Rapport 'Vreemdelingenwet 2000, een ontspoorde asielwet'
Evaluatie Vreemdelingenwet 2000 door VluchtelngenWerk Nederland
Terwijl er politiek en maatschappelijk veel te doen is rondom een
eventueel pardon voor zogenaamde `oude wetters' - mensen die onder de
oude Vreemdelingenwet asiel aanvroegen en in juli 2004 nog in
Nederland verbleven - heeft VluchtelingenWerk Nederland bekeken hoe de
nieuwe Vreemdelingenwet eigenlijk functioneert. Na een kritische
analyse concludeert de organisatie dat de wet is ontspoord. Ze wordt
zo restrictief en rigide toegepast dat het doel van de wet niet wordt
gerealiseerd: er is geen sprake van een strikt, rechtvaardig en humaan
asielbeleid. Zoals de wet nu wordt uitgevoerd, bestaat er een
aanzienlijk risico dat vluchtelingen in Nederland niet erkend en
teruggestuurd worden naar een onveilige, soms levensbedreigende
situatie.
VluchtelingenWerk Nederland komt met een "alternatief model>>": 1237
voor de asielprocedure dat volgens de organisatie wél voor een
rechtvaardige, zorgvuldige en snelle asielbeslissing kan zorgen.
Hieronder een korte samenvatting van de kritiekpunten en aanbevelingen
van VluchtelingenWerk Nederland.
U kunt ook direct de samenvatting>> van de evaluatie van
VluchtelingenWerk Nederland, het gehele rapport>> lezen en/of
downloaden.
Punten van kritiek van VluchtelingenWerk Nederland op de (werking van de)
nieuwe Vreemdelingenwet van 2000.
* de 48-uurs procedure is absoluut te kort om een zorgvuldige
beslissing over een asielaanvraag te kunnen nemen. Doordat
bovendien de rechter nauwelijks inhoudelijk mag toetsen of
beslissingen terecht zijn genomen, en nieuwe feiten en
omstandigheden niet tijdens de rechtsgang mogen worden meegenomen,
is het bijna onmogelijk om fouten tijdens de asielprocedure te
herstellen.
* Ook de vertrektermijn van vier weken, waarin de afgewezen
asielzoeker zijn terugkeer moet voorbereiden, is te kort.
De _ normale procedure_ daarentegen duurt te lang.
* Tenslotte: er wordt steeds minder vaak collectieve bescherming*
geboden op basis van de situatie in een land of gebied (het
categoriale beschermingsbeleid). Dit heeft tot gevolg dat
asielzoekers uit instabiele landen als Irak en Afghanistan gewoon
tworden eruggestuurd.
Aanbevelingen van VlluchtelingenWerk
Om tot een eerlijke, zorgvuldige en snelle asielprocedure te komen,
stelt VluchtelingenWerk Nederland onder meer het volgende voor:
* schaf de 48-uurs procedure af en ontwikkel één procedure voor de
beoordeling van alle asielverzoeken;
* zorg door middel van een wetswijziging dat nieuwe feiten en
omstandigheden door de rechter mogen worden meegenomen in beroep;
* laat het beleid in andere Europese landen niet de doorslaggevende
factor zijn bij de beoordeling of categoriaal beschermingsbeleid
moet worden ingesteld of voortgezet voor een land of gebied;
* houd niet standaard vast aan de termijn van 28 dagen voor
beëindiging van opvang: het actief meewerken aan terugkeer,
medische omstandigheden of de gezinssituatie maken soms
voortzetting van de opvang noodzakelijk
* zorg voor voldoende capaciteit bij onder meer de Immigratie- en
Naturalisatiedienst en rechtbanken, zodat de procedure
daadwerkelijk snel en zorgvuldig kan verlopen.
Vluchtelingenwerk Nederland