Gemeente Hilversum

Voortaan één bestuur verantwoordelijk voor crises

16 januari 2007
Sinds 1 januari van dit jaar vormen de negen gemeenten in Gooi en Vechtstreek één Veiligheidsregio. Dat is één centraal punt dat de crisisbeheersing en rampenbestrijding in dit gebied coördineert. In onze regio is voortaan één bestuursorgaan, het door de negen betrokken burgemeesters gevormde Regionale Veiligheidsbestuur, verantwoordelijk voor het beleid en beheer van de Regionale Brandweer, de Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen, de crisisbeheersing en de samenwerking met de politie. Daarmee is een belangrijke stap gezet in de verbetering van de veiligheid.

Volgens René Moraal, voorzitter van de Veiligheidsdirectie, de staf van diensthoofden die direct onder het Veiligheidsbestuur opereert, is er nog veel meer winst te behalen door gebruik te maken van de kwaliteiten van burgers. En dat is minstens een oorspronkelijk geluid van de man die ook commandant is van de Regionale Brandweer is. "Ik geef het meteen toe: het is ons anders aangeleerd. Wij oefenen vaak om zo snel mogelijk alle burgers van het rampenterrein te verwijderen, want zij zouden ons alleen maar in de weg lopen. Niets is echter minder waar als we kijken naar de grote incidenten van de afgelopen decennia. Bijvoorbeeld het instorten van die trap langs de gracht in Utrecht. Burgers hebben daar uitermate goed geholpen. Eerst met het verzorgen van de slachtoffers en vervolgens met het bijstaan van de hulpverleners. Heel belangrijk, want hoe goed wij het ook doen, er is altijd een gat tussen het incident en de komst van de hulpverleners". Als het aan René Moraal ligt, gaat de Veiligheidsregio ook investeren in het bewust maken van burgers dat zij soms wèl kunnen helpen. "Hoe? Door onder meer dit soort interviews te geven".

Niet zonder hulp
Het vormen van de 25 Veiligheidsregio's in ons land is een gevolg van de ramp in Enschede, de brand in Volendam en de dreiging van terrorisme. Uit een nulmeting bleek dat geen enkele gemeente in onze regio genoeg (opgeleid en geoefend) personeel heeft om het in een rampsituatie aan te kunnen zonder hulp.

"Het is onze taak om rampen te voorkomen en als ze zich voordoen ze te beperken. Maar gebeurt er een ramp, dan zullen we goed en snel samenwerken en alles uit de kast trekken om die ramp te bestrijden". Dankzij de vorming van de Veiligheidsregio is het volgens Moraal veel gemakkelijker geworden voor het bestuur om integrale en snelle beslissingen te nemen. Toverwoorden in zijn relaas zijn niet eens zozeer 'gestructureerd' en 'planmatig', maar boven alles 'vertrouwen'. "Veiligheid is een gevoel. Het is gebaseerd op het vertrouwen van burgers in het vakmanschap van de hulpverleningsorganisaties en op een betrouwbare, integere en handhavende overheid. Wederzijds vertrouwen is voor de Veiligheidsregio het uitgangspunt. En dat is beter dan de angst die de anti-terrorisme spotjes van het Rijk oproepen. Afgelopen week zag ik er weer een. Je wordt er bang van".

Grote oefeningen
"Voor ons is vertrouwen het sleutelwoord. Ook het vertrouwen van de hulpverleners in de bestuurders en het vertrouwen van de bestuurders in de hulpverleners. Dat we er alles aan doen om crises te voorkomen en als ze er zijn, dat we ze snel onder controle krijgen. Wij zijn gewend om bij incidenten snel te handelen op basis van onze ervaringen. Maar voor grote calamiteiten missen we die ervaring. Dus houden wij daarvoor grote oefeningen. Daarbij leren wij elkaar kennen, waardoor wij elkaar meer gaan vertrouwen. Zo zijn onze oefeningen een hele mooie basis geworden".

"Bestuurders dienen goed te kijken naar de competenties van leidinggevenden van de operationele diensten. Is hij of zij gericht op samenwerking, in staat om vertrouwen te wekken, bereid om informatie te delen en bereid een goed resultaat boven alles te stellen. Ook hier dus: de mensen centraal, niet de regels en structuren".

Polderen?
Niet de structuur van de nieuwe organisatie is leidend, maar de inhoud. Elke dienst blijft verantwoordelijk voor zijn eigen interne beleid, maar de afstemming en samenwerking met de andere disciplines wordt door de directie en het aansturende veiligheidsbestuur gecontroleerd en gewaarborgd. "Is dit polderen in de veiligheid;?", zo vraagt René Moraal zich hardop af, "Nee, absoluut niet. Dit is het creëren van draagvlak en motivatie in de eigen hulpdienst en dat leidt tot begrip en inzicht voor de posities van de andere disciplines".