|Voor publicatie |Jones Lang LaSalle, | | |kantoorgebouw Atrium | | |Strawinskylaan 3103 / 1077| | |ZX Amsterdam | | | | | | | |Contact:|Ingrid Wallisch | | |Bedrijf |SyrinX pr & communicatie namens | | | |Jones Lang LaSalle | | |Tel.nr.:|078 6315499 / 06 20112058 | | |Email: |Ingrid@SyrinXpr.nl | | | | | |Sterke vraag en afnemend aanbod op voornaamste Nederlandse kantorenmarkten Jones Lang LaSalle presenteert Dutch City Reports en Kantorenmarktspecial
Hoogtepunten:
. Opname Amsterdam stijgt 70%
. Opname Den Haag bijna verdubbeld
. Rotterdam noteert recordhoogte in transactievolumes (stijging 75%)
. Utrecht enig stad met verhoogd aanbod
. Geringe stijging opname in Eindhoven
Amsterdam, 2 februari 2007 - Jones Lang LaSalle (NYSE: JLL), vastgoedadviseurs, brengt vandaag de Dutch City Reports en de Kantorenmarktspecial uit. Uit deze marktrapportages blijkt een positief beeld van de Nederlandse kantorenmarkt, met in vrijwel elke stad een toenemende opname en een afnemend aanbod. In de Kantorenmarktspecial wordt een meer genuanceerd beeld gegeven van de situatie op de Nederlandse kantorenmarkt. Zo wordt onder andere ingegaan op winnende en verliezende locaties. Uit de rapporten van Jones Lang LaSalle blijkt dat in de huidige aantrekkende markt verouderde kantoren op minder aantrekkelijke locaties steeds vaker ingeruild worden voor kwalitatief betere alternatieven. Het huidige hoge aanbodniveau en de in de toekomst afnemende uitbreidingsvraag nopen tot keuzes op regionaal niveau in het ontwikkelen van locatietypen. De Kantorenmarktspecial geeft inzicht in kwaliteitstypen, de bijbehorende doelgroepen en kritische succesfactoren van kantoorlocaties.
- vervolg -
Sterkste vraag in Amsterdam en Rotterdam
In 2006 kwam het opnamevolume van kantoorruimte in de meeste steden, met uitzondering van Utrecht, hoger uit dan vorig jaar. In Amsterdam en Rotterdam werd zelfs het hoogste niveau bereikt in de afgelopen vijf jaar. De zakelijke dienstverlening was het afgelopen jaar wederom sterk vertegenwoordigd in de vijf grote steden. In Den Haag was de overheid ook traditioneel sterk vertegenwoordigd. Dit werd mede veroorzaakt door een grootschalige transactie van de Rijksgebouwendienst (RGD) van 27.000 m² vvo in het Beatrixkwartier/Schenkstrook. Een andere grootschalige transactie van deze omvang vond plaats in Rotterdam. Op de Kop van Zuid huurde het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam circa 25.000 m² vvo. In Amsterdam heeft De Brauw Blackstone Westbroek circa 22.000 m² vvo gehuurd op de Zuidas. Dit is het hoogst gehuurde metrage in 2006 in de hoofdstad.
Aanbod stijgt alleen in Utrecht
Aan de sterke aanbodstijging van de afgelopen jaren lijkt een einde te zijn gekomen. Hoewel in 2005 in de meeste steden nog een groei van het aanbod op jaarbasis werd waargenomen, daalde in 2006 het aanbod op jaarbasis in vier van vijf grote steden. Alleen Utrecht liet een stijging zien van het aanbod. Amsterdam en Rotterdam kenden daarentegen de grootste afname van de leegstand. In Rotterdam is het aanbod nagenoeg stabiel gebleven ten opzichte van vorig jaar.
Huurprijzen in 2007 stabiel
De tophuren hebben in 2006 in drie van de vijf grote steden een lichte stijging laten zien. Incentives spelen nog steeds een grote rol, maar nemen over het algemeen af. Voor 2007 wordt verwacht dat de huurprijzen stabiel blijven of licht zullen stijgen. In de meeste gevallen zullen eerst de incentives afnemen.
De cijfers per stad:
. Amsterdam: De opname in 2006 was met 534.000 m² vvo bijzonder sterk. Ten opzichte van 2005 vond er zelfs een stijging plaats van circa 70%. De zakelijke dienstverlening was de sterkst vertegenwoordigde sector. Voor 2007 wordt een vergelijkbaar opnamevolume verwacht. Het aanbod nam in Q4 2006 af ten opzichte van het kwartaal ervoor. Op jaarbasis is zelfs een daling van 16% geregistreerd, waardoor het aanbod uitkwam op 1.038.000 m² vvo, overeenkomend met een leegstandspercentage van 14,8%. In 2007 zal het aanbod naar verwachting verder dalen. De tophuur is, wel ondersteund door incentives, licht gestegen naar E 325, - per m² vvo per jaar.
. Den Haag: De opname nam in 2006 met bijna de helft toe ten opzichte van 2005 en kwam uit op een niveau van 175.000 m² vvo. De non-profit sector was ook in 2006 traditioneel oververtegenwoordigd in de Hofstad, mede door een grote transactie van de RGD. Voor 2007 wordt vergelijkbaar of zelfs iets hoger opnamevolume verwacht.
- vervolg -
Als gevolg van het uitblijven van opleveringen, nam het aanbod het afgelopen jaar verder af. Het huidige aanbod bedraagt circa 252.000 m² vvo, overeenkomend met een laag leegstandspercentage van 5,6%. De tophuur is, wel ondersteund door incentives, licht gestegen naar E 205, - per m² vvo per jaar.
. Rotterdam: In 2006 werd een recordhoogte aan transactievolume genoteerd. Het totale opnamevolume in 2006 kwam uit op 210.000 m² vvo, wat 75% boven het opnamevolume van 2005 ligt. Voor 2007 wordt eveneens een aanzienlijke opname verwacht. Het aanbod in de Maasstad is het afgelopen jaar nagenoeg stabiel gebleven en slechts met 2% gedaald ten opzichte van 2005. Deze kleine afname werd veroorzaakt doordat een groot deel van het opnamevolume nieuwbouwontwikkelingen betrof. Daarnaast heeft zich ook een aantal ontwikkelingen bij het huidige aanbod gevoegd. Momenteel bedraagt het aanbod circa 311.000 m², wat neerkomt op een leegstandspercentage van 8,5%. In 2007 zal dit naar verwachting redelijk stabiel blijven. De tophuur is in 2006 ook stabiel gebleven op het niveau van E 185, - per m² en heeft betrekking op nieuwbouw op de Kop van Zuid. Ook in Rotterdam spelen incentives nog altijd een grote rol.
. Utrecht: Het opnamevolume kwam in 2006 lager uit dan het topjaar 2005 op een niveau van 165.000 m² vvo. Daarnaast werd een groot deel van het totale volume veroorzaakt door een grote transactie van de gemeente Utrecht (64.000 m² vvo). Dit resulteerde in een sterke vertegenwoordiging van de non-profit sector in Utrecht. Desondanks was de overige zakelijke dienstverlening de meest actieve sector gemeten naar het aantal transacties in 2006. Voor 2007 wordt een vergelijkbare vraag verwacht. Het aanbod in Utrecht is op jaarbasis toegenomen tot een niveau van circa 279.000 m² vvo. Dit komt neer op een leegstandspercentage van 12,1%. De tophuur is in 2006, ondersteund door incentives, licht gestegen naar een niveau van E 195, - per m² vvo per jaar.
. Eindhoven: In 2004 en 2005 was de opname van kantoorruimte relatief beperkt. In 2006 bedroeg de opname in totaal 65.000 m² vvo, 17% meer dan in 2005. De ICT sector en de zakelijke dienstverlening waren de meest actieve sectoren. Voor 2007 wordt een groeiend opnamevolume verwacht als gevolg van de economische voorspoed. Het aanbod is in 2006 met 9% afgenomen en komt momenteel uit op 201.000 m² vvo, overeenkomend met een leegstandspercentage van 13,5%. Voor 2007 wordt een verdergaande afname verwacht als gevolg van de aantrekkende vraag naar kantoorruimte. De tophuur is, ondersteund door incentives, in 2006 stabiel gebleven op het niveau van E 150, - per m² vvo per jaar.
- vervolg -
Opname vijf grote steden, vierde kwartaal / 2006 ten opzichte van 2005
|Stad |Q4 2006 |Q1-Q4 2006 |Verandering| | | | |t.o.v. | | | | |Q1-Q4 2005 | |Amsterd|159 |534 |71% | |am | | | | |Den |100 |175 |54% | |Haag | | | | |Rotterd|61 |210 |75% | |am | | | | |Utrecht|39 |165 |-28% | |Eindhov|25 |65 |17% | |en | | | |Bron: Jones Lang LaSalle (2007)
Aanbod vijf grote steden, vierde kwartaal 2006 ten opzichte van vierde kwartaal 2005
|Stad |Q4 2006 |Verandering | | | |t.o.v. Q4 2005 | |Amsterdam |1.038.000 |-16% | |Den Haag |252.000 |-22% | |Rotterdam |311.000 |-2% | |Utrecht |279.000 |16% | |Eindhoven |201.000 |-9% |Bron: Jones Lang LaSalle (2007)
- einde bericht -