03/01/2007
Mengvoeders niet relevant voor besmetting van melk met
(hitteresistente) Bacillus sporen
Dit is vastgesteld in een door NIZO food research te Ede uitgevoerd
onderzoeksproject Monitoring Nederlandse veehouders om efficiënte
beheersmaatregelen te bepalen m.b.t. besmetting rauwe melk met
boterzuurbacteriën en Bacillus cereus.
Besmetting van boerderijmelk met Bacillus sporen is belangrijk voor de
houdbaarheid van melk en melkproducten. Deze sporen worden niet
geïnactiveerd bij het pasteuriseren van de melk. Sporen van bepaalde
soorten zijn dusdanig hitteresistent dat ze ook sterilisaties (bijv.
UHT behandelingen) overleven.
Op grond van de beperkte informatie die bij de start van het project
beschikbaar was, kon niet worden uitgesloten dat mengvoeders, en dan
vooral bepaalde mengvoedergrondstoffen, en vochtrijke diervoeders een
belangrijke bron van besmetting zouden kunnen zijn.
Daarbij zou de besmettingsroute verlopen via voeropname door de koe -
overleving van de sporen in het maagdarmkanaal - uitscheiding van de
sporen in de mest - besmetting van de uier en melk door contact met
deze mest.
In bovengenoemd monitoringsproject heeft NIZO food research door het
periodiek (6 keer in 2005) bemonsteren van 24
melkveehouderijbedrijven, verspreid over Nederland, onderzocht wat de
belangrijkste risicofactoren zijn wat betreft de besmetting van de
melk met Bacillus sporen. In het onderzoek is de aanwezigheid van
Bacillus sporen onderzocht in voer voor het voerhek (monster voor
ruwvoer), mengvoer, vochtrijke diervoeders, boxbedding, mest en grond
(in de weideperiode) en water (eenmalig bemonsterd). Daartoe is de
concentratie Bacillus sporen (totaal) en sporen van Bacillus cereus
bepaald.
In dit monitoringsproject is eveneens gekeken naar de risicofactoren
m.b.t. de besmetting van de melk met sporen van boterzuurbacteriën.
Zoals vooraf reeds werd verwacht, spelen mengvoeders geen rol van
betekenis. In enkele gevallen werden wel te hoge concentraties
(>100.000 sporen/g) gevonden in ingekuilde vochtrijke diervoeders. Het
is onduidelijk of deze hoge concentraties al bij aanlevering aanwezig
waren of later zijn ontstaan gedurende opslag op de boerderij.
In het onderzoek is overtuigend vastgesteld dat de bijdrage aan de
besmetting van boerderijmelk met Bacillus sporen via mengvoeders zeer
beperkt is, en in vergelijking met die via andere bronnen niet
relevant.
Vochtrijke diervoeders bleken in enkele gevallen een belangrijke bron
van Bacillus sporen. Door PDV is aanvullend onderzoek gestart naar de
concentratie van anaërobe sporen (waaronder ook de Bacillussporen
vallen) in vochtrijke bijproducten direct na productie. Door NIZO food
research wordt het onderzoek naar Bacillus sporen in deze producten
voortgezet.
Productschap Diervoeder