Voortaan één bestuur verantwoordelijk voor crises
16 januari 2007
Sinds 1 januari van dit jaar vormen de negen gemeenten in Gooi en
Vechtstreek één Veiligheidsregio. Dat is één centraal punt dat de
crisisbeheersing en rampenbestrijding in dit gebied coördineert. In
onze regio is voortaan één bestuursorgaan, het door de negen betrokken
burgemeesters gevormde Regionale Veiligheidsbestuur, verantwoordelijk
voor het beleid en beheer van de Regionale Brandweer, de Geneeskundige
Hulp bij Ongevallen en Rampen, de crisisbeheersing en de samenwerking
met de politie. Daarmee is een belangrijke stap gezet in de
verbetering van de veiligheid.
Volgens René Moraal, voorzitter van de Veiligheidsdirectie, de staf
van diensthoofden die direct onder het Veiligheidsbestuur opereert, is
er nog veel meer winst te behalen door gebruik te maken van de
kwaliteiten van burgers. En dat is minstens een oorspronkelijk geluid
van de man die ook commandant is van de Regionale Brandweer is. "Ik
geef het meteen toe: het is ons anders aangeleerd. Wij oefenen vaak om
zo snel mogelijk alle burgers van het rampenterrein te verwijderen,
want zij zouden ons alleen maar in de weg lopen. Niets is echter
minder waar als we kijken naar de grote incidenten van de afgelopen
decennia. Bijvoorbeeld het instorten van die trap langs de gracht in
Utrecht. Burgers hebben daar uitermate goed geholpen. Eerst met het
verzorgen van de slachtoffers en vervolgens met het bijstaan van de
hulpverleners. Heel belangrijk, want hoe goed wij het ook doen, er is
altijd een gat tussen het incident en de komst van de hulpverleners".
Als het aan René Moraal ligt, gaat de Veiligheidsregio ook investeren
in het bewust maken van burgers dat zij soms wèl kunnen helpen. "Hoe?
Door onder meer dit soort interviews te geven".
Niet zonder hulp
Het vormen van de 25 Veiligheidsregio's in ons land is een gevolg van
de ramp in Enschede, de brand in Volendam en de dreiging van
terrorisme. Uit een nulmeting bleek dat geen enkele gemeente in onze
regio genoeg (opgeleid en geoefend) personeel heeft om het in een
rampsituatie aan te kunnen zonder hulp.
"Het is onze taak om rampen te voorkomen en als ze zich voordoen ze te
beperken. Maar gebeurt er een ramp, dan zullen we goed en snel
samenwerken en alles uit de kast trekken om die ramp te bestrijden".
Dankzij de vorming van de Veiligheidsregio is het volgens Moraal veel
gemakkelijker geworden voor het bestuur om integrale en snelle
beslissingen te nemen. Toverwoorden in zijn relaas zijn niet eens
zozeer 'gestructureerd' en 'planmatig', maar boven alles 'vertrouwen'.
"Veiligheid is een gevoel. Het is gebaseerd op het vertrouwen van
burgers in het vakmanschap van de hulpverleningsorganisaties en op een
betrouwbare, integere en handhavende overheid. Wederzijds vertrouwen
is voor de Veiligheidsregio het uitgangspunt. En dat is beter dan de
angst die de anti-terrorisme spotjes van het Rijk oproepen. Afgelopen
week zag ik er weer een. Je wordt er bang van".
Grote oefeningen
"Voor ons is vertrouwen het sleutelwoord. Ook het vertrouwen van de
hulpverleners in de bestuurders en het vertrouwen van de bestuurders
in de hulpverleners. Dat we er alles aan doen om crises te voorkomen
en als ze er zijn, dat we ze snel onder controle krijgen. Wij zijn
gewend om bij incidenten snel te handelen op basis van onze
ervaringen. Maar voor grote calamiteiten missen we die ervaring. Dus
houden wij daarvoor grote oefeningen. Daarbij leren wij elkaar kennen,
waardoor wij elkaar meer gaan vertrouwen. Zo zijn onze oefeningen een
hele mooie basis geworden".
"Bestuurders dienen goed te kijken naar de competenties van
leidinggevenden van de operationele diensten. Is hij of zij gericht op
samenwerking, in staat om vertrouwen te wekken, bereid om informatie
te delen en bereid een goed resultaat boven alles te stellen. Ook hier
dus: de mensen centraal, niet de regels en structuren".
Polderen?
Niet de structuur van de nieuwe organisatie is leidend, maar de
inhoud. Elke dienst blijft verantwoordelijk voor zijn eigen interne
beleid, maar de afstemming en samenwerking met de andere disciplines
wordt door de directie en het aansturende veiligheidsbestuur
gecontroleerd en gewaarborgd. "Is dit polderen in de veiligheid;?", zo
vraagt René Moraal zich hardop af, "Nee, absoluut niet. Dit is het
creëren van draagvlak en motivatie in de eigen hulpdienst en dat leidt
tot begrip en inzicht voor de posities van de andere disciplines".
Gemeente Hilversum