Verslag bijeenkomst Herbeoordelingen door UWV voor WAO, WAZ en Wajong.
Herbeoordelingen door UWV voor WAO, WAZ en Wajong.
Ziek en toch goedgekeurd, wat nu?
Op 14 maart werd te Assadaaka in de Meevaart een themabijeenkomst gehouden in samenwerking met comité Onze Hoop en Stichting de Brug: Herbeoordelingen door UWV voor WAO, WAZ en Wajong. De avond werd ook bijgewoond door onze burgervader Nico Salm. De avond werd geopend door Ahmed El Mesri, de voorzitter van Assadaaka en comité Onze Hoop. Er waait een orkaan door het land met de naam Herkeuring WAO, WAZ, Wajong Wat betekent het om ziek te zijn? Dit verschilt natuurlijk van persoon tot persoon en van aandoening tot aandoening. In het kader van mijn voorzitterschap van Comité Onze Hoop heb ik gesproken met heel veel mensen die een WAO uitkering krijgen en ziek zijn en een oproep hebben gekregen om herbeoordeeld te worden of al zijn herbeoordeeld met grote gevolgen. Ze zijn bij mij gekomen en hopen op hulp. Maar wat kan ik voor hun doen? Ik kan luisteren en ik kan hen door verwijzen naar anderen die weer kunnen luisteren. Het zijn dramatische verhalen waarbij het mij soms teveel wordt. Ik heb voor deze spreekbeurt een samenvoeging gemaakt van alle verhalen en heb er 'één universele zieke' van gemaakt. Dit heb ik gedaan om het verhaal, waarmee deze mensen worstelen dag in en dag uit, te kunnen bevatten. Vanaf het moment dat de berichten het land rondgingen dat de WAO-ers gekeurd zouden gaan worden, opende ik mijn brievenbus enigszins gestresst en als er dan een enveloppe in zat van het UWV scheurde ik deze open met bonzend hart. Elke keer weer viel het mee en kwam de relatieve rust weer terug. Tot op die ene dag dat er weer zo'n enveloppe van het UWV in de bus zat en ja, dat was hem dan ... de oproep voor de medische herbeoordeling.
Het gevolg was een voortdurend kloppend hart, ongerustheid, slapeloze nachten, gespannenheid, irritaties en geruzie. Ik was bang, dat ook ik, net zoals zovelen zonder geldige medische grondslag plotseling gezond verklaard zou worden. Ook was er de voordurende angst om, als dit zou gaan gebeuren, gedwongen te zijn, bijstand te zoeken bij een dure advocaat die ik met mijn beperkte WAO-inkomen zelf zou moeten betalen omdat ik net niet in aanmerking kom voor gesubsidieerde juridische bijstand. Zorgen, zorgen zorgen. Angsten, angsten, angsten ... het was een nare periode ... een hele nare periode Eerst maar eens contact opgenomen met mijn huisarts en andere behandelende specialisten over de aanstaande keuring. Wat moest ik doen, wat moest ik niet doen? Wat moet ik niet zeggen en wat moet ik wel zeggen en waar moet ik op letten?
Maar ook deze medici konden mijn zorgen niet wegnemen omdat ze me ook al lieten weten, dat keuringsartsen het beleid,opgelegd door de overheid moeten uitvoeren. Een beleid dat niets meer te maken heeft met het feitelijk kunnen functioneren van de chronisch zieke mens. Dan komt de dag dat je naar de herbeoordeling gaat. De keuring dus. De arts vroeg: "Vertelt u eens wat u zoal op een dag doet".
Ik antwoordde: "Lastig, moeilijk, zal ik u over gisteren vertellen? Ik heb gisteren de hele dag ziek op bed gelegen. Uitgeput, medicijnen genomen om toch maar even een moment tot rust te komen".
De arts knikte begrijpend en zei: "Vertelt u dan maar over een dag dat het wel goed ging". Met moeite weet je je dan een dag te herinneren waarin het wel goed ging en je doet je verhaal. De keuringsarts knikt geïnteresseerd en wijst je erop, dat je aan het afdwalen bent. "Ja wat doe ik allemaal op zo'n dag? Het is niet fraai en het is niet leuk. Je wilt vertellen dat je vief en kwiek rondhuppelt, je eigen geld verdient, maatschappelijk relevant en sociaal actief bent ... maar ja de werkelijkheid is anders. Je ligt in de poeier, je bent een wrak, uitgerangeerd, gemarginaliseerd en tot overmaat van ramp je bent gestigmatiseerd en je mag blij zijn dat je niet aan je lot wordt overgelaten want in andere landen zijn mensen zoals jij verdoemt tot de bedelstaf. Ik ben dus nu, na vijf en veertig minuten gezond! Is dit een wonder? Zijn keuringsartsen superartsen?Kunnen zij wonderen verrichten? Waarom voel ik dat wonder dan niet? Waarom ben ik nog steeds die inferieure niet functionerende steeds maar weer vastlopende werknemer waar geen enkele werkgever de moeite voor wil nemen om een gesprek mee te voeren? Alleen al de verplichting die op mij rust, om te melden aan een potentiële werkgever, wat mijn gezondheidstoestand en arbeidsverleden zijn, doet elke werkgever zonder 'aanziens des persoons' de sollicitatiebrief in de prullenbak deponeren. Ik ben ten einde raad. Ik zie het niet meer zitten ... het liefst zou ik willen verdwijnen in een diep zwart gat en er nooit meer uitkomen. Dit verhaal, dames en heren staat niet op zich. Er wordt veel chaos gecreëerd in onze maatschappij. Mensen worden uiteindelijk naar de sociale dienst gestuurd omdat ze goed gekeurd voor werk zijn en niemand die zieke mensen wil hebben. Hoe kunnen we dit tij keren? Hoe kunnen we op een humane wijze omgaan met dat deel van de bevolking dat dermate beperkt is, waardoor het niet in het gareel van een regulier dienstverband kan functioneren? Dank u.
De voordracht werd door het aanwezige publiek zeer gewaardeerd. Vervolgens kwamen aan het woord Rob Nijkamp, relatiebeheerder UWV Cadans en lid van de cliëntenraad UWV en mevrouw Quanjee. Zij werkt sinds 1988 als verzekeringsarts, eerst bij het Gak en nu bij het UWV. Rob presenteert met behulp van spreadsheets de regels voor de herbeoordeling voor WAO, WAZ en Wajong, die sinds 1 oktober 2004 van kracht zijn en waarin het een en ander weer veranderd zal gaan worden als een gevolg van het nieuwe regeerakkoord. Een oerwoud aan regelgeving waar je mee te maken krijgt en ook voor de medewerkers van het UWV soms ingewikkeld.
De herbeoordelingen zijn een gevolg van de bezuinigingsmaatregelen ingesteld door de overheid. Voorheen kon je willekeurig opgeroepen worden door het UWV, nu kan dit alleen nog maar als je medische situatie verandert of als er voor het UWV reden is om uit te nodigen. De herbeoordelingen zijn voor mensen die op de peildatum, 1-7-2004, nog geen 45 jaar zijn. Ben je op die datum 45 jaar of ouder, volgt er geen herbeoordeling alleen als er aanleiding is dan op basis van oude regels. Bij het oudere herbeoordelingsysteem werd gekeken naar wat mensen niet meer konden, nu wordt er gekeken naar wat je nog wel kunt. Vervolgens neemt de verzekeringsarts mevrouw Quanjee het woord. Ze vertelt dat ze is gekomen omdat de verzekeringsarts nogal negatief afgeschilderd wordt in de media. Zij is van mening dat dit niet altijd zo is. 'Je wilt mensen graag verder helpen. Je vraagt aan iemand wat hij/zij nog wel kan doen om inzicht in de persoon te krijgen. Bijvoorbeeld iemand loopt heel moeilijk, hoe is dat dan in het dagelijkse leven? Wat kun je nog wel? Stel dat iemand een psychische aandoening heeft en bijvoorbeeld niet meer de deur uit kan? Wat kan je dan nog op de arbeidsmarkt?' Zij wijst erop dat het heel belangrijk is dat je goed voorbereid naar een herbeoordeling gaat en desnoods iemand meeneemt. Vier oren horen meer dan twee. Het is wel zo dat de herbeoordeling een momentopname is, dat is heel spannend. Mocht de cliënt het gevoel hebben dat het niet goed verlopen is kan hij altijd een klacht indienen en hij kan ook contact opnemen met de huisarts. Uit de zaal komen vooral vragen over de diagnose die mensen hebben gekregen van hun behandelend specialist en zelf niet eens kennen. Hoe moet je je dan voorbereiden? Zo is er een mevrouw met een psychische aandoening die vorig jaar is herbeoordeeld door twee artsen die alle twee geen uitsluitsel hebben gegeven en nu heeft ze de volgende week een gesprek met een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige voor een herintegratiegesprek. Mevrouw Quanjee zegt dat dit wel eens het geval kan zijn, met name als het ziektebeeld niet geheel duidelijk is. Zij raadt de vrouw aan iemand mee te nemen naar het gesprek. Leyla van de Stichting Destek maakt met deze vrouw een afspraak om mee te gaan. Een arts in ruste vertelt dat hij nog contact heeft met patiënten die hem regelmatig komen vragen voor advies. Zo vertelt hij over een mevrouw die een psychische aandoening, suiker en een nieraandoening heeft. Zij wordt vaak opgeroepen. Waarom? Deze mevrouw heeft het al moeilijk genoeg. Rob van het UWV zal dit gaan onderzoeken. Een buurtbewoner laat weten dat het voor een bedrijf helemaal niet aantrekkelijk is om iemand met een ziekte aan te nemen. Je hebt nauwelijks een arbeidsverleden of dit is al lang geleden, je bent ziek en dan is er geen baas die jou wil hebben. Je moet namelijk eerlijk zijn over je verleden. Dat is een dilemma Merouw Quanjee geeft toe dat het niet gemakkelijk is. Een mevrouw uit de zaal krijgt een Wajong uitkering en zal mogelijkerwijze over twee jaar opgeroepen worden voor een herbeoordeling. Zij is nu net een paar maanden geleden voorzichtig begonnen met twee uur vrijwilligerswerk. Dat wil ze graag op haar eigen tempo gaan uitbreiden.Wat gebeurt er als ze wordt herbeoordeeld? Rob laat weten dat zij dit werk, als dit vrijwilligerswerk betaald werk is, niet meer mag doen. Vervolgens gaat de arbeidsdeskundige berekenen wat je dan wel kunt doen en voor hoeveel uur en hoe dat financiële plaatje er voor de verzekering eruit gaat zien. Wat gebeurt er als je gezond wordt verklaard door het UWV, je eigenlijk ziek bent en daarom geen werk kan volhouden of geen baan krijgt? Rob laat weten dat je dan of in de WW en vervolgens in de Bijstand komt. Een opmerking uit de zaal over een schrijnend geval van een man die een baan had, een goede baan. Hij werd ziek en kwam in de WAO. Werd herbeoordeeld en werd gezond verklaard (binnen 45 minuten dus). Hij had een huis met een hypotheek, opgroeiende kinderen die een studie volgden. Het lukte niet met werk. Jammer dan. Hij kreeg vervolgens ook geen Bijstand omdat zijn partner inkomen heeft en zo vervalt je recht op bijstand. Deze meneer is ernstig in paniek geraakt en heeft hij een suïcidepoging ondernomen. Er werden gedurende de avond nog veel vragen gesteld. Duidelijk is dat er veel onzekerheden leven onder de mensen die voor herbeoordeling in aanmerking gaan komen. Rob en ook mevrouw Quanjee geven het advies om je vooral goed voor te bereiden en iemand mee te nemen. Neem bij twijfel en vragen ook contact op met de cliëntenraad van het UWV en of de Brug, Comité Onze Hoop, Assadaaka. Nog enkele opmerkelijke zaken: In het kader van de 'civil society' waarin mantelzorg en vrijwilligerswerk gepromoot wordt en een onmisbaar onderdeel gaat vormen van de maatschappij (het spreekwoordelijke cement), wordt vanuit de regering tevens het signaal gegeven dat vrijwilligerswerk alleen gedaan mag worden door gezonde mensen die een baan hebben. Als je in de WAO zit en je wilt graag een paar uurtjes in de week 'vrijwilligerswerken', kan je dat maar beter niet doen! Immers je loopt kans op uitkeringskorting of zelfs in het ergste geval het helemaal verliezen van je uitkering!
Vrijwilligerswerk is heel vaak een opstap naar een betaalde baan en daarnaast is het soms het enige contact dat mensen nog hebben met de buitenwereld. Stel je hebt in je arbeidsverleden 60 uur gewerkt, als arts,vrachtwagenchauffeur, gids, politicus en je bent op 38 uur herbeoordeeld is dit een ongeldige herbeoordeling. Deze moet opnieuw gedaan worden en dan op 60 uur! Als je kunt communiceren, maakt niet uit in welke taal, ben je klaar voor de Nederlandse Arbeidsmarkt. Goed de taal kunnen spreken en schrijven is geen criterium meer om niet deel te kunnen nemen aan het arbeidsproces. Bij onduidelijke ziektebeelden moet je door tenminste twee artsen gekeurd worden. Je hebt altijd recht op inzage in je dossier.
Je kunt altijd in beroep gaan; hiervoor moet je wel een advocaat inhuren. Amsterdam, 15 maart 2007
Tess Jungblut
Voor vragen kunt u terecht bij:
Stichting Destek
Leyla Tamul
06-52477397
E-mail stgdestek@hotmail.com
Cor van Drongelen
Cliëntenraad UWV
06-53289302
Website http://www.stgdebrug.nl
Comité Onze Hoop (een samenwerkingsverband van Assadaaka, APCP, SGOA MEE en Stichting Mantelzorg)
Ahmed El Mesri
06- 10112691
E-mail Assadaaka@hotmail.com
Rob Nijkamp
UWV Cadans
06 5199476410
E-mail Rob.Nijkamp@mail.cadans.nl
| | | |
| | | | | | | | |Balistraat 48 a | |Vereniging|Multicul|Vriendsch| |1094 JN | | |turele |ap | |Amsterdam | | | | | |Tel: (020) 665 33 20 | | | | | |(06-10112691) | | | | | |Bankrekening: 48.93.34.997 | | | | | |K.v.K. | | | | | |40.53.87.25 | | | | | |e-mail: assadaaka@hotmail.com| | | | | | | | | | | |Website: www.assadaaka.tk |
---- --