Jongeren gevoelig voor alcoholreclame
Stap
STAP doet oproep aan politiek voor verbod op alcoholreclame
STAP doet vandaag een oproep aan de politieke partijen om een verbod in te stellen op
alcoholreclame via radio, tv en de bioscoop. De reden is dat te veel jongeren met
alcoholreclame worden geconfronteerd. Artikel 2 van de Drank- en Horecawet maakt
het mogelijk om een dergelijk verbod zonder wetswijziging in te voeren.
Reclame beïnvloedt alcoholgebruik jongeren
Alcoholreclame via tv, internet, tijdens uitgaan en in films leidt bij de beginnende en
jonge drinker onmiskenbaar tot positieve verwachtingen van het gebruik van alcohol.
Onderzoek laat zien dat de intentie om te gaan drinken wordt versterkt door reclame. Ook
blijkt uit onderzoek dat vooral humoristische reclame, reclame met animaties en reclame
met populaire muziek aantrekkelijk is voor jongeren. Uit andere studies blijkt dat
jongeren die meer tv kijken en meer reclames zien ook meer drinken. Tenslotte blijkt uit
een Amerikaanse studie dat een totaal verbod op alcoholreclame het maandelijks
alcoholgebruik onder jongeren met een kwart zou doen afnemen.
In 2006: 15.000 reclamespots over alcohol op tv
In 2006 zijn alleen al op televisie bijna 15.000 (14.663) reclamespots voor alcohol
uitgezonden (13.000 in 2004 en ruim 15.000 in 2005). Gemiddeld per dag ging het in 2006
om 40 spotjes. Bijna de helft (46,6%) van de alcoholreclame wordt via tv uitgezonden voor
21.00 s avonds. In 2005 lanceerde Minister Hoogervorst van VWS op grond van deze cijfers
het plan om de alcoholreclame op tv tussen 6.00 s morgens en 21.00 s avonds te verbieden.
Voor dat plan bestond toen geen meerderheid in het parlement.
Uit media bereiksonderzoek blijkt dat driekwart van de jongeren van 13-18 jaar tussen
18.00 en 21.00 uur gemiddeld ruim 1,5 uur (99 minuten) tv kijken; 1 op de 3 jongeren
kijkt ook na 21.00 uur nog steeds meer dan een uur.
Zelfregulering heeft niet het gewenste effect
Nederland behoort tot een minderheid van Europese landen die geen enkele wettelijke
regelgeving kent met als doel de invloed van alcoholreclame te beperken. In Nederland mag
de alcoholindustrie door middel van zelfregulering zelf bepalen welke reclame is
toegestaan en hoeveel reclames worden uitgezonden.
Uit een studie van STAP blijkt dat de zelfregulering niet effectief is omdat jongeren nog
dagelijks met veel alcoholreclame geconfronteerd worden die ze aantrekkelijk vinden.
De zelfregulering is in 1991 ingesteld, juist om er aan bij te dragen het toegenomen
alcoholgebruik een halt toe te roepen.
Uit de studie van STAP blijkt o.a. dat het succes dat de alcoholindustrie toeschrijft aan
de bestaande zelfregulering niet is gebaseerd op enige vorm van wetenschappelijk
onderzoek.
Heineken en Bacardi in de top 3 van de meest aantrekkelijke alcoholreclame
In het najaar van 2005 en 2006 heeft STAP onder 260 resp. 140 scholieren tussen de 12 en
18 jaar onderzocht welke Nederlandse reclamecommercials voor alcohol door hen
aantrekkelijk worden gevonden. De top 3 in 2005 luidde:
1: Bacardi Martini (Cockatiel), 2: Bacardi (Strong arm) en 3:Heineken (der Rudi). In 2006
was de top: Bacardi Martini (Cockatiel), Amstel bier (Amstelgate) en Heineken (Secret
Weapon). Uit deze onderzoeken blijkt dat jongeren vooral gevoelig zijn voor humoristische
reclame. In de Reclamecode voor Alcoholhoudende Drank (de code voor zelfregulering) wordt
met het aspect humor geen enkele rekening gehouden.
Bronnen:
1. Chen M-J, Grube JW. (2002). TV beer and soft drink advertising: what young people like
and what
effects? Alcohol Clin Exp Res 26(6):900-6.
2. Chen MJ; Grube JW; Bersamin M; Waiters E; Keefe DB (2005). Alcohol advertising: what
makes it
attractive to youth? J Health Commun Sep;10(6):553-65.
3. Dijkstra, D (2007). Are the commercials of Amstel, Heineken, Bacardi and Martini
violating the guidelines for alcohol marketing? The perception of Young People concerning
alcohol commercials; An Evaluation of the European Council Recommendation; Enschede;
niversiteit Twente (IN PRESS)
4. Hondebrink M. (2006). The Perception of Young People Concerning Alcohol Advertising;
Evaluating the European Council Recommendation and the Dutch Advertising Code; Enschede;
Universiteit Twente
5. Robinson TN, Chen HL, Killen JD. (1998). Television and music video exposure and risk
of
adolescent alcohol use. Pediatrics 102:e54-9.
6. Saffer H, Dave D. (2002). Alcohol Consumption and Alcohol Advertising Bans. Applied
Economics, 34: 1325-1334.
7. Snyder, L., Fleming Milici, F., Slater, M., Sun, H., & Strizhakova, Y. (2006).
Effects of alcohol advertising exposure on drinking among youth. Archives of Pediatrics
& Adolescent Medicine, 160, 18-24.
8. Takens,M. (2005). Reclame is geduldig, jongeren zijn gevoelig. Een onderzoek naar het
bereik van alcoholreclame bij jongeren. Utrecht; Stichting Alcoholpreventie
9. Zelfregulering beschermt jongeren niet tegen invloed van alcoholreclame (2007);
Samenvattende beschrijving van beschikbare bronnen over het functioneren van de
zelfregulering van alcoholreclame in Nederland, Utrecht Stichting Alcoholpreventie,