Consumentenbond

Thuiskopieheffing op geheugenkaarten bizar
12 maart 2007
Wie een geheugenkaartje gebruikt in een digitale fotocamera om een trouwerij vast te leggen, moet extra betalen omdat zo'n kaartje ook gebruikt zou kunnen worden voor het opslaan van een kopie van een gekocht liedje. En wie zijn spreekbeurt op een memorystick zet ook. Heel vreemd, maar wel waar als de politiek toestaat dat er een thuiskopieheffing op losse geheugenkaarten en USB-sticks komt. De Consumentenbond roept - samen met de elektronicabranche - de Tweede Kamer op om in te grijpen.

De minister van Justitie staat toe dat stichting SONT een thuiskopieheffing op losse geheugenkaarten en USB-sticks gaat invoeren; SONT denkt aan 15 cent per stuk ex BTW. De thuiskopieheffing is een bedrag dat je betaalt als je een blanco cd of dvd, maar straks ook een los geheugenkaartje of flashgeheugen koopt. Die heffing is er omdat consumenten de geheugens kunnen gebruiken om - voor eigen gebruik - liedjes of films, waar auteursrechten op zitten, te kopiëren. En voor die kopietjes moeten zij betalen.

Verwisselbare geheugenkaarten en USB-sticks worden in allerlei apparaten gebruikt, niet in alleen in computers, digitale fotocamera's, camcorders en mobiele telefoons, maar tegenwoordig zelfs in auto's, fotolijstjes, agenda's, speelgoed en huishoudelijke apparatuur. Het afgelopen jaar zijn er volgens de elektronicabranche in Nederland in totaal zo'n 5 miljoen stuks van verkocht en daar komen er iedere maand een paar honderdduizend bij.
Op al die geheugenkaarten en sticks komt dus een thuiskopieheffing. Maar het overgrote deel van die geheugens wordt helemaal niet gebruikt om kopietjes van liedjes of films op te slaan. Op geheugenkaarten worden vooral zélf gemaakte foto's, films en computerbestanden opgeslagen! Een thuiskopieheffing op losse geheugenkaarten en sticks is dus heel vreemd.

Iemand die muziek of films uit legaal aanbod heeft gekocht, mag daarvan voor zichzelf een kopietje maken om er op allerlei manieren van te kunnen genieten. Als daardoor nadeel ontstaat voor de auteursrechthebbende, moet die rechthebbende daarvoor een compensatie ontvangen en dat gebeurt via een heffing. Maar wie bijvoorbeeld een liedje aanschaft bij een downloadsite, heeft al voor de mogelijkheid van een kopie voor eigen gebruik betaald; via technische beperkingen wordt bepaald hoeveel kopieën je mag maken. Daarboven een heffing, betekent dus dat je dubbel betaalt. En soms wordt kopiëren via die technische beperkingen zelfs geheel onmogelijk gemaakt. Dus waarom dan een heffing?

Tot slot is er nog een derde reden waarom deze thuiskopieheffing niet door moet gaan: als de ontwikkeling eenmaal is ingezet, zal het om steeds meer geld gaan. Zo kan het bedrag niet alleen worden verhoogd, maar ook per geheugeneenheid worden geheven. En de hoeveelheid geheugen per kaartje of stick neemt momenteel in gigantische stappen toe. Dat betekent dat een consument nu nog een gering bedrag gaat betalen, maar straks veel meer.

De Consumentenbond vraagt zich hardop af of de thuiskopieheffing niet eigenlijk wordt ingezet om auteursrechthebbenden te compenseren voor gederfde inkomsten door piraterij. Maar daarvoor is de thuiskopieheffing helemaal niet bedoeld. In een gezamenlijke brief met de elektronicabranche (STOBI, FIAR en ICT-Office), doet de Consumentenbond een dringend beroep op de Tweede Kamer om de invoering van de nieuwe thuiskopieheffing te voorkomen. Volgens de bond is het beter om eerst een maatschappelijk debat aan te gaan over heffingen óf technische beperkingen, en over de vraag hoe auteursrechthebbenden een eerlijke beloning kunnen krijgen.
Al eerder heeft de bond samen met het bedrijfsleven zich verzet tegen de komst van een thuiskopieheffing op mp3-spelers, en met succes. De minister van Justitie gaat nu - tegen de uitdrukkelijke wens van de kamer in - toch verder met nieuwe heffingen.

Meer informatie
Media kunnen voor informatie mailen naar: pers@consumentenbond.nl