SGP


07 - 02 - 07 | SGP ziet niets in voorstel van Groen Links

De SGP ziet niets in het voorstel van GroenLinks-leider Halsema om voortaan als Kamer hoorzittingen te houden met kandidaat bewindslieden. De dualistische verhoudingen tussen volksvertegenwoordiging en regering zijn daarbij in het geding. Bovendien is de toevoegde waarde van betrokkenheid van de Kamer moeilijk in te zien. Kamerlid Van der Staaij had de volgende inbreng:

MdV! âDe aanstellingswijze van bewindslieden: terug naar het monismeâ, zo zou ik het voorliggende voorstel kunnen samenvatten. Graag complimenteer ik collega Halsema met haar initiatief. Zij heeft zonder meer de gave om stoffige themaâs met enthousiasme en elan opnieuw onder de aandacht te brengen. Van haar voorstel geldt: het is oude wijn, maar wel in nieuw zakken. Die oude wijn heeft de SGP-fractie overigens al vaker geproefd. En aan onze smaak is nog niet zoveel veranderd. Het resultaat is dan ook hetzelfde: wij keuren het voorstel af. Naar het oordeel van de SGP-fractie wordt door directe betrokkenheid van de Kamer bij de aanstelling van bewindslieden fundamenteel inbreuk gemaakt op de bestaande staatsrechtelijke verhoudingen. En daar heeft niemand behoefte aan. Bovendien heeft het inhoudelijk geen substantiële toegevoegde waarde.

Kabinetsvorming vindt in Nederland doorgaans plaats op basis van een meerderheid in het nieuw gekozen parlement. De betreffende fracties zijn verantwoordelijk voor het opstellen van een regeerakkoord en ook voor het selecteren van de bewindslieden. Uiteraard moeten de potentiële coalitiepartijen daarbij (onder leiding van de formateur) zorgvuldig te werk gaan. Maar de SGP-fractie ziet niet in waarom de volksvertegenwoordiging op de stoel van de toekomstige regering moet gaan zitten. Door mee te praten over de benoeming van bewindslieden, worden verantwoordelijkheden alleen maar vertroebeld. Het is aan de Kamer om de regering te controleren, niet aan de Kamer als geheel om deze mede te vormen. De onafhankelijke (zeg: dualistische) positie van de Kamer kan hierbij gemakkelijk in het geding komen. Ik erken overigens dat kabinetsformaties tegenwoordig duidelijk monistische trekken vertonen. Dat beperkt zich echter wel tot de fracties die betrokken zijn bij de formatie. De overige fracties zouden daardoor des te meer moeten hechten aan een dualistische positie van de Kamer ten opzichte van de (toekomstige) regering, ook als het gaat om de selectie van bewindslieden. Of wil een aan de oppositiebankjes gebakken oppositiepartij als GroenLinks zich ook uitleveren aan de feitelijk inderdaad bestaande monistische elementen bij een kabinetsformatie? De constatering van het nogal monistische karakter van kabinetsformaties zou naar de opvatting van de SGP-fractie juist moeten leiden tot het handhaven en zoveel mogelijk realiseren van de dualistische leer. Mevrouw Halsema legt met haar voorstel het dualistische hoofd in de monistische schoot! Daarbij komt dat door het horen van kandidaat bewindslieden de vertrouwensregel reeds voor het daadwerkelijk functioneren van de nieuwe regering onder druk komt te staan.

De indienster beroept zich voor haar zienswijze ook op het rapport van de Nationale Conventie. Inderdaad doet de Nationale Conventie voorstellen die overeen komen met wat de indienster beoogt. De gedachte dat dit voor de SGP-fractie een âzelfstandig motiefâ zou zijn om haar positie te heroverwegen, moet zij maar snel achter zich laten. Mijn fractie staat open voor debat, maar wel op basis van inhoudelijke argumenten.

Integriteit van bewindspersonen is van grote betekenis. Als dienaren van de Kroon hebben zij een belangrijke verantwoordelijkheid en voorbeeldfunctie. Op het punt van de onkreukbaarheid mogen dan ook geen concessies worden gedaan. Daarover wil de SGP-fractie geen enkele onduidelijkheid laten bestaan. Daarmee is echter nog niet de vraag beantwoord wie dat moeten beoordelen. Hierover verschillen de indienster en mijn fractie kennelijk van mening.

Voorts doet zich de vraag voor wat het feitelijke effect zal zijn van de voorgestelde wijziging. De indienster veronderstelt dat de kans op het benoemen van bewindslieden die later toch niet op het nodige vertrouwen blijken te kunnen rekenen, aanmerkelijk afneemt. De SGP-fractie wil dat natuurlijk graag aannemen, maar vooralsnog is dat alleen nog maar koffiedik kijken. Ook de stelling dat meer openheid tijdens het formatieproces de band tussen burger en politiek ten goede komt, is dubieus. Het gaat veel meer om betrouwbaarheid. Tijdens het nu lopende formatieproces is wel gebleken dat de burgers in meerderheid enkele weken radiostilte best kunnen billijken. SGP ziet niets in voorstel van Groen Links