Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging


14-03-2007

Te veel vrijheidsbeperking in de ouderenzorg

Verzorgenden in verpleeg- en verzorgingshuizen willen meer scholing over handelingen die de vrijheid van cliënten beperken. Ze beperken tenminste wekelijks vrijheid van cliënten, maar zijn zich daar niet altijd van bewust. De meerderheid weet ook niet of zij wel handelt volgens de wet. Dat blijkt uit onderzoek onder het Panel Verpleegkundigen & Verzorgenden.

Valpartijen en letsels
Om ongelukken en valpartijen te voorkomen, passen verzorgenden regelmatig vrijheidsbeperkende handelingen toe. Ze trekken bedhekken op, verhinderen cliënten het lopen - bijvoorbeeld door ze in een diepe stoel te zetten - ze dienen onder dwang kalmerende medicijnen toe, binden cliënten vast of zetten ze apart. Uit onderzoek in het buitenland is echter bekend dat er niet meer ongelukken gebeuren als verzorgenden de vrijheidsbeperkende maatregelen achterwege laten. Er zijn juist aanwijzingen dat het aantal valpartijen en letsels afneemt.

Beschermen tegen gevaar
Toch geven verzorgenden aan dat ze cliënten met de vrijheidsbeperkende maatregelen vooral tegen gevaar willen beschermen, zo blijkt uit een peiling in het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden van het Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging (LEVV), het NIVEL en Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN). De aanleiding voor dit soort maatregelen is volgens eenderde gebrek aan toezicht door te weinig personeel. De verzorgenden noemen het verbeteren van toezicht dan ook het meest als oplossing om vrijheidsbeperking te verminderen.

Scholing
Lang niet alle maatregelen die volgens de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Bopz) onder vrijheidsbeperking vallen, ervaren de verzorgenden bovendien als zodanig. Hoewel tweederde weet dat de wet bestaat, weet de meerderheid niet of ze volgens deze wet handelt. Bijna de helft van de verzorgenden heeft dan ook behoefte aan extra scholing over vrijheidsbeperkende handelingen en het voorkomen ervan.