Versterking coördinatie emancipatiebeleid hard nodig
Visitatiecommissie emancipatie
6 februari 2007
Versterking coördinatie emancipatiebeleid hard nodig
In het beleid van de ministeries wordt veel te weinig aandacht gegeven aan emancipatie-
aspecten. De doelstellingen die in 2001 zijn geformuleerd, worden bij lange na niet
gehaald. Daarom is het hard nodig dat het nieuwe kabinet weer een coördinerend
bewindspersoon emancipatiebeleid aanwijst. Dit schrijft de Visitatiecommissie Emancipatie
(VCE) in haar eindrapportages, die vandaag naar de Tweede Kamer zijn gezonden.
Uitkomsten visitatieproces: het ging slecht, het gaat iets beter
De visitatie heeft de slechte staat van het emancipatiebeleid anno 2004-2005 aan het licht
gebracht. Die slechte staat was primair het gevolg van gebrekkige actie van de zijde van
de departementen, maar volgens de commissie is deze malaise mede veroorzaakt doordat de
overkoepelende ondersteuningsstructuur voor het emancipatiebeleid sinds 2002 per saldo
duidelijk onvoldoende heeft gefunctioneerd.
Bij haar aantreden constateerde de commissie dat de aandacht voor gender mainstreaming bij
de departementen in veel gevallen was weggezakt doordat zij hun voorzieningen voor
stimulering en ondersteuning (bijvoorbeeld een interne coördinator of werkgroep)
hadden opgeheven of verwaarloosd. Wordt zo'n interne stimulerende functie echter weer
opgepakt, dan treedt vaak snel verbetering op. De commissie constateert nu in haar
eindrapportages dat de meeste departementen het visitatieproces hebben aangegrepen om
nieuwe initiatieven te nemen, zoals een gendercommissie, een gendertoets,
deskundigheidsbevordering, aparte portefeuillehouders.
Coördinerend bewindspersoon emancipatiebeleid voorlopig onmisbaar
De VCE stelt vast dat de minister van SZW en zijn ambtelijk apparaat de
coördinatiefunctie de afgelopen jaren terughoudend hebben ingevuld, vanuit de
overweging dat indertijd doelbewust is gekozen voor versterking van de eigen
verantwoordelijkheid van de departementen voor gender mainstreaming. De commissie wijst
erop dat het indertijd gekozen model tevens voorzag in een stimulerende rol van de
coördinerende directie (gesitueerd bij SZW). De terughoudende invulling daarvan
heeft de eigen verantwoordelijkheid van de departementen niet gestimuleerd, zoveel is de
afgelopen jaren wel duidelijk geworden. Ook internationaal vergelijkend onderzoek en
gesprekken met bewindspersonen van het kabinet Balkenende-II wijzen in dezelfde richting:
een centrale coördinatie (stimulans) voor emancipatie blijft ten zeerste nodig.
Emancipatieportefeuille niet samenvoegen met integratieportefeuille
De commissie beveelt aan de emancipatieportefeuille niet samen te voegen met de
portefeuille integratie minderheden, en emancipatie ook niet tot onderdeel te maken van
een diversiteitsbeleid: dat heeft tot nu toe nergens succes gehad.
Organisatie coördinatie emancipatiebeleid
De commissie adviseert de coördinatie- opdracht opnieuw bij de minister van SZW neer
te leggen, omdat van belang blijft dat er vele raakvlakken zijn tussen het brede
emancipatieproces en de werkterreinen van SZW. Wel is het wenselijk de ambtelijke
organisatie aan te passen, door de instelling van een apart (klein) Stafbureau
Coördinatie Emancipatiebeleid, dat de coördinatietaken overneemt van de huidige
beleidsdirectie, die de laatste jaren voornamelijk belast is geraakt met uitvoering van
beleid.