An inconvenient truth
Documentaire over klimaatverandering in Nederlandse bioscoop
03 oktober 2006 - Aanstaande vrijdag is de vroegere Amerikaanse
vice-president Al Gore in Nederland. Al Gore maakt zich ernstig zorgen
over de klimaatverandering en doet er alles aan om de
klimaatproblematiek bij een groot publiek en politici onder de
aandacht te brengen.
An Inconvenient Truth, a global warming door Al Gore (Bron: United
International Pictures)
An Inconvenient truth
Zijn in de Verenigde Staten zeer succesvolle documentairefilm "An
Inconvenient Truth", (een ongemakkelijke waarheid) is vanaf 12 oktober
a.s. ook in Nederland in de bioscoop te zien. De film van regisseur
David Guggenheim is een aanrader: de klimaatverandering wordt op een
pakkende manier in beeld gebracht aan de hand van een populair
wetenschappelijke voordracht. En dat is de bevlogen Al Gore wel
toevertrouwd. Met zijn reizende "Opwarming van de Aarde show" ziet hij
ongetwijfeld kans een groot publiek te bereiken. Daarmee heeft hij
aanzienlijk meer succes dan in de Amerikaanse politiek waarin het hem
niet lukte een sterk milieubeleid van de grond te krijgen.
Zieke zoon veranderde Al Gore's kijk op het leven
Als student zag Al Gore de milieucrises al aankomen. Hij kreeg in de
zestiger jaren college van een van de pioniers van het
klimaatonderzoek, Keeling, die indrukwekkende metingen liet zien van
de gestage toename van de kooldioxideconcentratie in de atmosfeer. Als
jonge senator gaf de ziekte van zijn zoon hem een andere kijk op het
leven. En nadat hij bijna tot de president van de VS was gekozen,
wijdt hij zich nu volledig aan de opwarming van de aarde.
Twijfel zaaien
In zijn goeddoortimmerde en zorgvuldig opgebouwde presentatie toont Al
Gore alle aspecten van de klimaatverandering: de oorzaken en gevolgen
van klimaatverandering en de manier hoe politici en beleidsmakers met
het onderwerp omgaan. Ook laat hij zien hoe sceptici, al dan niet
gesponsord door de olie-industrie, twijfel proberen te zaaien onder
het publiek. Een bekende werkwijze die volgens Al Gore indertijd ook
zou zijn gebruikt door de sigarettenindustrie en de strijd tegen
kanker. Onder de wetenschappers twijfelt er echter niemand meer aan
het broeikaseffect, zo blijkt uit zijn onderzoek naar een groot aantal
wetenschappelijke publicaties.
Censuur in de klimaatvoorlichting
Al Gore verwijt de Amerikaanse regering invloed uit te oefenen op
publicaties over klimaatverandering. De vice president kan wat dat
betreft uit eigen ervaring putten: toen een van de meest
vooraanstaande klimaatdeskundigen, Jim Hansen, gehoord werd door de
Amerikaanse senaat. Al Gore vroeg hem naar de laatste paragraaf uit
zijn rapport, die in tegenspraak leek te zijn met de essentie van het
document. Jim Hansen antwoordde dat die paragraaf later door een hoge
ambtenaar zonder verstand van zaken, maar met politiek gevoel, was
toegevoegd. Het toont de wijzigingen die regeringsfunctionarissen in
het document zouden hebben aangebracht en laat zien hoe Amerikaanse
wetenschappers monddood gemaakt worden. De censuur door de Amerikaanse
regering is onlangs door het wetenschappelijke tijdschrift Nature
opnieuw onder de aandacht gebracht in verband met de berichtgeving
over hurricane Katrina. "De Amerikaanse regering zou de publicatie
tegenhouden van een rapport waarin wordt beschreven dat er een relatie
bestaat tussen klimaatverandering en de toename en de kracht van
orkanen", meldt NRC Handelsblad op 27 september.
Wetenschappelijk verantwoord
De aanleiding van de film is de overstroming in New Orleans als gevolg
orkaan Katrina in het zwaarste stormseizoen dat Amerika ooit gekend
heeft. Soms wordt de suggestie gewekt dat extreme weersverschijnselen
als overstromingen, droogtes, epidemieën en langdurige hittegolven
direct verband hebben met het versterkte broeikaseffect. Hier zou
enige nuance wel op zijn plaats zijn, maar in het algemeen wordt de
klimaatproblematiek op een wetenschappelijk verantwoorde wijze
uitgedragen. Zo laat Al Gore zien dat het Noordpoolgebied de kanarie
in de kolenmijn is, het meest gevoelig voor de opwarming van de aarde.
De recente berichtgeving over slinkend zeeijs in de Noordelijke
IJszee en versnelling van massaverlies van de Groenlandse ijskap
onderstrepen zijn lezing. De bijna 100 minuten durende documentaire is
een duidelijke waarschuwing voor de enorme gevolgen van de
klimaatverandering. De film eindigt met tips wat we zelf kunnen doen
tegen het versterkte broeikaseffect.
Boek
Gelijk met de Première van de film verschijnt bij Uitgeverij Meulenhof
de Nederlandse vertaling van het boek "The Inconvenient Truth"van Al
Gore. (325 pagina's, Euro 26,95, ISBN 0 7475 89062).
Rob van Dorland & Harry Geurts, KNMI
Eerste uitgave: 03-10-06