Socialistische Partij

Algemene financiële beschouwingen: SP wil armoede de oorlog verklaren

04-10-2006 * Vandaag vinden in de Tweede Kamer de algemene financiële beschouwingen plaats over 2007. Namens de SP voert financieel specialist Ewout Irrgang het woord. Het gaat door de aanstaande verkiezingen ook over het gevoerde beleid van de kabinetten Balkenende en over de komende jaren. Irrgang: "Het aantal mensen dat naar de voedselbank gaat verviervoudigde. En wie wel eens in een voedselbank is geweest kan niet volhouden dat armoede in Nederland betrekkelijk is. De SP wil de oorlog aan de armoede verklaren."

De bijdrage van Ewout Irrgang aan het debat:

Irrgang Er is de afgelopen weken veelvuldig gesproken over een feestbegroting. De SP vind die term niet op zijn plaats. Allereerst omdat het voor mensen volgend jaar geen feestje wordt. De koopkracht stijgt met 1 procent. Dat is niet alleen weinig maar het is ook niet meer dan een doekje voor het bloeden na drie jaar inkomensachteruitgang.

Om nu, wetende wat mensen de afgelopen jaren allemaal hebben moeten inleveren, met 1 procent koopkrachtstijging te spreken van een feestbegroting: dat voelt verkeerd.

Dit kabinet heeft een manisch-depressief begrotingsbeleid gevoerd. Dit kabinet heeft de klappen laten vallen waar ze het moeilijkste konden worden opgevangen.

Balkenende en Zalm hebben de enorme bezuinigingen uit 2003, 2004, en 2005 altijd verdedigd als noodzakelijk. De oppositie die zei dat het allemaal wel een tandje minder kon in de recessie. Dat argument werd weggezet als niet realistisch en onverstandig.

Maar dat was niet zo. Want dit jaar en volgend jaar laat dit kabinet zelf de teugels weer vieren. Met 1 miljard euro lastenverlichting euro dit jaar en 1 miljard euro lastenverlichting volgend jaar. Conclusie: de oppositie had gelijk. Er had minder bezuinigd kunnen worden in 2003, 2004 en 2005.

U hebt de economisch crisis onnodig verdiept en verlengd. Zoals de Raad van Economische Adviseurs ook terecht stelt.

Het beste bewijs is het structurele begrotingssaldo dat volgens het CPB in 2006 en 2007 met in totaal 0,8% BBP, 4 miljard euro, verslechterd.

Natuurlijk leidt zo'n keynesiaanse bestedingsimpuls ook tot extra groei. Net zo goed als de extra bezuinigingen ook hebben geleid tot minder groei en de crisis verlengde en verdiepten. Maar per saldo maakt zo'n manisch-depressief begrotingsbeleid voor de totale groei niks uit. Behalve dat het tot extra onzekerheid leidt.

Nog wezenlijker is dat dit kabinet in de afgelopen moeilijke jaren geen - zoals de premier dat noemt - schild voor de zwakken is geweest.

Sterker nog, dit kabinet heeft meer oog gehad voor de maxima dan voor de minima. Mensen met een inkomen van meer dan 2x modaal gaan er in 2003-2007 in totaal ruim 3,5 procent op vooruit. Terwijl mensen met een modaal inkomen er in totaal slechts 1 procent op vooruit gaan. Alleenstaanden met een minimumuitkering gaan er zelfs 3 procent op achteruit. Als je ook rekening houdt met de bezuinigingen op de huurtoeslag en dat deze groep niet profiteert van de afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB.

Het gevolg is dat het aantal mensen dat in Nederland naar de voedselbank gaat verviervoudigde. Wat in 2002 nog een onbekend woord was, is vandaag de dag een begrip. Amsterdam moest een tijdelijke inschrijvingsstop instellen. In Limburg moest de website gesloten worden om te voorkomen dat mensen zich nog konden aanmelden.

Iedereen die wel eens in een voedselbank geweest is kan niet volhouden dat armoede in Nederland betrekkelijk niet. Ook deze minister niet en ik nodig hem nogmaals uit om samen met mij zalm naar de voedselbanken te gaan brengen.

En ook de minister-president gaf vorige week toe dat de armoede in Nederland is gestegen, in tegenstelling tot CDA-fractievoorzitter Verhagen, die dat gewoon ontkende.

En wat kunnen we deze financiële beschouwingen nog van het CDA verwachten? Alleen maar woorden of ook daden?

Vorige week stemde het CDA nog tegen afschaffing van de no-claim. Dit weekend werd afschaffing van de no-claim opgenomen in het verkiezingsprogramma zonder een woord over een eventueel eigen risico.

Waarom zouden we niet nu al de no-claim afschaffen als daar hier een politieke meerderheid voor is?

Vorige week stemde het CDA nog tegen het gratis verstrekken van schoolboeken. Maar dit weekend stemde het CDA congres voor. Dus ook hier: geen woorden maar daden.

Laten we de schoolboeken nu gratis maken. Dat kunnen we financieren door bijvoorbeeld de subsidies voor megascholen af te schaffen en de overtollige vermogens bij provincies af te romen.

Vorige week stemde het CDA weer tegen het aanscherpen van de regels voor misleidende leenreclames. Terwijl het CDA al in de campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen beloofde dat deze zouden worden verboden.

Vorige week stemde het CDA tegen verhoging van de WAO-uitkering van 70 naar 75 procent. Terwijl het verkiezingsprogramma er vóór pleit.

Laten we niet wachten en de WAO-uitkeringen nu verhogen. Dat kan gedekt worden door de ineffectieve subsidies voor private reïntegratiebedrijven te verlagen.

Laat het CDA zich vandaag weer gijzelen door de VVD van Zalm? Want Zalm staat glimmend van trots op het VVD-congres Jan Marijnissen gelijk te geven dat het allemaal VVD-beleid is geweest. Kunt u dat nog eens toelichten?

Waarom heeft mijn fractievoorzitter gelijk en is het allemaal liberaal beleid geweest? En: heeft u misschien nog tips voor een mogelijk aanstaande regeringspartij als de onze? Hoe flik je dat nou als de een-na-grootste wel het grootste deel van je programma realiseren?

Maar dit debat gaat ook over de toekomst. Wat willen wij nog meer?

De SP wil de komende vier jaar in ieder geval de oorlog aan de armoede verklaren. Laten we daarbij een voorbeeld nemen aan een andere linkse leider uit een groot Latijns-Amerikaans land.

Hij was ook van eenvoudige komaf, een vroegere metaalarbeider, die onder moeilijke omstandigheden het tot president Lula van Brazilie schopte. Hij koos ook voor eten in plaats van straaljagers.

En ondanks dat hij de corruptie teveel liet voor wat deze was is het vertrouwen in Lula nog altijd hoog. Omdat hij waarmaakt wat hij beloofde en de armoede in Brazilie fors wist te verminderen.

Omwille van de tijd verwijs ik voor onze voorstellen naar dit boekje "Een Beter Nederland Voor Hetzelfde Geld". Maar ook naar de nog te verschijnen publicatie "Keuzes in Kaart"van het CPB met daarin alle details over hoe de dromen van mijn partij ook in de praktijk haalbaar en betaalbaar zijn.

Want het hart kan niet zonder het verstand. Maar wat het hart niet heeft, kan het verstand niet geven. Onze droom is een wereld zonder armoede, zonder onrecht.

Te beginnen in Nederland op 22 november.
Zie ook:
* SP presenteert verkiezingsprogramma: Een beter Nederland voor hetzelfde geld
* Tegenbegroting 2007: SP kiest voor meer leraren, verpleegkundigen en agenten