Productschap Margarine


06.02.2007

Forse toename oliezadenareaal door toetreding Roemenië en Bulgarije

Met de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de Europese Unie is het areaal landbouwgrond in de EU met 11 procent toegenomen. De uitbreiding is met name te danken aan Roemenie (8%). Deze uitbreiding leidt naar verwachting tot een forse productiestijging van granen (mais) en oliezaden (zonnebloemen). Beide landen zullen daarvan weldra exportoverschotten produceren, waardoor de EU niet langer maïs en zonnebloemzaden hoeft te importeren. Deze impact op de food- en agribusiness schetst Rabobank in het Engelstalige rapport 'Accession of Romania and Bulgaria to the EU'.

Met name hun ervaring met de teelt van oliezaden en de ligging aan de Zwarte Zee zijn gunstig voor de export naar andere lidstaten. De verwachting is dat na de toetreding de opbrengsten per hectare zullen stijgen, net zoals dat het destijds het geval was in Polen en Hongarije.

Afgezien van de exportmogelijkheden vanwege de groeiende vraag naar biodiesel in de EU zullen de nieuwe lidstaten ook biomassa nodig hebben om aan hun verplichtingen in het kader van de Europese Biobrandstoffen richtlijn te voldoen. Dit zal ongetwijfeld leiden tot extra crushcapaciteit en de bouw van met name biodieselfabrieken.

Populaire investeringslanden Sinds 2000 groeien beide economieën jaarlijks stabiel met 4 tot 6 procent, waarbij de werkloosheid in deze periode halveerde. Het EU-lidmaatschap, groeiende binnenlandse markten en relatief goedkope productiefactoren maken Burgarije en Roemenie tot populaire investeringslanden. Rabobank analyseerde mede daarom de belangrijkste gevolgen die deze uitbreiding heeft voor food- en agrisectoren in de nieuwe en bestaande lidstaten. Dat zijn (in kort bestek):


* Een forse productiegroei in de grond- en arbeidsintensieve sectoren, zoals granen, oliezaden, vlees en groenten en fruit. Herstel van de wijn- en suikerproductie is echter minder snel te verwachten.

* Beide landen zijn in staat om in de nabije toekomst exportoverschotten te produceren aan maïs en zonnebloemzaden. Daarmee is te voorzien in de EU-invoervraag en import van elders overbodig.

* Het aantal kleinschalige producenten (minder dan 1 hectare) neemt
- mede door de binnenlandse economische ontwikkeling - snel af en maakt plaats voor meer industriële productiesystemen.
* Om kwaliteit en efficiëntie te verbeteren zijn flinke investeringen nodig in de toeleveringsketen; dit varieert van zaden, kunstmest gewasbescherming, infrastructuur, gebouwen tot stalinrichting.

* De aanstaande modernisering in de agrarische productieketen biedt ook het Nederlandse bedrijfsleven serieuze kansen, vooral voor leveranciers van producten in de toeleveringsketen.
* Buitenlandse investeerders geven vooralsnog de voorkeur aan activiteiten in Roemenië boven Bulgarije, met name vanwege de grotere binnenlandse afzetmarkt.

* De bancaire sector is redelijk ontwikkeld, maar de kredietmogelijkheden in de landbouw zijn beperkt. Zo is nog geen hypotheek op land te nemen, wat de ontwikkeling van agrarische kredietverlening belemmert.

* De nieuwe lidstaten zijn geen lid van de Europese Monetaire Unie (EMU). Dit brengt een relatief hoog valutarisico met zich mee. Dit verdient aandacht bij het zakendoen in deze landen.