Den Haag, 12 december 2006
Bijdrage van Staf Depla (PvdA) aan de plenaire behandeling van de begroting Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu 2007, deel Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening
Huurtoeslag een huurbeleid
Voorzitter,
Ik wil beginnen waar we in het laatste debat voor de verkiezingen mee opgehouden zijn: de huren. De Eerste Kamer heeft gedaan wat wij nagelaten hebben. Het wetsvoorstel dat de huren van 20% van de woningen liberaliseert controversieel verklaren. De huurwet is van tafel, maar nog niet de stijging van de huren van gemiddeld zo'n vijftig euro per maand tot 1 juli 2009. Dat is ongewenst gezien de portemonnee van huurders én de portemonnee van verhuurders. De portemonnee van de corporaties zijn meer dan genoeg gevuld. En de huurders zijn vanaf 1990, met uitzondering van de periode 1998-2002, een steeds groter deel van hun inkomen aan huren gaan betalen. Dit blijkt ook uit onderzoek dat uw ministerie niet voor de verkiezingen naar buiten wilde brengen. Bent u nu wel bereid dit onderzoek, het zogenaamde WOon 2006 aan de Kamer toe te sturen?
Die stijging van de woonlasten voor huurders en de stijging van het vermogen van corporaties zet ook in het begrotingsjaar 2007 verder door. Daarom stellen we voor om de huren per 1 juli 2007 niet met 4% maar met de inflatie mee te laten stijgen.
Tijdens de verkiezingen hebben we beloofd om de korting op de huurtoeslag van ruim 18 euro per maand terug te draaien. In 2007 wordt de huurtoeslag voor deze groep huurders, de groep huurders die financieel het minst te makken hebben en wiens woonlasten de laatste jaren het meest zijn gestegen, nog verder gekort. Dat vindt de PvdA ongewenst. Daarom ons amendement om de huren in 2007 met inflatie te laten stijgen. Hierdoor besparen we op de uitgaven voor de huurtoeslag. Dit geld willen we in zetten voor de verhoging van de huurtoeslag met gemiddeld zo'n 40 euro per jaar. De PvdA houdt vast aan dit voorstel maar is geneigd het niet meer via dit amendement te regelen, nu de Eerste Kamer de huurwet van de tafel heeft gehaald. Nu de kiezer gesproken heeft kunnen we eindelijk een huurwet maken die ervoor zorgt dat de huren meestijgen met de inflatie. Een huurwet die wel leidt tot meer woningen, die wel leidt betere doorstroming, die zorgt voor meer keuzevrijheid voor mensen met de smallere beurs en zorgt voor minder i.p.v. meer segregatie. Ik zie daar naar uit. In dat kader willen we dan ook afspreken om de huren met inflatie te laten stijgen en de korting van de huurtoeslag in 2007 om te zetten in een verhoging. We hebben tot 31 maart 2007 de tijd om dit via een Ministeriële regeling te regelen.
Voorzitter,
Dan wil ik stil staan bij de gezamenlijke passie van de Minister en de PvdA. De 140 wijken in Nederland waar nu alle indexen op fout staan, ze scoren slecht qua werkloosheid, qua onderwijs, qua integratie, qua leefbaarheid en qua veiligheid. De wijken waar de emancipatiemachine niet meer werkt. Waar kinderen minder i.p.v. meer kansen hebben dan hun ouders. Wijken waar, als we niet snel actie ondernemen, franse toestanden dreigen. Van deze 140 probleemwijken willen de Minister en de PvdA in 8 jaar wijken maken waar mensen weer graag willen wonen. Wijken waar de emancipatie- en integratiemachine weer op volle toeren zijn werk doet.
Kan de Minister de wijken 40 wijken noemen waar franse toestanden dreigen en de 100 wijken die ook die kant op dreigen te gaan. Hebben we in het verleden wel de goede prioriteiten gesteld bij de keuze van de 56 wijken. Moeten we niet meer kiezen op basis van objectieve criteria dan op basis van de bestuurlijke verdelende rechtvaardigheid?
Hoe oordeelt u over de inzet en bezuinigingen sinds 2002 op uw eigen begroting op de post stedelijke vernieuwing? Bent u het met ons eens dat een volgend kabinet hier de koers moet verleggen? Wat voor bedragen zijn volgens u nodig?
En wat vindt de Minister van de conclusie uit het rapport van het Centraal Fonds van afgelopen vrijdag, dat net als in 2005 ook in 2006, de meeste corporaties onvoldoende prioriteit geven aan de wijken waar de problemen het grootst zijn? Welke stappen moet een volgend kabinet volgens U zetten om er voor zorgen dat alle corporaties dit wel gaan doen?
Er zijn ook wijken waar achterstallig onderhoud van de particuliere woningvoorraad de oorzaak is van de verloedering. De kwaliteit van de vereniging van eigenaren moet omhoog. Dan wordt verloedering voorkomen, i.p.v. dat het na veel ellende met veel overheidsgeld wordt aangepakt. Wethouders in onze grote steden willen dit aanpakken. Ze hebben dan wel onze hulp nodig. Ik heb samen met wethouder Karakus uit Rotterdam een plan gemaakt om de vereniging van eigenaren te versterken. Ik bied u hierbij dit actieplan aan. Graag een uitgebreide reactie.
Voorzitter,
Vanaf 1 januari wil het kabinet de grenzen voor werknemers uit Polen en andere nieuwe lidstaten helemaal openzetten. Elders in de Kamer betoogt mijn collega Bussemaker dat de PvdA het onverantwoord vindt om dit per 1 januari te doen. In UK hebben ze de grenzen meteen open gezet en zijn er grote problemen in buurten vanwege ontbreken van adequate huisvesting voor grote groepen Polen. Uitbuiting, overbewoning en overlast is het gevolg.
Over 2 jaar gaan de grenzen sowieso open. Dan zal het probleem zich ook in alle hevigheid in Nederland gaan voordoen. Het rapport van de parlementaire commissie Blok (onderzoek integratie) laat zien wat er in de jaren 70 en 80 is misgegaan met de huisvesting van gastarbeiders. Resultaat was toen ook uitbuiting en sociale en leefbaarheidsproblemen in buurten die er al niet zo goed voor stonden. Dit moeten we niet weer laten gebeuren. Het kabinet kijkt weg als het over deze problemen gaat. Daar moet verandering in komen.
Er zijn goede werkende initiatieven van werkgevers. Maar dat is niet genoeg. De vrije markt kan niet voor voldoende tijdelijke huisvesting zorgen zonder dat er overlast en overbewoning ontstaat. Hier is dus bij uitstek ook een rol voor gemeenten en corporaties weggelegd. Dit gaat niet vanzelf. Het sturen van een handleiding is niet genoeg. Daarom moet de Minister net als bij aanpak opvang dak en thuislozen dwingende prestatieafspraken maken met corporaties om hun aandeel te leveren aan (kamer)bewoning voor tijdelijke werknemers. En biedt de nieuwe huisvestingswet mogelijkheden? We kunnen niet de grenzen open doen en de buurten met de problemen opzadelen vanwege onvoldoende huisvesting voor tijdelijke werknemers. Welke concrete stappen gaat U zetten?
Voorzitter tot slot
Op het platteland is onder jongeren en ouderen groot enthousiasme voor het bouwen in eigen beheer van een betaalbare woning. De PvdA vindt dat ook plattelandsgemeenten, net als de stedelijke regio's, in aanmerking moeten komen voor de 1600 euro subsidie per bouwkavel. Bent u bereid dat te doen. Voor collectief particulier opdrachtgeverschap is ook een cultuuromslag nodig. Een pilot in Almere met bijbehorende tentoonstelling zou hier een mooie bijdrage aan kunnen leveren. Hetzelfde geldt voor de verdubbeling van het bedrag van 1600 euro naar 3200 per woning. Graag uw reactie.
Partij van de Arbeid