Rijksuniversiteit Groningen

Buitenlandse banken in Midden- en Oost-Europa minder succesvol dan verwacht

Datum: 22 februari 2007

Sinds de Val van de Muur in 1989 vestigden grote internationale banken zich, met hoge verwachtingen, in voormalige Oostbloklanden. Ilko Naaborg deed onderzoek naar het functioneren van deze banken in elf Midden- en Oost-Europese landen: in Estland, Letland, Litouwen, Tsjechië, Slowakije, Polen, Slovenië, Kroatië, Hongarije, Roemenië en Bulgarije. In 1995 bedroeg het aantal buitenlandse banken er gemiddeld al 25 procent van het totale aantal banken. In 2002 was dat aantal uitgekomen op 61 procent. Buitenlandse banken zijn in deze landen inmiddels de belangrijkste aanbieders geworden van financiële producten. Zij domineren de binnenlandse banken, zowel gemeten naar het aantal banken als naar de activa die zij beheren: van 4 % in 1995 naar 84 % in 2002.

Naaborg onderzocht de financiële prestaties van deze banken en vergeleek ze met die van lokale binnenlandse banken. De resultaten van zijn onderzoekingen laten zien dat, tegen alle verwachtingen in, de lokale binnenlandse banken winstgevender opereren. Dit ondanks hun hogere overheadkosten. Naaborg leverde hiermee het eerste bewijs voor dit zogenoemde "thuisvoordeel"van binnenlandse banken.

De winstgevendheid van buitenlandse banken in Midden- en Oost-Europa blijkt in 2001 al significant te zijn teruggevallen ten opzichte van de vroege transitieperiode in de jaren 1990. Naaborg belicht in het tweede deel van zijn proefschrift de factoren die hierop van invloed zijn. Hij onderzocht variabelen als: politieke stabiliteit, kwaliteit van de regelgeving en mate van corruptie. Zijn conclusie is dat verbeteringen op het gebied van maatschappelijke instituties de inefficiëntie van de buitenlandse banken kunnen verlagen.

In het laatste hoofdstuk wijst Naaborg daarom op het belang van overheidsbeleid gericht op het verbeteren van de institutionele omgeving, vooral in landen met veel buitenlandse banken. Zijn voorstellen voor verbetering zijn onder meer: betere beschikbaarheid van gegevens van lokale ondernemingen, betere wetgeving ter bescherming van zowel crediteuren als debiteuren en het terugdringen van de ontvankelijkheid voor corruptie bij met name de rechterlijke macht

Ilko Joost Naaborg (Delft 1974) studeerde economie aan de Groningse universiteit. Hij verrichtte zijn onderzoek bij de vakgroep Financiering en Belegging aan de Faculteit der Economische Wetenschappen van de RUG. Zijn onderzoek werd gefinancierd door de Faculteit der Economische Wetenschappen en Research School SOM. Naaborg is per 1 februari werkzaam bij de Triodos Bank te Zeist als projectmanager Aandelen-emissie/Assistent van de Raad van Bestuur.

Datum en tijd

22 februari 2007, 14.45 uur

Promovendus

I.J. Naaborg

Proefschrift

Foreign Bank Entry and Performance with a focus on Central and Eastern Europe

Handelsuitgave

Academische Uitgeverij Eburon in Delft

Promotores

prof.dr. J. de Haan, prof.dr. B.W. Lensink en prof.dr. L.J.R. Scholtens

Faculteit

economische wetenschappen

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Informatie

I.J. Naaborg, ilko.naaborg@triodos.nl (werk)