Meer nier beter voor later
De nierfunctie en bloedruk op jonge en volwassen leeftijd zijn sterk
afhankelijk van de mate van aanleg van de nieren tijdens de
zwangerschap. Een laag geboortegewicht, bijvoorbeeld ten gevolge van
roken of zwangerschapsvergiftiging, zorgt voor minder nieraanleg en
verhoogt daarmee het risico op hoge bloeddruk en nierproblemen. Deze
uitkomsten bieden aanknopingspunten om mensen met nierschade eerder op
te sporen. Ook de Nierstichting richt zich hierop door middel van een
thuistest; de Niercheck. Kinderarts Michiel Schreuder promoveert op 6
oktober op deze bevindingen aan VU medisch centrum in Amsterdam.
De nieren hebben meerdere functies, zoals het zuiveren van het bloed
en het regelen van de bloeddruk. Om deze functies uit te voeren, is
een nier opgebouwd uit kleine filters (nefronen). Tijdens de
zwangerschap wordt ongeveer een miljoen nefronen per nier aangelegd,
maar dat aantal is erg afhankelijk van de groei tijdens de
zwangerschap. Het onderzoek van Schreuder richt zich op de gevolgen
van een verminderd aantal nefronen, als gevolg van slechte groei
tijdens de zwangerschap, bijvoorbeeld door roken of
zwangerschapsvergiftiging.
Bij kinderen werd onderzocht wat de effecten zijn van de aanleg van
minder nefronen. Direct na de geboorte blijken de nieren in dat geval
al minder te functioneren. Dat wordt gecompenseerd, maar geeft wel
problemen als er een nierziekte bijkomt. Onderzoek bij kinderen met
een nierziekte toont aan dat de ziekte ernstiger verloopt als er
minder nefronen aangelegd zijn. Onderzoek bij kinderen bij wie maar
een nier in plaats van twee is aangelegd, toonde aan dat deze
halvering van het aantal nefronen bij 50% van de kinderen tot
problemen leidt. Als daarbij dan bovendien sprake was van een laag
geboortegewicht, liep het percentage kinderen met hoge bloeddruk of
met tekenen van nierschade verder op.
Vrije Universiteit Amsterdam