Productschap Diervoeder

Mengvoeders niet relevant voor besmetting van melk met (hitteresistente) Bacillus sporen

Dit is vastgesteld in een door NIZO food research te Ede uitgevoerd onderzoeksproject "Monitoring Nederlandse veehouders om efficiënte beheersmaatregelen te bepalen m.b.t. besmetting rauwe melk met boterzuurbacteriën en Bacillus cereus".

Besmetting van boerderijmelk met Bacillus sporen is belangrijk voor de houdbaarheid van melk en melkproducten. Deze sporen worden niet geïnactiveerd bij het pasteuriseren van de melk. Sporen van bepaalde soorten zijn dusdanig hitteresistent dat ze ook sterilisaties (bijv. UHT behandelingen) overleven. Op grond van de beperkte informatie die bij de start van het project beschikbaar was, kon niet worden uitgesloten dat mengvoeders, en dan vooral bepaalde mengvoedergrondstoffen, en vochtrijke diervoeders een belangrijke bron van besmetting zouden kunnen zijn. Daarbij zou de besmettingsroute verlopen via voeropname door de koe - overleving van de sporen in het maagdarmkanaal - uitscheiding van de sporen in de mest - besmetting van de uier en melk door contact met deze mest.

In bovengenoemd monitoringsproject heeft NIZO food research door het periodiek (6 keer in 2005) bemonsteren van 24 melkveehouderijbedrijven, verspreid over Nederland, onderzocht wat de belangrijkste risicofactoren zijn wat betreft de besmetting van de melk met Bacillus sporen. In het onderzoek is de aanwezigheid van Bacillus sporen onderzocht in voer voor het voerhek (monster voor ruwvoer), mengvoer, vochtrijke diervoeders, boxbedding, mest en grond (in de weideperiode) en water (eenmalig bemonsterd). Daartoe is de concentratie Bacillus sporen (totaal) en sporen van Bacillus cereus bepaald. In dit monitoringsproject is eveneens gekeken naar de risicofactoren m.b.t. de besmetting van de melk met sporen van boterzuurbacteriën. Zoals vooraf reeds werd verwacht, spelen mengvoeders geen rol van betekenis. In enkele gevallen werden wel te hoge concentraties (>100.000 sporen/g) gevonden in ingekuilde vochtrijke diervoeders. Het is onduidelijk of deze hoge concentraties al bij aanlevering aanwezig waren of later zijn ontstaan gedurende opslag op de boerderij.

In het onderzoek is overtuigend vastgesteld dat de bijdrage aan de besmetting van boerderijmelk met Bacillus sporen via mengvoeders zeer beperkt is, en in vergelijking met die via andere bronnen niet relevant. Vochtrijke diervoeders bleken in enkele gevallen een belangrijke bron van Bacillus sporen. Door PDV is aanvullend onderzoek gestart naar de concentratie van anaërobe sporen (waaronder ook de Bacillussporen vallen) in vochtrijke bijproducten direct na productie. Door NIZO food research wordt het onderzoek naar Bacillus sporen in deze producten voortgezet.