Dorstig is de vaatdoekjesbacterie het linkst
7 dec 2006
Onderdeel: Wageningen UR
Een ziekteverwekker die onze aanrechten en vaatdoekjes heeft
gekoloniseerd, wapent zich tegen geleidelijke uitdroging door uit te
groeien tot een ongewoon groot en lintvormig organisme. Dat ontdekten
Wageningse microbiologen. Tegelijkertijd wapent de bacterie zich tegen
desinfecterende middelen als bleekwater.
De Salmonella enterica serovar Enteritidis komt soms via kip, maar
meestal via eieren ons huis binnen. Eenmaal uit de boodschappentas
belandt hij vroeg of laat op het aanrecht. En daar, zegt dr. Rijkelt
Beumer van de leerstoelgroep Levensmiddelenmicrobiologie van
Wageningen Universiteit, beginnen de problemen. âAls je een
roestvrijstalen aanrecht hebt dat je grondig schoonhoudt, dan is er
niks aan de hand. Maar als er op je aanrecht vochtige doekjes liggen
of krasjes zitten waar het lang vochtig kan blijven, dan wordt het
anders. Op die plekken bestaat de kans dat diezelfde salmonella
langzaam indroogt en zich aanpast.â
Onder de microscoop lijkt het of de staafvormige bacterie door
indroging groter wordt. Dat is echter niet zo. In plaats daarvan
verliest hij het vermogen om zich te delen. Er ontstaan wel nieuwe
cellen, maar ze splitsen zich niet af. âDat verschijnsel noemen we
filamentatieâ, zegt Beumer. âIn het lab kun je soms salmonellaâs laten
groeien met vijftig tot honderd celkernen. We weten nog niet waarom
dat verschijnsel optreedt. Als de bacterie weer voldoende water tot
zijn beschikking krijgt, splitsen de extra organismen zich alsnog af.â
De monstersalmonellaâs zijn bestand tegen bleekwater, en misschien ook
tegen andere stressoren. Als ze eenmaal zijn ontstaan, zijn ze dus
moeilijker weer weg te krijgen. Dat is nuttige kennis voor de
voedingsindustrie en huishoudens. âBij warm, broeierig weer, wanneer
oppervlakten langzaam opdrogen, is er misschien iets voor te zeggen om
desinfecterende middelen te gebruikenâ, zegt Beumer.
Beumers groep onderzoekt nu hoe effectief gefilamenteerde bacteriën
menselijke darmcellen kunnen infecteren. De onderzoekers kijken niet
alleen naar salmonella, maar ook naar listeria en campylobacter.
Het onderzoek naar de gefilamenteerde Salmonella is gepubliceerd in de
Journal of Food Protection.
Willem Koert
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl.