tentoonstelling Istanbul: de stad en de sultan
19 december 2006
-
De Nieuwe Kerk
Deze winter staat vanaf 16 december 2006 t/m 15 april 2007 een van de
meest bijzondere steden ter wereld centraal in een grote
tentoonstelling in De Nieuwe Kerk: 'Istanbul'. Een kruispunt van
wereldbeschavingen en bakermat van cultuur. De Ottomaanse dynastie
drukte een grote stempel op deze bijzondere stad en liet de
prachtigste paleizen, moskeeën en verzamelingen na. Bijna 300 schatten
van de sultans uit vele musea in Istanbul, waaronder die van het
wereldberoemde Topkapi paleis museum, komen deze winter naar de Dam in
Amsterdam.
Het bezoek aan de tentoonstelling is een wandeling door het rijke
verleden van de Ottomaanse sultans. Te zien zijn o.m. hoogtepunten van
de Ottomaanse kunst zoals portretten en kaftans van de sultans,
miniaturen en schilderingen van belangrijke momenten uit de
geschiedenis, tapijten, geschenken aan de sultan, sieraden, religieuze
relikwieën, marmeren tulbanden, mystieke objecten, hoogtepunten uit
literatuur en wetenschap, fraaie kalligrafie, keramiek, waterpijpen en
muziekinstrumenten.
Gebedskleed, Ottomaans, 19de eeuw, West-Anatolië, Gördes (Gordion), 182 x
132 cm, afkomstig uit Ayasofia moskee, Museum of Turkish and Islamic Art
(TIEM) Wandeling langs gebouwen
Al deze bijzondere voorwerpen zijn terug te vinden in de wandeling
langs ruim 10 gebouwen (o.a. de bazaar, koffiehuis, hamam, tekke,
moskee en harem) die architectenbureau Kossman & DeJong plaatst in de
majestueuze middeleeuwse kerk, gecombineerd met oude en nieuwe
filmbeelden en bijzondere Ottomaanse muziekfragmenten.
Oude stad 'Byzantion'
De stad waaraan de tentoonstelling in De Nieuwe Kerk is gewijd, is
misschien niet de oudste stad van de wereld, maar zeker een van de
meest spectaculaire, met haar rijke geschiedenis en de prachtige
ligging aan de oevers van de Gouden Hoorn, de Zee van Marmara en
Bosporus. Hoewel de stad tegenwoordig evenveel inwoners telt als
Nederland, begon het ooit als het kleine provinciestadje 'Byzantion',
gesticht in 650 v. Chr.
Constantijn de Grote
Byzantium werd van stad een metropool, nadat keizer Constantijn de
Grote het tot hoofdstad van zijn rijk maakte (begin 4de eeuw). Ook gaf
hij zijn naam eraan: 'Konstantinoupolis'. Sommige van de monumentale
gebouwen uit die periode zijn nog altijd te bewonderen, zoals de Hagia
Sophia, de grootste kathedraal uit de middeleeuwen gewijd in 563, en
later veranderd in de Aya Sofya Moskee.
Helm, Ottomaans, eind 16de eeuw, begin 17de eeuw, hoogte 29,5 cm, doorsnede
23 cm, `tombak" (techniek van kopervergulding), Topkapi Paleis Museum
Kruistochten
De stad Constantinopel en het Byzantijnse Rijk raakten vanaf de 13de
eeuw in verval. Kruistochten, oorlogen, plunderingen - de stad kwam
deze rampen niet meer te boven. De handel liep terug, mensen trokken
weg en de stad brokkelde langzaam af. In diezelfde eeuw ontstond aan
de oostelijke horizon een heel andere dreiging: die van de 'Turken'.
Zij waren een van de steppevolkeren uit Centraal-Azië die
langzamerhand hun machtsterrein uitbreidden. Met name de dynastie van
Osman wist haar macht te vergroten ten koste van de Byzantijnen en de
aangrenzende islamitische rijkjes.
07. Zilveren dienblad, Ottomaans, 19de eeuw, 27,5 cm, Museum of Turkish and
Islamic Art (TIEM) Het Ottomaanse rijk
Aan het eind van de 15de eeuw hadden de Ottomanen het hele Byzantijnse
Rijk bezet, met uitzondering van Constantinopel. Op 28 mei 1453
veroverde Mehmed de Veroveraar eindelijk de stad. Constantinopel was
gevallen, en werd omgedoopt tot Istanbul (afgeleid van de Griekse
benaming eis tèn polin = naar de stad). Hiermee kwam ook een einde aan
het Byzantijnse rijk. Istanbul met het beroemde Topkapi paleis als
residentie van de sultans werd het nieuwe centrum van het enorme
Ottomaanse rijk. Bijna 500 jaar lang zou een van de langdurigste
heerschappijen van een dynastie, de Ottomanen, in Istanbul aan de
macht blijven.
Openingstijden
De tentoonstelling duurt van 16 december tot en met 15 april 2007. De
Nieuwe Kerk is iedere dag geopend van 10 tot 18 uur en donderdag tot
22 uur. De toegangsprijs is 10 euro. Zie ook de website van De Nieuwe
Kerk.
Gemeente Amsterdam