NMa: actief toezicht bij totstandkoming Europese betaalmarkt
06-42 / 12-12-2006
Vanaf 2008 is er sprake van een gezamenlijke Europese betalingsmarkt
(SEPA), waardoor bankklanten in alle lidstaten op dezelfde manier en
zonder bijkomende kosten kunnen betalen. De commerciële banken zijn
hier aan zet om een efficiënt systeem voor het betalingsverkeer op te
zetten. SEPA biedt een geweldige kans om een efficiënter, goedkoper,
gebruikersvriendelijker en competitiever betalingsverkeer op te zetten
in de gemeenschappelijke Europese markt. De Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa) is echter bezorgd dat deze belofte niet
wordt waargemaakt, als de totstandkoming leidt tot verhoogde risicos
op prijsafspraken, marktverdeling en andere vormen van onderlinge
afstemming. Dit schrijft de NMa in haar Monitor Financiële Sector
(MFS) over 2006.
Ook kan de toetreding worden belemmerd, bijvoorbeeld vanuit aanpalende
markten met gevestigde marktverhoudingen, licht Pieter Kalbfleisch
toe, voorzitter van de Raad van Bestuur van de NMa. De beloften van
efficiëntie, prijsdalingen en innovatie - zeker op de langere termijn
- komen in gevaar als er geen sprake is van effectieve concurrentie
op deze markt. Daar speelt de NMa, maar ook onze Nederlandse en
Europese collega-autoriteiten een zeer belangrijke rol, juist door
ervoor te zorgen dat ook de Europese betaalmarkt tot bloei komt en de
consument daarvan de vruchten plukt.
Onderzoek van MFS toont aan dat de Nederlandse markt voor pinnen
steeds concurrerender wordt. De gemiddelde pintarieven die banken aan
detaillisten berekenen, zijn meer gedaald dan de korting van één
eurocent die de banken en detaillisten in 2005 zijn overeengekomen.
Dit jaar profiteren vooral de kleinere detaillisten van de
tariefdaling. Het percentage detaillisten dat overstapt naar een
andere aanbieder van pindiensten is toegenomen, maar de banken lijken
nog te moeten wennen aan hun nieuwe rol waarbij zij actiever dan
voorheen met elkaar de concurrentiestrijd aangaan om de gunst van de
klant. Dat is van belang om de concurrentie op deze markt nog verder
te bevorderen.
Een andere constatering in de financiële monitor is dat circa 20
procent van alle Nederlandse consumenten begin 2006 is overgestapt
naar een andere zorgverzekeraar op basis van prijsverschillen in de
premies tussen zorgverzekeraars. Hieruit blijkt eens te meer dat een
kritische houding van de consument essentieel is voor een goed
werkende zorgmarkt, Kalbfleisch, Dit is ook een belangrijk signaal
voor de zorgverzekeraars: onderscheid je van de concurrent niet alleen
in kosten, maar ook door innovatieve zorgproducten en betere service.
De voorman van de NMa is kritisch over het publiekelijk afgeven van
signalen over de verwachte premiehoogte zoals het afgelopen jaar
meerdere malen gebeurde. Dit kan leiden tot minder prijsconcurrentie
omdat zorgverzekeraars hun prijsbeleid mede bepalen aan de hand van
dit soort signalen. Met als potentieel gevolg dat de zorgpremies
onnodig worden opgedreven. De toenemende populariteit van collectieve
zorgcontracten heeft er nog niet toe geleid dat zorgverzekeraars in
belangrijke mate marktaandeel hebben veroverd buiten hun regionale
gebied. Er wordt wel een tendens zichtbaar naar een landelijke
zorgverzekeringsmarkt, aldus de NMa.
De NMa kijkt dit jaar via MFS voor het eerst naar de ontwikkelingen op
de markt voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Deze markt wordt
stapsgewijs geprivatiseerd en is daardoor in beweging. Door de
afschaffing van de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering Zelfstandigen
(WAZ) moeten zelfstandige ondernemers zich voor een minimumuitkering
particulier verzekeren. De MFS constateert dat de WAZ-vervangende
verzekering niet voldoet aan de wensen van zelfstandigen. Zo stellen
verzekeraars als voorwaarde een wachttijd van 2 jaar. Hierdoor heeft
de zelfstandige er weinig aan. Daarnaast zijn de overstapkosten hoog.
Een aanpassing van de voorwaarden van deze verzekering is gewenst. Ook
zou deze markt beter werken als zelfstandigen in groepsverband een
collectief contract afsluiten voor de dekking van
arbeidsongeschiktheidsrisicos.
Een ander aandachtsveld voor de NMa is het ontstaan van een nieuwe
Europese markt voor de uitvoering van collectieve pensioenregelingen
waarmee concurrentie wordt geïntroduceerd. Aangezien pensioenfondsen
en uitvoeringsinstanties ondernemingen zijn, vallen zij onder het
mededingingstoezicht van de NMa. In 2007 zal de MFS de ontwikkelingen
nauwlettend volgen, met name op het gebied van de
uitvoeringsinstellingen.
De MFS is begin 2003 opgezet met steun van het ministerie van
Financiën. Het team voert economisch onderzoek uit naar de werking van
financiële markten en brengt risico's voor de mededinging in kaart. De
NMa geeft met de Monitor geen formele oordelen in het kader van de
handhaving van de Mededingingswet. Wel wordt beoogd kennis en
inzichten te delen met belangstellenden binnen en buiten de
financiële sector. De NMa nodigt lezers uit om te reageren op de
inhoud van deze MFS-uitgave via MFS2006@nmanet.nl.
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)