Onderzoek via www.peil.nl onder een representatieve steekproef van meer dan 3000 Nederlander uitgevoerd op 1, 2 en 3 maart 2007.

Opkomst bepaalt uitslag

Onzekerheid over meerderheid Eerste Kamer voor regeringscombinatie Bij de Provinciale Statenverkiezingen zorgt de lage opkomst ervoor dat de uitslag fors anders zal zijn dan als er Tweede Kamerverkiezingen gehouden zouden worden. En omdat woensdag de Partij voor de Vrijheid niet meedoet zal het dit keer nog meer het geval zijn dan voorgaande keren.
Omdat uit de reactie van de kiezers op dit moment absoluut geen hard cijfer te geven is voor de opkomst van a.s. woensdag is ook de uitslag ongewisser dan anders. Bepaalde patronen zullen zeker herkenbaar zijn, zoals "SP grote winnaar in de Staten" en "VVD fors vooruit ten opzichte van november 2006". Maar of de drie regeringspartijen de meerderheid in de Eerste Kamer zullen halen is ongewis en hangt vooral af van die opkomst. 40% van de Nederlanders geven aan a.s. woensdag zeker op te komen. De antwoorden van 35% is te beschouwen als een duidelijk bewijs dat zij niet zullen opkomen. Maar welk deel van de resterende 25% zal opkomen hangt af van een aantal factoren die nu nog niet in te schatten zijn. Dat hangt zeker van het weer af. (Als het een dag betreft waar het vrijwel de hele dag regent zal deze groep fors minder opkomen dan als het de hele dag mooi weer is). Maar ook spelen de politieke gebeurtenissen in de komende dagen nog een rol.
Een opkomst tussen de 45 en 50% is het meest waarschijnlijk, maar het is zeker niet onmogelijk dat het wat hoger of lager wordt.
Hoe lager de opkomst is hoe meer de uitslag bepaald zal worden door oudere kiezers en kiezers met een wat hogere opleiding. Dat is dan gunstig voor het CDA, VVD en ChristenUnie/SGP. Als de opkomst relatief gezien aan de wat hogere kant gaat worden is dat gunstiger voor de SP en de PvdA. Uit de peilingen blijkt dat zowel bij de CDA- als bij de PvdA-kiezers een deel niet zo blij is met de regering. Niet zozeer door de invulling van de eigen partij, maar door de combinatie met een partij die sinds 1994 als de "vijand" werd gezien. Die CDA-kiezers, die niet zo blij zijn met het PvdA-aandeel in de regering, gaan in de richting van VVD, maar ook ChristenUnie (en PvdV). Die PvdA-kiezers, die niet zo blij zijn met het CDA-aandeel, gaan met name in de richting van de SP. Als het woensdag Tweede Kamerverkiezingen zouden geweest zijn, zou dit patroon goed herkenbaar zijn. Maar doordat de opkomst zo een 30% lager zal zijn (dat houdt in dat 40% van de opgekomen kiezers uit 2006 nu niet opkomen) zal dat patroon minder goed herkenbaar zijn. Op basis van een opkomstcijfer van 50% is dit de peiling in procenten. Maar de marge van onzekerheid ten opzichte van de uitslag van woensdag is groter dan normaal..Verk. Verk. in percentages
TK
2003
Prov.
Staten
2003 TK 2006
TK
peiling
4-3-2006
PS
peiling
4-3-2006
CDA 28.6 28.0 26.5 22.8 23.8
PvdA 27.3 24.1 21.2 17.2 19.3
SP 6.3 5.6 16.6 16.6 18.1
VVD 17.9 18.5 14.7 15.8 19.5
PvdVrijheid 5.9 9.7 ----
Groen Links 5.1 6.9 4.6 4.7 5.2
ChristenUnie 2.1 3.4 4.0 5.2 5.4
D66 4.1 4.6 2.0 2.6 2.5
SGP 1.6 2.7 1.6 2.0 2.5
PvdDieren 0.5 1.8 2.6 2.5
Andere partij 6.5 6.2 1.1 1.0 1.2
Totaal 100.0 100.0 100.0 100.2 100.0
CDA+PvdA+CU 58.0 55.5 51.7 45.2 48.5
Bij een opkomst die lager is dan 50% kan het CDA duidelijk hoger scoren. Bij een opkomst fors hoger dan de 50% kan de SP duidelijk hoger scoren. En als de kiezers van de Partij voor de Vrijheid in grote mate opkomen (nu zegt meer dan de helft thuis te blijven) dan kan de VVD dicht in de buurt van het CDA komen.
Omdat de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer eind mei 2007 getrapt geschiedt is ook de uitslag in procenten niet zomaar om te zetten in het aantal Eerste Kamerzetels. Op basis van het bovenstaande is dit de prognose van het aantal Eerste Kamerzetels per partij. in zetels Eerste Kamer 2003
Prog-
nose
PS 2007
CDA 23 18-21
PvdA 19 14-17
SP 4 13-16
VVD 15 14-17
PvdVrijheid
Groen Links 5 4-5
ChristenUnie 2 4-5
D66 3 1-2
SGP 2 1-2
PvdDieren 1-2
Andere partij 2 0-1
Totaal 75 75
CDA+PvdA+CU 44 36-41

Hoewel de kans dus groter is dat de drie regeringspartijen een meerderheid behalen is er ook zeker een kans dat de drie regeringspartijen geen meerderheid in de Eerste Kamer behalen. Met name bij een relatief hoge opkomst zal die situatie zich kunnen voordoen. Maurice de Hond
www.peil.nl