Buitenlandse banken in Midden- en Oost-Europa minder succesvol dan verwacht
Datum: 22 februari 2007
Sinds de Val van de Muur in 1989 vestigden grote internationale banken
zich, met hoge verwachtingen, in voormalige Oostbloklanden. Ilko
Naaborg deed onderzoek naar het functioneren van deze banken in elf
Midden- en Oost-Europese landen: in Estland, Letland, Litouwen,
Tsjechië, Slowakije, Polen, Slovenië, Kroatië, Hongarije, Roemenië en
Bulgarije. In 1995 bedroeg het aantal buitenlandse banken er gemiddeld
al 25 procent van het totale aantal banken. In 2002 was dat aantal
uitgekomen op 61 procent. Buitenlandse banken zijn in deze landen
inmiddels de belangrijkste aanbieders geworden van financiële
producten. Zij domineren de binnenlandse banken, zowel gemeten naar
het aantal banken als naar de activa die zij beheren: van 4 % in 1995
naar 84 % in 2002.
Naaborg onderzocht de financiële prestaties van deze banken en
vergeleek ze met die van lokale binnenlandse banken. De resultaten van
zijn onderzoekingen laten zien dat, tegen alle verwachtingen in, de
lokale binnenlandse banken winstgevender opereren. Dit ondanks hun
hogere overheadkosten. Naaborg leverde hiermee het eerste bewijs voor
dit zogenoemde "thuisvoordeel"van binnenlandse banken.
De winstgevendheid van buitenlandse banken in Midden- en Oost-Europa
blijkt in 2001 al significant te zijn teruggevallen ten opzichte van
de vroege transitieperiode in de jaren 1990. Naaborg belicht in het
tweede deel van zijn proefschrift de factoren die hierop van invloed
zijn. Hij onderzocht variabelen als: politieke stabiliteit, kwaliteit
van de regelgeving en mate van corruptie. Zijn conclusie is dat
verbeteringen op het gebied van maatschappelijke instituties de
inefficiëntie van de buitenlandse banken kunnen verlagen.
In het laatste hoofdstuk wijst Naaborg daarom op het belang van
overheidsbeleid gericht op het verbeteren van de institutionele
omgeving, vooral in landen met veel buitenlandse banken. Zijn
voorstellen voor verbetering zijn onder meer: betere beschikbaarheid
van gegevens van lokale ondernemingen, betere wetgeving ter
bescherming van zowel crediteuren als debiteuren en het terugdringen
van de ontvankelijkheid voor corruptie bij met name de rechterlijke
macht
Ilko Joost Naaborg (Delft 1974) studeerde economie aan de Groningse
universiteit. Hij verrichtte zijn onderzoek bij de vakgroep
Financiering en Belegging aan de Faculteit der Economische
Wetenschappen van de RUG. Zijn onderzoek werd gefinancierd door de
Faculteit der Economische Wetenschappen en Research School SOM.
Naaborg is per 1 februari werkzaam bij de Triodos Bank te Zeist als
projectmanager Aandelen-emissie/Assistent van de Raad van Bestuur.
Datum en tijd
22 februari 2007, 14.45 uur
Promovendus
I.J. Naaborg
Proefschrift
Foreign Bank Entry and Performance with a focus on Central and Eastern
Europe
Handelsuitgave
Academische Uitgeverij Eburon in Delft
Promotores
prof.dr. J. de Haan, prof.dr. B.W. Lensink en prof.dr. L.J.R.
Scholtens
Faculteit
economische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Informatie
I.J. Naaborg, ilko.naaborg@triodos.nl (werk)
Rijksuniversiteit Groningen