U bent hier: taalunieversum » over taalunie »
Taalpeil onderzoek Taalunie over lezen
Den Haag, 17 november 2006
Onderzoek Taalunie over lezen: Kluun, Cynthia Mc Leod en de Bijbel
zorgen voor indrukwekkendste leeservaring
Lezen doe je vooral voor je plezier en ontspanning. Maar het is ook
nuttig: je wordt er slimmer van en taalvaardiger. De mogelijke invloed
van boeken wordt heel hoog geschat. Bijna de helft van de mensen in
Nederland, Vlaanderen en Suriname vindt dat een boek dat aanzet tot
wreedheid of geweld verboden moet kunnen worden.
Dit is te lezen in de krant Taalpeil Lezen: feiten, cijfers en
meningen die de Nederlandse Taalunie op 17 november publiceert. De
krant bevat wetenswaardigheden over lezen. De hoofdmoot bestaat uit de
resultaten van een publieksenquête. In opdracht van de Taalunie legde
het Amsterdamse bureau Trendbox aan een representatieve steekproef van
500 Nederlanders, 250 Vlamingen en 250 Surinamers ruim 25 vragen voor
met betrekking tot de betekenis van lezen. De krant is de tweede
uitgave in de reeks Taalpeil. De eerste die in het najaar van 2005
uitkwam, ging over de Nederlandse taal in zijn algemeenheid. De
Taalpeil van 2007 zal over onderwijs Nederlands gaan.
Boeken willen we niet missen
Lezen is belangrijk, vindt men. In Nederland, Vlaanderen en Suriname
zou 60% van de mensen boeken in zijn leven niet willen missen en
ongeveer even zoveel mensen zouden meer boeken willen lezen dan ze nu
doen. De helft van alle ondervraagden onderschrijft de uitspraak: 'Van
lezen krijg ik nooit genoeg'.
Plezier in Nederland, interesse in Suriname
Voor Nederlanders is de belangrijkste motivatie om te lezen: plezier
en ontspanning. Dat geldt in Nederland voor 76% van de ondervraagden.
In Vlaanderen is dat 58% en in Suriname 42%. In Suriname leest de
helft van de mensen juist weer uit algemene interesse. Dat is
beduidend meer dan in Nederland en Vlaanderen waar minder dan eenderde
zegt te lezen uit algemene interesse. Overigens zijn Surinamers vooral
krantenlezers. In Suriname leest zeven op de tien mensen dagelijks een
krant. Dit tegen zes op de tien in Nederland en Vlaanderen.
Kluun, Cynthia Mc Leod en de Bijbel zijn het meest indrukwekkend
Las u ooit een boek dat uw leven veranderde of dat gewoon veel indruk
heeft gemaakt? Vier lezers op tien hebben geen enkele moeite om er zo
een te noemen. Nederlanders noemen het vaakste het boek Komt een vrouw
bij de dokter van Kluun over zijn jonge vrouw die aan kanker sterft.
Daarna volgt de Bijbel. Bij Vlamingen komt geen specifieke titel
bovendrijven of het moet de Da Vinci Code zijn. Bij Surinamers wel. Op
veel Surinamers hebben boeken van de schrijfster Cynthia Mc Leod de
diepste indruk gemaakt, vooral Hoe duur was de suiker? Na Mc Leod en
de Bijbel scoort Dubbelspel van Frank Martinus Arion het hoogst.
Gemiddeld waren mensen zon 27 a 28 jaar oud toen ze hun meest
invloedrijke boek lazen.
Vlamingen het meest tegen verbieden van boeken, Surinamers het minst
De Taalpeilkrant wijdt veel aandacht aan verboden boeken of boeken die
sterk worden ontraden. Van de pauselijke index tot De Da Vincicode. Op
de vraag of men vindt dat bepaalde boeken verboden mogen worden, zegt
gemiddeld eenderde van de mensen in het Nederlandse taalgebied dat
daar nooit een reden voor is. Vlaanderen wijkt sterk af van dat
gemiddelde. Maar liefst 42% van de Vlamingen vindt dat boeken nooit
verboden moeten worden. In Suriname vindt maar 14% dat er nooit een
reden is om een boek te verbieden. Als een boek aanzet tot wreedheid
of geweld dan vindt 46% van de mensen in het Nederlandse taalgebied
dat dat een reden kan zijn om het te verbieden. Bijna een kwart vindt
dat ook moet kunnen als een bepaalde bevolkingsgroep belachelijk wordt
gemaakt. Datzelfde geldt in iets mindere mate ook voor godsdienst.
E-boeklezer is minder prettig dan een gewoon boek
Steeds meer Nederlanders, Vlamingen en Surinamers lezen teksten (ook)
van een scherm, stellen de onderzoekers in Taalpeil vast. Een kwart
doet dat al dagelijks met nieuwsberichten. Maar verhalen of gedichten
lezen we vooralsnog het liefst in papieren versie. Ongeveer de helft
van de ondervraagden blijkt bekend te zijn met het fenomeen van de
e-boeklezer. Dat is een computer met een omvang en een schermkwaliteit
die de vergelijking met een boek goed kan doorstaan. Op zo'n
e-boeklezer is plaats voor een paar honderd boeken. Die voordelen
blijken niet doorslaggevend voor de waardering. Van de mensen die
bekend zijn met het e-boek vindt 72% het minder prettig lezen dan een
boek. Ook over het luisterboek dat langzamerhand op de Nederlandse
markt doordringt, zijn vragen gesteld. Een kleine minderheid van 8%
van de steekproef heeft het afgelopen jaar naar een luisterboek
geluisterd. Daarvan prefereert 11% dit boven een gewoon boek.
Noot voor de pers
Taalpeil Lezen is ook online te lezen:
www.taalunieversum.org/taalpeil_2006 U vindt er niet alleen de
belangrijkste resultaten van het publieksonderzoek, maar ook een
historiek van het lezen, thema's als verboden en gevaarlijke boeken,
de rol van radio en tv, soorten lezers en getuigenissen van min of
meer bekende Nederlanders, Vlamingen en Surinamers.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Ellen Fernhout of Ilse
van Bladel van de Nederlandse Taalunie via e-mail:
efernhout@taalunie.org, ivanbladel@taalunie.org of telefonisch: + 31
70 346 95 48.
Nederlandse Taalunie
In de Nederlandse Taalunie voeren de Nederlands, Vlaamse en Surinaamse
overheid gezamenlijk beleid op het gebied van Nederlandse taal,
onderwijs en letteren. De Taalunie ziet het als haar opdracht om
ervoor te zorgen dat alle Nederlands-sprekenden hun taal op een
doeltreffende en creatieve manier kunnen gebruiken. Meer informatie
over de Taalunie is te vinden op www.taalunieversum.org.
Nederlandse Taalunie