Ministerie van Buitenlandse Zaken

Kamerbrief inzake Wereldbank/Verslag Mid Term Review van de 14e International Development Association-onderhandelingsronde (IDA-14)

22-12-2006 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken

Hierbij zenden we u, conform onze eerdere toezegging, het verslag van de Mid Term Review (MTR) van de 14e International Development Association-onderhandelingsronde (IDA-14) op 20 en 21 november jl. in Washington DC. Het verslag is een vervolg op het d.d. 6 april 2005 verzonden verslag (Kamerstuk 26234, nr. 42) van de IDA 14-onderhandelingen, die eind februari 2005 waren afgerond. IDA, een onderdeel van de Wereldbank, verstrekt zoals bekend concessionele leningen en schenkingen aan de armste landen in de wereld. De Mid Term Review diende om de voortgang in de uitvoering van IDA-14 te bespreken en een aantal analytische onderwerpen nader uit te diepen. Aan de onderwerpen die tijdens de MTR aan de orde komen, wordt in het onderstaande kort aandacht besteed.

Voortgang IDA-14

IDA-deputies waren in het algemeen positief over de voortgang van IDA-14 en de implementatie van de voornemens, geformuleerd aan het slot van de onderhandelingen over IDA-14. Wel toonden enkele IDA-deputies zich bezorgd over de (toekomstige) financiële positie van IDA, mede als gevolg van de implementatie van schuldeninitiatieven als het Multilateral Debt Relief Initiative (MDRI) en het Heavily Indebted Poor Countries (HIPC) Initiative. Donoren hebben weliswaar toegezegd om IDA te compenseren voor het mislopen van rente- en aflossingsinkomsten, maar het blijft van groot belang om toe te zien op de tijdige naleving van deze toezeggingen. Meerdere IDA-Deputies (waaronder Nederland) vroegen om een overzicht van de langere termijn gevolgen van beide initiatieven en van de toename van het percentage schenkingen op de financiële positie van IDA. IDA-staf heeft toegezegd om dit overzicht vóór maart 2007, de start van de onderhandelingen over IDA-15, op te zullen stellen.

Harmonisatie en 'alignment'

IDA Deputies toonden zich gematigd positief over de vooruitgang die door de Bank gemaakt is met betrekking tot de implementatie van de harmonisatie- en 'al ignment'-agenda (de Parijs-agenda). Wel gaven zij aan dat extra inspanningen moeten worden geleverd om de implementatie van bestaande voornemens op deze terreinen te versnellen en te verdiepen. De Bank zou nog ambitieuzer kunnen zijn, zo meenden meerdere IDA-Deputies, waaronder de Nederlandse. Een actieplan, kort geleden goedgekeurd door de Bewindvoerders van de Wereldbank, zal zo spoedig mogelijk moeten worden geïmplementeerd. Nederland, ondersteund door o.a. Noorwegen, wees op het belang van harmonisatie op onder andere de terreinen van begrotingssteun en (openbare) aanbestedingen. Daarbij zouden ook andere donoren dan de Wereldbank leidend kunnen zijn.

Begrotingssteun

Ook IDA verstrekt, evenals verschillende bilaterale donoren waaronder Nederland, vormen van begrotingssteun (in IDA-kader Development Policy Operations of DPOs genoemd). DPOs steunen beleidsmatige en institutionele programma's en zijn gericht op het financieren van begrotingsuitgaven door lenende landen. In IDA 14 is besloten dat het aandeel DPOs in het totaal aan IDA-committteringen niet boven de 30 % mag uitkomen. Afgesproken is dat, mocht dit wel dreigen te gebeuren, IDA-management de bewindvoerders om advies zal vragen hoe hiermee om te gaan. Deze afspraak is tijdens de MTR herbevestigd. Ook bespraken de Deputies het raamwerk waarmee IDA-staf beoordeelt in hoeverre landen klaar zijn om DPOs te ontvangen.

Resultaatmeting

IDA hanteert een resultaatmetingssysteem, niet alleen om de resultaten te meten in ontwikkelingslanden wat betreft het bereiken van de Millennium Ontwikkelingsdoelstellingen, maar ook om de bijdrage van IDA daaraan te meten. IDA Deputies toonden zich in het algemeen positief over dit systeem, maar gaven wel aan dat onder meer op het terrein van statistische capaciteitsopbouw in ontvangende landen en de toerekening aan IDA van bereikte resultaten (attributie-probleem) verdere verbeteringen mogelijk zijn. Zij benadrukten het belang van het aantonen van concrete resultaten behaald met IDA-middelen.

Private sectorontwikkeling

Op het terrein van de private sector-ontwikkeling lopen op dit moment twee pilot-programma's. De eerste pilot betreft een op output gebaseerde benadering en wordt gekenmerkt door het pas na afloop van een project betalen aan de uitvoerder op basis van van tevoren afgesproken resultaten ten aanzien van armoedebestrijding. De tweede pilot betreft de samenwerking met de International Finance Corporation (IFC, eveneens deel van de Wereldbank-groep) op het terrein van het Midden- en Kleinbedrijf. Beide pilot programma's bevinden zich nog in een vroeg stadium. IDA Deputies stelden voor om de eerste pilot op selectieve wijze verder uit te breiden en in het geval van de tweede pilot allereerst de nadruk te leggen op implementatie en effectievere samenwerking tussen IDA en IFC.

Schuldhoudbaarheid & schenkingen

Er bleek onder de IDA-Deputies brede steun te bestaan voor continuering van het gebruik van het Debt Sustainability Framework (DSF) als analytische basis voor IDA's systeem van toekenning van schenkingen. Nederland, gesteund door de meerderheid van overige IDA Deputies, stelde tevens dat zowel crediteuren als debiteuren het raamwerk dienen te respecteren. Collectieve actie van alle betrokkenen is noodzakelijk om de schuldhoudbaarheid van lage-inkomenslanden te verzekeren, waartoe samengewerkt dient te worden met respectieve regeringen van zowel debiteur- als crediteurlanden. De "outreach" van IMF en WB naar nieuwe crediteuren om hen ook te doordringen van het belang van het DSF werd breed verwelkomd.

De lange-termijn financiële soliditeit van IDA moet wel gehandhaafd blijven. Om dat te verzekeren moet IDA gecompenseerd worden voor het mislopen van inkomsten als gevolg van IDA-schenkingen (in plaats van leningen). De meerderheid van de Deputies (aangevoerd door de G-7) was echter niet bereid om hier harde afspraken over te maken. De door IDA-management voorgestelde "baseline" om de additionaliteit van schenkingencompensatie te verzekeren werd afgewezen.

Allocatie op grond van prestatie

IDA Deputies pleitten voor handhaving van het gewicht dat aan governance wordt toegekend in het huidige Performance Based Allocation (PBA) System. Wel kan de bestaande allocatie-formule, op grond waarvan middelen verdeeld worden, vereenvoudigd worden, zonder dat dit de effectiviteit van het systeem mag aantasten. Ook zal gekeken worden naar mogelijkheden om excessieve volatiliteit in de uitkomsten van de formule tegen te gaan. IDA wordt opgeroepen te blijven samenwerken met andere Multilaterale c.q. Regionale Ontwikkelingsbanken (AfDB, AsDB, IaDB) met betrekking tot de respectieve PBA Systems.

De Nederlandse IDA-Deputy pleitte tevens voor het beter betrekken van de Doing Business-Indicatoren in het PBA System. De Wereldbank gaf aan dat dit ook nu al gebeurt; de indicatoren worden daarbij gecomplementeerd door andere relevante informatie.

Regionale projecten

IDA Deputies waren positief over de resultaten tot dusverre van het IDA Pilot Programma op het terrein van regionale projecten. Zij steunden de voorgestelde verhoging van het budget voor de pilot voor de fiscale jaren 2007 en 2008. In de IDA-15 onderhandelingen zal aan de orde komen of er dan nog meer middelen naar regionale projecten dienen te gaan.

Exogene schokken

IDA Deputies waren het eens over het belang van het goed omgaan met exogene schokken (zoals natuurrampen of sterk schommelende prijzen van exportproducten), die immers grote gevolgen kunnen hebben voor ontwikkelingslanden. Zij uitten waardering voor de analyse van IDA-staf met betrekking tot mogelijke reacties op exogene schokken. IDA Deputies bleken echter geen voorstander van een nieuw 'window' binnen IDA om te kunnen reageren op exogene schokken, mede gelet op de verminderde noodzaak hiertoe sinds het MDRI, de in 2005 gecreëerde Exogene Schokken Faciliteit van het IMF (waar tot dusverre overigens nog nooit een beroep op is gedaan) en de initiatieven van de VN op dit terrein.

Vooruitblik naar IDA-15

Tijdens de MTR werd ook vooruit gekeken naar de IDA-15-onderhandelingen, die in 2007 in 4 rondes zullen plaats vinden en naar verwachting zullen worden afgerond in december 2007. Onderwerpen voor deze onderhandelingen, bij voorkeur te beperken tot maximaal vijf, worden in de loop van december geïdentificeerd. In ieder geval komen aan de orde:
* de langere termijn financiële soliditeit van IDA, die onder druk kan komen te staan als donoren hun toezeggingen met betrekking tot compensatie voor schuldverlichting op grond van MDRI en HIPC en voor de gederfde inkomsten als gevolg van schenkingen niet nakomen;
* de plaats van IDA in de internationale hulparchitectuur.

Over de uitkomsten van de IDA-15 onderhandelingen zult u na afloop worden geïnformeerd.

De Minister voor Ontwikkelingssamenwerking,

A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven

De Minister van Financiën,

G. Zalm

* Ministerie van Buitenlandse Zaken

* Bezuidenhoutseweg 67

* Postbus 20061

* 2500 EB Den Haag

* Tel.: 070-3 486 486

* Fax: 070-3 484 848

* Internet: www.minbuza.nl