Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
EUROPESE PATIËNT HEEFT ZEVEN VERANTWOORDELIJKHEDEN
Patiënten benaderen hun zorgverlener met respect en zonder intimidatie en geweld. Dit is de eerste van zeven verantwoordelijkheden die een workshop van Europese Public health managers formuleerde op vrijdag 17 november. De managers namen deel aan het European Health Executive (EHE) Program, waarvan de laatste moduul plaatsvond op het Julius Centrum. Eerder kwamen de veertien deelnemers bijeen in Durham, Stockholm, Budapest en Berlijn. De zes andere verantwoordelijkheden zijn in telegramstijl de volgende. 2. Patiënten geven hun zorgverlener alle informatie waarvan zij vermoeden dat er een verband bestaat met de gezondheidsklacht 3. Patiënten passen hun leefstijl aan als dat nodig is voor het behalen van een optimaal therapie resultaat 4. Patiënten met klachten over hun zorgverlener klagen bij voorkeur en in eerste instantie bij hun eigen zorgverlener 5. Patiënten respecteren de privacy van hun eigen zorgverlener 6. Patiënten komen hun poliklinische en andere afspraken na 7. Patiënten betalen de rekening van de zorgverlener. In de workshop ontstond een heftig debat over de keuze tussen de termen verantwoordelijkheden (responsibilities) en plichten (duties). Gekozen werd voor verantwoordelijkheden, want ze zijn niet, zoals bij plichten, af te dwingen. Een Finse deelnemer aan de workshop had ook tegen het woord responsibility bezwaar. Want gezondheidszorg richt zich op de allerzwaksten van de samenleving. Die kunnen vaak hun verantwoordelijkheden niet meer aan. Worden zij dan afgesneden van zorg? Andere deelnemers meenden dat de zeven verantwoordelijkheden opgaan voor de meeste patiënten en dat voor bijvoorbeeld alcoholisten en drugsverslaafden uitzonderingen te maken zijn. Wil je meer weten over het EHE Program dat in januari 2007 opnieuw van start gaat? Surf naar
NEDERLANDSE PATIËNTENRECHTEN VERDIENEN AANSCHERPING
In zes Nederlandse wetten staan de volgende zeven patiëntenrechten opgenomen: 1. het recht op informatie van zorgverlener 2. het toestemmingsvereiste 3. het recht op inzage in het eigen dossier 4. de bescherming van de eigen privacy 5. het recht op bescherming bij wetenschappelijke experimenten 6. het klachtrecht en 7. het recht om te participeren in beleid als zij verblijven in een 24-uursvoorziening. Ondergetekende gaf college hierover tijdens de hierboven genoemde EHE-P workshop. De Europese deelnemers afkomstig uit Finland, Noorwegen, Zweden, Rusland, Engeland en Nederland pleitten voor aanscherping van het toestemmingsvereiste. Zij kozen ten eerste voor de herformulering: Patiënten hebben het recht om te participeren in de besluitvorming van hun zorgverlening. Ten tweede bepleitten zij voor het expliciet formuleren van het recht om zorg te weigeren. Dit recht maakt dwangbehandeling in bijvoorbeeld gevangenissen onmogelijk. Wil je meer weten over het EHE Program dat in januari 2007 opnieuw van start gaat? Surf naar
1.ZWEEDSE HUISARTEN WERKEN GERUISLOOS IN HUN PRAKTIJK DANKZIJ INTERNET2.
Eenderde van de Zweedse huisartsen heeft contacten met hun patiënten via email. In die praktijken is het gerinkel van de telefoon bij de dokterassistenten van de baan. De rust en stilte in de praktijk zijn erbij gebaat. het duurde in Zweden enige tijd voordat dit voordeel bij de huisartsen doordrong. Maar met demonstratieprojecten en financiële prikkels hebben wij grote vooruitgang geboekt. Dit verhaal vetelde een van de Zweedse deelnemers in een discussie met Drs. Nico Oudendijk die op 15.11 een gastcollege gaf over zorginnovatie tijdens het hierboven genoemde module van het EHE-Programma. In Nederland bestaat inmiddels een tarief voor consulten per email. Medisch adviseur Gert Jan ter Braak voor Zorgverzkeraar Menzis attendeerde mij hierop naar aanleiding van een eerder bericht in deze Nieuwsbrief.
Er geldt vanaf 1 januari 2006 een tarief voor E-mailconsulten van 4,5 euro, zijnde het tarief van een telefonisch consult. Meer informatie hierover staat op
MILITAIRE ARTSEN VRAGEN MEER AANDACHT VOOR MEDISCH ETHISCHE DILEMMA'S
Wat te doen met ernstig zieke opgenomen burgers in het noodhospitaal als er bedden moeten worden vrijgemaakt voor de eigen militairen bij de aangekondigde militaire operatie met kans op slachtoffers? Bedden vrijmaken betekent de meest ernstig zieke mensen afkoppelen van zuurstof en overbrengen naar een lokaal ziekenhuis in de wetenschap dat deze patiënten zullen sterven. Wat te doen als ambulance broeder met de dienstopdracht door te rijden bij levensbedreigende situaties en dan onderweg toch arriveren bij een ongeluk met zwaar gewonde burgers?
Over deze vragen kwamen op vrijdag 17 november zo'n duizend militair geneeskundigen, verpleegkundigen en hun leidinggevenden van alle krijgsmachtonderdelen bijeen in Utrecht om met elkaar te spreken over de medisch ethische dilemma's in hun werk. UMCU docent en coördinator public health onderwijs R.W. Haneveld nam deel aan het symposium "Heel Menselijk", dat werd geopend door staatssecretaris van defensie van der Knaap en commodore-vliegerarts van Leusden, directeur Militaire Gezondheidszorg. De dag eindigde met het trekken van enkele conclusies. Reinier Haneveld noemt er enkele. Richtlijnen moeten worden ontwikkeld, opdat "beslissen in geweten" kan plaatsvinden. Er zal gewerkt moeten worden aan het aanleren van een ethische houding door ervaringen in de praktijk ("vuile handen maken"), met elkaar te delen en het leren verantwoorden. Er werd opgeroepen een database te organiseren om kennis te bundelen en ervaringen vast te leggen. De socio-culturele aspecten verdienen een plaats in het curriculum van de militaire arts. Deze aspecten betreffen bijvoorbeeld omgaan met lokale populatie van baby's, zwangeren, ouderen; aandoeningen met uitheemse pathologie en gezondheidszorg aanbieden op lokaal gangbaar niveau; De resultaten van de dag worden gepubliceerd in het Nederlands Militair Geneeskundig Tijdschrift .
KETENZORG COPD STAAT CENTRAAL OP 10 -12 JANUARI IN BONN
Op donderdag 11 en vrijdag 12 vindt een conferentie plaats om ketenzorg aan COPD patiënten te vergelijken in verschillende landen in Europa en Noord Amerika. Initiatiefnemers zijn de grootste zorgverzekeraar van Duitsland, de AOK, de London School of Hygiene and Tropical Medicine, de Universiteit Maastricht en het Julius Centrum UMC Utrecht. Zij hebben zich verenigd binnen het International Network of Integrated Care. Behalve Ketenzorg voor COPD patiënten komt ook ketenzorg voor patiënten met diabetes, depressie en CVA aaan de orde. Plenaire inleiders uit de USA, Nederland, Duitsland en Engeland komen in het plenaire deel van de confrentie aan de orde. Workshops vindt plaats per ziektebeeld. Wil je ook naar de confrentie in Bonn? Surf dan naar
FONDS OPENBARE GEZONDHEIDSZORG STOPT ERMEE
Per 1 oktober 2006 hield het Stimuleringsfonds Openbare Gezondheidszorg (Fonds OGZ) op te bestaan. Het heeft vanaf 2001 meer dan 180 projecten gefinancierd met financiële steun van VWS. Zij deden dit onder de bezielende leiding van directeur Robert Schaafsma. In haar eindrapportage Kan ik er wat mee doen ? laat het fonds zien wat de projecten hebben opgeleverd. Naast de bekende prioriteiten als overgewicht, bewegen, roken en alcohol heeft het OGZ fonds ook ingezet op huiselijk geweld en opvoedingsondersteuning, gebitsverzorging in verpleeghuizen, maar ook op zelfdoding bij allochtone meisjes, eerwraak en eergerelateerd geweld en loverboys. Merkwaardig genoeg blijft de openbare gezondheidszorg een sector waar politiek gezien geen eer valt te behalen , aldus het Fonds OGZ in haar persbericht. De effecten van investeringen en bezuinigingen doen zich vaak pas voor als de daarvoor verantwoordelijken al lang en breed het veld hebben geruimd. De aan politieke seizoenen gebonden besluitvorming botst daarom met de behoefte van de sector aan lange(re) seizoenen. Bestuursvoorzitter Jacob Kohnstamm (oud staatssecretaris van Binnenlandse Zaken) heeft op basis van de ervaringen van het fonds een zestal aanbevelingen gedaan aan minister Hoogervorst. Het signaal dat de Rijksoverheid bereid is en bereid blijft om te investeren in lokale gezondheidsbevordering en gedragsverandering is cruciaal voor de betrokkenheid. Hiervoor blijft een landelijk innovatiefonds noodzakelijk. Dit fonds moet beschikken over voldoende tijd (preventie heeft een lange adem nodig) en voldoende budget (¤ 5 miljoen per jaar). De berichten van het Fonds OGZ en de de brief aan minister Hoogervorst zijn te vinden op
VOORBEREIDING CURSUS MANAGEMENT GEÏNTEGREERDE SPOEDZORG VINDT PLAATS OP 11.12
Tijdens het Spoedzorg congres op 22 september bleek grote belangstelling voor een cursus van een aantal avonden over thema's over het managen van samenhang tussen huisartsenposten, Spoedeisende Hulpafdelingen, meldkamers Ambulancezorg en Ambulancediensten. Thema's kunnen zijn 1. het maken van zorgafspraken met elkaar 2. het verwerven van draagvlak bij professionals voor medisch organisatorische veranderingen 3. het omgaan met de zorgverzekeraar, de eigen Raad van bestuur en andere instanties 4. de verantwoordelijkheden van de manager voor de kwaliteit van de dienstverlening 5. Kennisnemen van ontwikkelingen in het buitenland 6. De interpretatie van wet- en regelgeving over spoedzorg 7. het geven van feedback op basis van zorginhoudelijke informatie aan professionals. Op 11 december, 1600 -1730 vindt op het Julius Centrum een bijeenkomst plaats ter voorbereiding van de cursus. Deze moet starten in het najaar van 2007. Aanwezig zijn op 11.12 in ieder geval de Beoogde cursusleider, dr. Henk van der Steeg, VWS hoofd extramurale zorg en ketenzorg Leo Kliphuis en ondergetekende. Heb je belangstelling om aan de voorbereidingsbijeenkomst op 11.12 en wellicht later aan de cursus zelf deel te nemen? Meld je dan aan bij Nascholingscoördinator Volksgezondheid Margriet Hageman. haar emailadres is
WERKSTUDENT GEZOCHT VOOR ONDERZOEK NAAR ÉÉN BREDE INDICATIESTELING VOOR VERVOER
Het Ministerie van VWS heeft Argonaut Advies gevraagd een studie te doen naar de mogelijkheid voor één brede indicatiestelling voor vervoer in Nederland. In ons land bestaan namelijk vele regelingen voor het vervoer van mensen met beperkingen. In totaal gaat het hier om wel negen regelingen die door allerlei verschillende partijen worden uitgevoerd en waarbij de indicatiestelling op verschillende manieren is geregeld. Al een aantal jaren wordt er door verschillende partijen gepleit voor een studie naar bundeling van deze regelingen. Argonaut Advies zoekt voor deze studie een werkstudent voor een periode van ongeveer twee-en-een-halve maand, die met name ondersteuning gaat bieden bij het ontwikkelen van een vragenlijst waarmee cliënten/gebruikers ondervraagd gaan worden. Heb je belangstelling voor deze baan van zestien uur per week, meld je dan aan via mijn secretaresse Marianne van der Linde op
naar medisch adviseur Bernadette Linssen van Argonaut Advies. Haar emailadres is
VERANTWOORDING
Wil je meer weten of een activiteit bijwonen naar aanleiding van dit bericht, neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar Guus.Schrijvers@wxs.nl
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite http://www.integratedcare.nl/
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Structuur en functioneren van de Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel 030 250 9359