Commissie werkt aan versterking van het consumentenvertrouwen in de digitale
wereld
Met de goedkeuring vandaag van een Groenboek van de Europese Commissie
inzake de herziening van het consumentenacquis krijgt de grondige herziening
van de Europese consumentenvoorschriften - waaronder die met betrekking tot
garanties, terugbetalingen en bedenktijden - om die aan te passen aan de
zich snel veranderende digitale wereld een belangrijke nieuwe impuls. De
consumentenbestedingen (huishoudens en non-profitinstellingen) zijn in
totaal goed voor 58 % van het BBP van de EU. Het consumentenvertrouwen is in
hoge mate bepalend voor de manier en het tijdstip waarop consumenten hun
geld in de verschillende economische sectoren uitgeven. Alles wijst erop dat
de consument zich nog niet voldoende op zijn gemak voelt in de digitale en
onlinewereld om volledig van de daar geboden mogelijkheden te profiteren.
Slechts een magere 6 % van de EU-consumenten winkelt online over de grens.
Met behulp van de feedback van het Groenboek wil de Commissie het
consumentenvertrouwen in de interne markt versterken met één pakket
eenvoudige voorschriften die de consument in staat stellen zijn rechten te
kennen en verantwoorde keuzes te maken, en die adequate bescherming bieden
voor het geval er iets mis gaat. Duidelijke rechtsregels zullen ook voor het
bedrijfsleven, met name de kleine en middelgrote ondernemingen, een
stimulans betekenen om zich over de grens te wagen en de
integratiemogelijkheden voor de detailhandel aan te boren. Het Groenboek
vraagt om commentaar en bevat meer dan 28 concrete voorstellen (verspreid
over acht richtlijnen) voor mogelijke nieuwe maatregelen.
"Er moet dringend iets gebeuren, de wereld verandert snel en Europa
dreigt de boot te missen", aldus Meglena Kuneva, de nieuwe
EU-commissaris voor consumentenaangelegenheden, tijdens haar eerste
persconferentie in Brussel. "De consumentenvoorschriften zijn aan een
radicale herziening toe. Op het ogenblik krijgen consumenten online
geen eerlijke behandeling en weerhouden ingewikkelde voorschriften de
komende generatie van slimme bedrijfsideeën. Wij moeten nieuwe
oplossingen voor nieuwe uitdagingen vinden. De vraag is of we ons in
Europa 27 onlinemarktjes kunnen permitteren en zo de consument
keuzemogelijkeden en concurrerende prijzen mogen ontzeggen. Wij moeten
het consumentenvertrouwen in elektronisch winkelen een nieuwe inhoud
geven zodat dit een vertrouwd marktsegment wordt. De spelregels zijn
veranderd, het antwoord is nu aan het consumentenbeleid."
e huidige situatie
Uit recente gegevens blijkt dat de Europese bureaus voor
consumentenvoorlichting jaarlijks honderden krachten ontvangen over
onlineaankopen over de grens - waarbij de lijst wordt aangevoerd door
klachten betreffende niet-levering, te late levering, bedenktijd,
retourzending van goederen en terugbetalingen.
Actiegebieden
De bestaande regels hebben de consumenten goede diensten bewezen maar
zijn in de afgelopen 15 tot 20 jaar geëvolueerd. Er is immers een
allegaartje aan nationale regels ontstaan, waarbij de basisnormen van
de EU in de verschillende landen tot verschillende niveaus zijn
aangevuld. Er zijn ook heel wat nieuwe problemen in de onlinewereld
waarvoor nog geen goede oplossing is gevonden, zodat de consument geen
eerlijke behandeling krijgt en het bedrijfsleven te maken heeft met
een doolhof van regels.
Het Groenboek is het startsein voor een raadpleging over mogelijke
actie op 28 punten, waaronder:
* Aanscherping van de definitie van het begrip levering voor
grensoverschrijdende aankopen (waarover de meeste klachten
binnenkomen) zodat de consument een betere bescherming geniet en
zijn rechten in het geval van te late levering, geen levering of
gedeeltelijke levering worden verduidelijkt;
* Verduidelijking en vereenvoudiging van de regels inzake
retourzendingen - de huidige EU-voorschriften lopen uiteen van
inkennisstelling van de verkoper via e-mail tot het verplichte
gebruik van aangetekende post;
* Vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften inzake het recht
om goederen terug te zenden en de kosten daarvan - de regelingen
lopen op het ogenblik uiteen van kosteloze retourzending tot de
consument die alle kosten van de retourzending draagt;
* Door middel van gemeenschappelijke voorschriften de
rechtsmogelijkheden voor de consument vereenvoudigen. Op het
ogenblik kan alleen een korting of beëindiging van de overeenkomst
worden bedongen als reparatie of vervanging niet mogelijk of
onevenredig is. Voor de consument is het moeilijk, met name op
afstand, om te beoordelen of de bewering van een verkoper dat een
bepaalde rechtsmogelijkheid onevenredig is of niet, juist is. Het
Groenboek stelt een systeem voor waarbij de consument vrij tussen
de rechtsmogelijkheden kan kiezen;
* Verduidelijking, door middel van gemeenschappelijke, voor de hele
EU geldende normen, van de voorschriften inzake bedenktijden - uw
recht om iets binnen een bepaalde tijd terug te zenden als u zich
hebt bedacht en het artikel uiteindelijk niet wilt;
* En dan zijn er nieuwe problemen die om een oplossing vragen.
Moeten de huidige garanties en rechten in verband met producten
worden uitgebreid tot bepaalde diensten? - de consument die in een
winkel een cd koopt heeft een garantie als die cd defect blijkt,
maar iemand die muziek van internet downloadt, geniet die
bescherming niet. De regels moeten ook worden verduidelijkt om een
einde te maken aan de onzekerheid rond de uitzondering die de
huidige richtlijn inzake de verkoop van consumptiegoederen maakt
voor op openbare veilingen verkochte tweedehandsgoederen.
Wat nu?
De raadpleging over het Groenboek inzake de herziening van het
consumentenacquis zal drie maanden duren. Ondertussen zal de
commissaris voor consumentenaangelegenheden met de raadpleging het
land ingaan. Zij zal ontmoetingen hebben met een groot aantal
belanghebbenden - van vrouwenorganisaties tot oudere consumenten,
consumentenorganisaties, kleine en middelgrote ondernemingen, leden
van het Europees Parlement, regeringen en grote detaillisten. Dan
kunnen voorstellen voor specifieke regelgevings- of andere
initiatieven worden aangedragen om bestaande problemen en
tekortkomingen te verhelpen.
Zie MEMO/07/48 voor bijzonderheden over de grondrechten van de
consument en de meest voorkomende klachten.
European Union