Governance zorg lost problemen niet op
19.02.2007 / 14:57 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: C3 adviseurs en managers
C3 adviseurs en managers
Governance zorg lost problemen niet op
Zorgaanbieders moeten opereren in een zeer complex krachtenveld. De governance van de zorg
is zo ingewikkeld, dat ook bestuurders van zorgaanbieders het veld niet altijd kunnen
overzien. Daarom plegen zij soms verkeerde interventies, die problemen alleen maar
vergroten. Dat blijkt uit het proefschrift 'Governance & gezondheidszorg, private,
publieke en professionele invloeden op zorgaanbieders in Nederland' waarop
governancedeskundige Hans Hoek op donderdag 22 februari hoopt te promoveren aan de
Erasmus Universiteit van Rotterdam.
Zorgaanbieders hebben te maken met de private, publieke en professionele governance
werelden. In Nederland wordt zorg geleverd door private organisaties en personen:
ziekenhuizen, verpleeghuizen, thuiszorgorganisaties, huisartsen, medisch specialisten of
fysiotherapeuten. Deze zorgaanbieders hebben hun private belangen, zoals de
continuïteit van de organisatie. Tegelijk moeten ze rekening houden met publieke
belangen die de overheid behartigt. De overheid hecht bijvoorbeeld aan toegankelijke en
efficiënte zorg. Bovendien hebben zorgprofessionals hun eigen professionele
opvattingen en standaarden die de inhoud van de zorg bepalen.
Private, publieke en professionele besturing, verantwoording en toezicht zijn zo
verschillend dat afstemming heel moeilijk is. De drie governance werelden stellen soms
zelfs tegenstrijdige eisen aan de zorgaanbieders. Het is dan ook geen wonder dat het
vaak mis gaat in de zorg en dat problemen niet worden opgelost. Zelfs direct betrokkenen
doorzien de complexiteit niet en handelen daardoor verkeerd. Het is dan onduidelijk wie
er verantwoordelijk en bevoegd is om besluiten te nemen. Eén van de
praktijkgevallen uit het proefschrift (over de positie van het ziekenhuis in Emmeloord)
laat zien dat een ongewenste situatie dan jaren kan blijven bestaan. Alleen een
bestuurder die de complexiteit doorziet en handig op drie borden weet te schaken, kan
veel bereiken voor zijn organisatie. Ook een politicus bereikt slechts iets als hij de
complexe besturing van de zorg begrijpt en daarnaar handelt. Doen alsof de overheid de
baas is, werkt niet.
Om het botsen van de drie governance werelden in te toekomst te vermijden, moet allereerst
erkend en geaccepteerd worden dat de combinatie van private, publieke en professionele
governance bestaat. Zorgverlening aan individuele patiënten is een private zaak
gebaseerd op zakelijke contracten. en professionele standaarden. De overheid kan aan
zorgorganisaties kaders opleggen, die het publieke belang waarborgen. Ze mag echter niet
op de stoel van de bestuurder gaan zitten. Daarom moet ze zich ook niet bemoeien met de
bedrijfsvoering. Ze kan geen verantwoording eisen over alle interne bedrijfsinformatie
nodig voor die bedrijfsvoering. De invloed van de publieke governance op die van de
professionals moet juist vergroot worden. Beslissingen van een groep professionals die
maatschappelijke consequenties hebben (zoals het gebruik van dure medicijnen) , dienen
publiek getoetst te worden.
Willen veranderingen in de zorg echt resultaat hebben, dan moet er het nodige veranderen
in relatie tussen private, publieke en professionele governance. Het proefschrift bevat
daarvoor bouwstenen. Het levert bovendien een belangrijke bijdrage aan het debat over de
maatschappelijke onderneming dat aangekondigd is in het regeerakkoord tussen CDA, PvdA en
Christen Unie.
Einde bericht
Voor meer informatie of interviewafspraken met Hans Hoek belt u Warner Demare
communicatieadvies, Karen Pasman telefoon 024 - 360 3500 of (buiten kantooruren) 06 -
5263 7078.