gaan er in
2003-2007 in totaal ruim 3,5 procent op vooruit. Terwijl mensen met
een modaal inkomen er in totaal slechts 1 procent op vooruit gaan.
Alleenstaanden met een minimumuitkering gaan er zelfs 3 procent op
achteruit. Als je ook rekening houdt met de bezuinigingen op de
huurtoeslag en dat deze groep niet profiteert van de afschaffing van
het gebruikersdeel van de OZB.
Het gevolg is dat het aantal mensen dat in Nederland naar de
voedselbank gaat verviervoudigde. Wat in 2002 nog een onbekend woord
was, is vandaag de dag een begrip. Amsterdam moest een tijdelijke
inschrijvingsstop instellen. In Limburg moest de website gesloten
worden om te voorkomen dat mensen zich nog konden aanmelden.
Iedereen die wel eens in een voedselbank geweest is kan niet volhouden
dat armoede in Nederland betrekkelijk niet. Ook deze minister niet en
ik nodig hem nogmaals uit om samen met mij zalm naar de voedselbanken
te gaan brengen.
En ook de minister-president gaf vorige week toe dat de armoede in
Nederland is gestegen, in tegenstelling tot CDA-fractievoorzitter
Verhagen, die dat gewoon ontkende.
En wat kunnen we deze financiële beschouwingen nog van het CDA
verwachten? Alleen maar woorden of ook daden?
Vorige week stemde het CDA nog tegen afschaffing van de no-claim. Dit
weekend werd afschaffing van de no-claim opgenomen in het
verkiezingsprogramma zonder een woord over een eventueel eigen risico.
Waarom zouden we niet nu al de no-claim afschaffen als daar hier een
politieke meerderheid voor is?
Vorige week stemde het CDA nog tegen het gratis verstrekken van
schoolboeken. Maar dit weekend stemde het CDA congres voor. Dus ook
hier: geen woorden maar daden.
Laten we de schoolboeken nu gratis maken. Dat kunnen we financieren
door bijvoorbeeld de subsidies voor megascholen af te schaffen en de
overtollige vermogens bij provincies af te romen.
Vorige week stemde het CDA weer tegen het aanscherpen van de regels
voor misleidende leenreclames. Terwijl het CDA al in de campagne voor
de gemeenteraadsverkiezingen beloofde dat deze zouden worden verboden.
Vorige week stemde het CDA tegen verhoging van de WAO-uitkering van 70
naar 75 procent. Terwijl het verkiezingsprogramma er vóór pleit.
Laten we niet wachten en de WAO-uitkeringen nu verhogen. Dat kan
gedekt worden door de ineffectieve subsidies voor private
reïntegratiebedrijven te verlagen.
Laat het CDA zich vandaag weer gijzelen door de VVD van Zalm? Want
Zalm staat glimmend van trots op het VVD-congres Jan Marijnissen
gelijk te geven dat het allemaal VVD-beleid is geweest. Kunt u dat nog
eens toelichten?
Waarom heeft mijn fractievoorzitter gelijk en is het allemaal liberaal
beleid geweest? En: heeft u misschien nog tips voor een mogelijk
aanstaande regeringspartij als de onze? Hoe flik je dat nou als de
een-na-grootste wel het grootste deel van je programma realiseren?
Maar dit debat gaat ook over de toekomst. Wat willen wij nog meer?
De SP wil de komende vier jaar in ieder geval de oorlog aan de armoede
verklaren. Laten we daarbij een voorbeeld nemen aan een andere linkse
leider uit een groot Latijns-Amerikaans land.
Hij was ook van eenvoudige komaf, een vroegere metaalarbeider, die
onder moeilijke omstandigheden het tot president Lula van Brazilie
schopte. Hij koos ook voor eten in plaats van straaljagers.
En ondanks dat hij de corruptie teveel liet voor wat deze was is het
vertrouwen in Lula nog altijd hoog. Omdat hij waarmaakt wat hij
beloofde en de armoede in Brazilie fors wist te verminderen.
Omwille van de tijd verwijs ik voor onze voorstellen naar dit boekje
"Een Beter Nederland Voor Hetzelfde Geld". Maar ook naar de nog te
verschijnen publicatie "Keuzes in Kaart"van het CPB met daarin alle
details over hoe de dromen van mijn partij ook in de praktijk haalbaar
en betaalbaar zijn.
Want het hart kan niet zonder het verstand. Maar wat het hart niet
heeft, kan het verstand niet geven. Onze droom is een wereld zonder
armoede, zonder onrecht.
Te beginnen in Nederland op 22 november.
Zie ook:
* SP presenteert verkiezingsprogramma: Een beter Nederland voor
hetzelfde geld
* Tegenbegroting 2007: SP kiest voor meer leraren, verpleegkundigen
en agenten