Unicef



Uganda: kindsoldaat wordt zakenvrouw
01 februari 2007, Kampala - Milly Auma ontsnapte in 2002 samen met haar twee kinderen uit het Lord's Resistance Army (LRA) in Noord-Uganda. Ze had het idee dat ze daar goed aan deed, maar in de eerste maanden na haar ontsnapping kwamen toch de twijfels.

Spelend kind in een opvangcentrum voor voormalige kindsoldaten in Gulu, Noord-Uganda. Foto: Unicef Uganda/Hyun Spelend kind in een opvangcentrum voor voormalige kindsoldaten in Gulu, Noord-Uganda. Foto: Unicef Uganda/Hyun

Milly werd tien jaar door het rebellenleger vastgehouden. Het LRA, aangevoerd door Joseph Kony, wil een staat stichten op basis van de tien geboden en voert daarvoor in het noorden van Uganda al zo'n twintig jaar strijd. Het leger maakt gebruik van kindsoldaten; sinds het begin van de oorlog zijn naar schatting 25.000 kinderen - waaronder circa 7.500 meisjes - door het LRA ontvoerd.

Toen Milly terugkwam in haar oude dorp, met een dochter aan de hand en een op haar rug, steunend op een stok om haar gewonde been te ontzien, had ze niet verwacht dat de dorpsbewoners haar met de nek zouden aankijken. "Ze zeiden dat ik vrijwillig bij het LRA was gegaan," vertelt ze. "Ze vonden dat ik hen met mijn slechte geest vergiftigde en ze noemden mijn dochters 'de kinderen van Kony'."

Discriminatie
De ervaringen van de nu 26-jarige Milly staan niet op zichzelf. Ook andere kinderen en jongeren die terugkeren uit het rebellenleger krijgen te maken met stigma's en discriminatie. Milly dacht er zelfs over om maar weer naar het LRA terug te keren; daar werden zij en haar kinderen in elk geval geaccepteerd.

Gelukkig heeft ze dat niet gedaan, met hulp van de Youth Social Work Association (YSA). Deze organisatie, die steun krijgt van Unicef en haar partners, begeleidt voormalige ontvoerde kinderen en jongeren bij hun terugkeer naar de maatschappij. Ze leren er onder andere hoe ze in hun eigen onderhoud kunnen voorzien. De naam van dit hulpprogramma is 'Twiga', dat in het Swahili 'giraffe' betekent. Het YSA vindt dit dier een mooi symbool voor de filosofie achter het programma: verder kijken dan je neus lang is.

Ook de kinderen van meisjes die in het LRA zwanger zijn geraakt, worden in het centrum geholpen. Foto: Unicef Uganda/Hyun Ook de kinderen van meisjes die in het LRA zwanger zijn geraakt, worden in het centrum geholpen. Foto: Unicef Uganda/Hyun

Verse vis

Milli heeft zich deze filosofie ter harte genomen. Ze verkoopt nu verse vis, afkomstig uit de Nijl. Eerst vervoerde ze de vis in plastic zakken en nadat ze winst begon te maken, werden de zakken vervangen door bassins. Inmiddels is ze moeder van drie kinderen en ze denkt erover om ergens een stuk land te huren voor het verbouwen van groenten. Ook die wil ze op de markt gaan verkopen.

Van scheldpartijen en beledigingen is geen sprake meer. "Ik ben zakenvrouw en de mensen zien dat ik succesvol ben," geeft ze als verklaring. Flora Omony van het YSA zegt dat haar organisatie gebruik maakt van de enorme veerkracht van kinderen en jongeren als Milly. "Ze hebben het bij het LRA uitgehouden en wisten te ontsnappen. Daarvoor moet je bepaalde karaktereigenschappen hebben die je ook kunt gebruiken om in de normale maatschappij succesvol te zijn."
---

Parijs-principes
Wereldwijd zijn in 2006 meer dan 250.000 kinderen door gewapende groeperingen ingezet als soldaat, drager, kok of seksslaaf. Van twaalf landen is er bewijs dat zij op grote schaal gebruikmaken van kindsoldaten. In 1997 zijn in Kaapstad een aantal richtlijnen opgesteld voor de hulp aan kindsoldaten. Unicef had bij het opstellen van de richtlijnen een belangrijke inbreng.

Tien jaar later zijn deze 'Kaapstad-principes' aan een actualisatie toe; er is meer ervaring opgedaan op het gebied van de bescherming, demobilisatie en reïntegratie van voormalige kindsoldaten en daarom moeten de richtlijnen worden aangepast zodat ze effectiever kunnen worden ingezet. In Parijs vindt op 5 en 6 februari een conferentie plaats waar dit zal gebeuren. Unicef zal ook tijdens deze bijeenkomst
- waar de richtlijnen tot de 'Parijs-principes' zullen worden omgedoopt - een belangrijke rol spelen.