European Union



Commissie werkt aan versterking van het consumentenvertrouwen in de digitale wereld

Met de goedkeuring vandaag van een Groenboek van de Europese Commissie inzake de herziening van het consumentenacquis krijgt de grondige herziening van de Europese consumentenvoorschriften - waaronder die met betrekking tot garanties, terugbetalingen en bedenktijden - om die aan te passen aan de zich snel veranderende digitale wereld een belangrijke nieuwe impuls. De consumentenbestedingen (huishoudens en non-profitinstellingen) zijn in totaal goed voor 58 % van het BBP van de EU. Het consumentenvertrouwen is in hoge mate bepalend voor de manier en het tijdstip waarop consumenten hun geld in de verschillende economische sectoren uitgeven. Alles wijst erop dat de consument zich nog niet voldoende op zijn gemak voelt in de digitale en onlinewereld om volledig van de daar geboden mogelijkheden te profiteren. Slechts een magere 6 % van de EU-consumenten winkelt online over de grens. Met behulp van de feedback van het Groenboek wil de Commissie het consumentenvertrouwen in de interne markt versterken met één pakket eenvoudige voorschriften die de consument in staat stellen zijn rechten te kennen en verantwoorde keuzes te maken, en die adequate bescherming bieden voor het geval er iets mis gaat. Duidelijke rechtsregels zullen ook voor het bedrijfsleven, met name de kleine en middelgrote ondernemingen, een stimulans betekenen om zich over de grens te wagen en de integratiemogelijkheden voor de detailhandel aan te boren. Het Groenboek vraagt om commentaar en bevat meer dan 28 concrete voorstellen (verspreid over acht richtlijnen) voor mogelijke nieuwe maatregelen.

"Er moet dringend iets gebeuren, de wereld verandert snel en Europa dreigt de boot te missen", aldus Meglena Kuneva, de nieuwe EU-commissaris voor consumentenaangelegenheden, tijdens haar eerste persconferentie in Brussel. "De consumentenvoorschriften zijn aan een radicale herziening toe. Op het ogenblik krijgen consumenten online geen eerlijke behandeling en weerhouden ingewikkelde voorschriften de komende generatie van slimme bedrijfsideeën. Wij moeten nieuwe oplossingen voor nieuwe uitdagingen vinden. De vraag is of we ons in Europa 27 onlinemarktjes kunnen permitteren en zo de consument keuzemogelijkeden en concurrerende prijzen mogen ontzeggen. Wij moeten het consumentenvertrouwen in elektronisch winkelen een nieuwe inhoud geven zodat dit een vertrouwd marktsegment wordt. De spelregels zijn veranderd, het antwoord is nu aan het consumentenbeleid."

e huidige situatie

Uit recente gegevens blijkt dat de Europese bureaus voor consumentenvoorlichting jaarlijks honderden krachten ontvangen over onlineaankopen over de grens - waarbij de lijst wordt aangevoerd door klachten betreffende niet-levering, te late levering, bedenktijd, retourzending van goederen en terugbetalingen.

Actiegebieden

De bestaande regels hebben de consumenten goede diensten bewezen maar zijn in de afgelopen 15 tot 20 jaar geëvolueerd. Er is immers een allegaartje aan nationale regels ontstaan, waarbij de basisnormen van de EU in de verschillende landen tot verschillende niveaus zijn aangevuld. Er zijn ook heel wat nieuwe problemen in de onlinewereld waarvoor nog geen goede oplossing is gevonden, zodat de consument geen eerlijke behandeling krijgt en het bedrijfsleven te maken heeft met een doolhof van regels.

Het Groenboek is het startsein voor een raadpleging over mogelijke actie op 28 punten, waaronder:
* Aanscherping van de definitie van het begrip levering voor grensoverschrijdende aankopen (waarover de meeste klachten binnenkomen) zodat de consument een betere bescherming geniet en zijn rechten in het geval van te late levering, geen levering of gedeeltelijke levering worden verduidelijkt;
* Verduidelijking en vereenvoudiging van de regels inzake retourzendingen - de huidige EU-voorschriften lopen uiteen van inkennisstelling van de verkoper via e-mail tot het verplichte gebruik van aangetekende post;

* Vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften inzake het recht om goederen terug te zenden en de kosten daarvan - de regelingen lopen op het ogenblik uiteen van kosteloze retourzending tot de consument die alle kosten van de retourzending draagt;
* Door middel van gemeenschappelijke voorschriften de rechtsmogelijkheden voor de consument vereenvoudigen. Op het ogenblik kan alleen een korting of beëindiging van de overeenkomst worden bedongen als reparatie of vervanging niet mogelijk of onevenredig is. Voor de consument is het moeilijk, met name op afstand, om te beoordelen of de bewering van een verkoper dat een bepaalde rechtsmogelijkheid onevenredig is of niet, juist is. Het Groenboek stelt een systeem voor waarbij de consument vrij tussen de rechtsmogelijkheden kan kiezen;

* Verduidelijking, door middel van gemeenschappelijke, voor de hele EU geldende normen, van de voorschriften inzake bedenktijden - uw recht om iets binnen een bepaalde tijd terug te zenden als u zich hebt bedacht en het artikel uiteindelijk niet wilt;
* En dan zijn er nieuwe problemen die om een oplossing vragen. Moeten de huidige garanties en rechten in verband met producten worden uitgebreid tot bepaalde diensten? - de consument die in een winkel een cd koopt heeft een garantie als die cd defect blijkt, maar iemand die muziek van internet downloadt, geniet die bescherming niet. De regels moeten ook worden verduidelijkt om een einde te maken aan de onzekerheid rond de uitzondering die de huidige richtlijn inzake de verkoop van consumptiegoederen maakt voor op openbare veilingen verkochte tweedehandsgoederen.

Wat nu?

De raadpleging over het Groenboek inzake de herziening van het consumentenacquis zal drie maanden duren. Ondertussen zal de commissaris voor consumentenaangelegenheden met de raadpleging het land ingaan. Zij zal ontmoetingen hebben met een groot aantal belanghebbenden - van vrouwenorganisaties tot oudere consumenten, consumentenorganisaties, kleine en middelgrote ondernemingen, leden van het Europees Parlement, regeringen en grote detaillisten. Dan kunnen voorstellen voor specifieke regelgevings- of andere initiatieven worden aangedragen om bestaande problemen en tekortkomingen te verhelpen.

Zie MEMO/07/48 voor bijzonderheden over de grondrechten van de consument en de meest voorkomende klachten.