wageningen ur (home) > nieuws &
agenda > nieuws > hooikoortsveroorzaker ambrosia breidt zich uit
Hooikoortsveroorzaker Ambrosia
breidt zich uit
9 okt 2006
Onderdeel: Wageningen UR
Nummer: P079
Persbericht VARA Vroege Vogels - Wageningen Universiteit
Hooikoortsseizoen in de toekomst mogelijk met twee maanden verlengd
Onderzoekers van De Natuurkalender waarschuwen voor een mogelijke
uitbreiding in ons land van de belangrijkste veroorzaker van
hooikoorts in de Verenigde Staten en Zuidoost-Europa, de plant
Ambrosia. Het aantal vindplaatsen is dit jaar toegenomen en ook het
aantal exemplaren per locatie neemt toe. Dat zegt onderzoeker Arnold
van Vliet van Wageningen Universiteit.
Het aantal pollen dat in de lucht wordt aangetroffen is in een jaar
tijd meer dan verdubbeld. Van Vliet: âDe toename wordt waarschijnlijk
veroorzaakt door de uitzonderlijk hoge temperaturen in juli en
september. De plant die zich de laatste jaren sterk uitbreidt in
Zuid-Europa, kan met zijn bloei in september en oktober het
hooikoortsseizoen voor patiënten met een allergie voor ambrosiapollen
met twee maanden verlengen.â
Ambrosiapollen zijn de belangrijkste veroorzakers van hooikoorts in
grote delen van de wereld. De allergeniciteit is enkele malen sterker
dan de tot nu toe belangrijkste veroorzaker van hooikoorts in
Nederland, de grassen. De plant, die oorspronkelijk afkomstig is uit
Noord-Amerika, veroorzaakt de laatste jaren in sterk toenemende mate
gezondheidsproblemen in Zuidoost-Europa. De problemen zijn het grootst
in Hongarije maar sinds de jaren negentig ondervinden ook
Noord-Italië en Zuid-Frankrijk grote problemen. In Zwitserland en
Duitsland, waar de planten zich ook beginnen te vestigen, worden
programmaâs opgezet om de verspreiding in te dammen.
Stijgende pollenconcentraties
Pas sinds 2003 worden in ons land ambrosiapollen aangetroffen in de
pollentellingen van het Leids Universitair Medisch Centrum en het
Elkerliek Ziekenhuis in Helmond. Dit jaar laat het aantal getelde
pollen in Helmond (50) en Leiden (33) meer dan een verdubbeling zien
ten opzichte van vorig jaar. Voor het eerst waren er enkele dagen met
een pollenconcentratie tot tien pollen per kubieke meter. Deze
concentratie is mogelijk al voldoende voor het oplopen van
hooikoortsklachten. Bij graspollen, met tot nu toe de sterkste
allergenen, worden vergelijkbare klachten pas veroorzaakt bij een
concentratie van vijftig pollen per kubieke meter. De pollen kunnen
honderden kilometers afleggen maar de toename van het aantal pollen in
Nederland lijkt mede veroorzaakt door de uitbreiding van lokale
ambrosiapopulaties in ons land. In het centrum van Wageningen troffen
de onderzoekers van De Natuurkalender afgelopen week in een met
bloemen ingezaaide wegberm tientallen planten aan. Biologen van
Wageningen Universiteit bevestigen dat de plant zich de laatste jaren
uitbreidt en dat met name 2006 een duidelijke toename laat zien. Een
enkele plant die onder gunstige omstandigheden groeit, kan een miljard
pollen produceren en 50.000 zaden.
Verontreinigde zaadmengsels
Ambrosia wordt al jaren lang regelmatig in ons land aangetroffen omdat
zaden die gebruikt worden voor vogelvoer en de landbouw verontreinigd
zijn met ambrosiazaden. Tot nu toe ontstonden nauwelijks duurzame
populaties, maar met de recente warme jaren lijkt daar verandering in
te komen. De plant houdt van hoge temperaturen en korte droge hete
periodes versterken de groei en de pollenproductie. In Nederland kan
de plant alleen maar zaad zetten als de herfst warm is.
Nationale samenwerking
Bestrijding van ambrosia is moeilijk als de plant zich eenmaal ergens
gevestigd heeft doordat hij zeer veel zaden produceert en snel weer
uitgroeit na afmaaien. Contact met de huid dient voorkomen te worden
aangezien het kan resulteren in een zeer sterke allergische reactie
bij personen die latent overgevoelig zijn voor ambrosia.
Op korte termijn zal bekeken moeten worden hoe we in Nederland met de
ambrosiaproblematiek om moeten en kunnen gaan. De Natuurkalender pleit
voor het samenbrengen van betrokkenen waaronder overheden (lokaal tot
nationaal), patiëntenverenigingen, medici, landbouworganisaties,
ecologen, terreinbeheerders en zaadbedrijven. Dit moet leiden tot een
goede risicobeoordeling en plan van aanpak.
Om een beter beeld te krijgen van de verspreiding van de plant vragen
de onderzoekers het publiek om vindplaatsen van ambrosia te melden via
de waarnemingen pagina op www.natuurkalender.nl.
De Natuurkalender is een samenwerkingsverband van Wageningen
Universiteit, VARAâs Vroege Vogels en een groot aantal organisaties.
De Natuurkalender richt zich op het monitoren, analyseren, voorspellen
en communiceren van jaarlijks terugkerende verschijnselen in de
natuur. In het kader van de onderzoeksprogrammaâs BSIK Ruimte voor
Geo-Informatie en BSIK Klimaat voor Ruimte werkt De Natuurkalender aan
diverse gezondheidsthemaâs. Op het gebied van hooikoorts wordt
samengewerkt met het Leids Universitair Medisch Centrum, het Elkerliek
ziekenhuis, Diagnostic Products Corporation, Allergie Consortium
Wageningen en het KNMI.
Wageningen Universiteit