Afscheidscollege: Vrijspraken onmisbaar voor strafrecht
Afscheidscollege Rechtsgeleerdheid
vrijdag 12 januari, 14.00 uur
Prof. mr. S.A.M. Stolwijk, hoogleraar Strafrecht en strafprocesrecht: Onschuld, vrijspraak en de praesumptio innocentiae.
Onschuld speelt in het strafrecht een essentiële, maar merkwaardige rol. Wanneer iemand is veroordeeld die later onschuldig blijkt te zijn, is het vertrouwen in de rechtspraak geschokt. Maar wanneer iemand wordt vrijgesproken, omdat de rechter meent dat de verdachte niet schuldig is, wordt die uitspraak vaak niet serieus genomen. Simon Stolwijk betoogt in zijn afscheidscollege dat een vrijspraak in het strafrecht niets anders betekent dan dat de verdachte niet strafbaar is en daarom niet schuldig. Als voorbeeld bespreekt hij de uitspraken in de zaak van het 'viaductvandalisme'. Daarbij werden vier jongens wegens mede plegen van moord veroordeeld, omdat zij stukken stoeptegel van een viaduct lieten vallen waarbij een automobiliste dodelijk werd geraakt. Een van die jongens werd later vrijgesproken, omdat de rechter in hoger beroep vond dat hij niet strafbaar was. Die vrijspraak trok een grens tussen schuld en onschuld. Ook de vrijspraak in andere aandacht trekkende strafzaken als de Ahold-zaak en de zaak tegen de Hofstadgroep verkondigen deze boodschap. Vrijspraken zijn onmisbaar voor het strafrecht. Het vermoeden van onschuld - de praesumptio-innocentiaeregel - leert dat de verdachte voor onschuldig wordt gehouden totdat zijn schuld door een rechter is vastgesteld. Stolwijk bepleit dit onschuldvermoeden ook na een vrijspraak te laten doorwerken. Compensatie van schade na een vrijspraak mag niet worden geweigerd omdat de verdachte 'het toch eigenlijk wel gedaan zal hebben'. Stolwijk pleit voor een wettelijke regeling waarin een dergelijk recht wordt vastgelegd.
Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail:
N.B. De persvoorlichters van de UvA zijn afwezig van vrijdag 22 december t/m maandag 1 januari.
Universiteit van Amsterdam