CJE/07/26
20 maart 2007
Pers en Voorlichting
PERSCOMMUNIQUE nr. 26/07
20 maart 2007
Conclusie van de advocaat-generaal in de gevoegde zaken C-11/06 en
C-12/06
Rhiannon Morgan /Bezirksregierung Köln en Iris Bucher / Landrat des
Kreises Düren
Volgens advocaat-generaal Ruiz-Jarabo zijn de in de Duitse wet
studiefinanciering gestelde eisen een ontoelaatbare beperking van het
vrije verkeer van studenten
Wanneer slechts een studietoelage voor een opleiding in een andere
lidstaat wordt toegekend indien de opleiding de voortzetting is van
een gedurende ten minste één jaar aan een Duitse onderwijsinstelling
gevolgde opleiding, en wanneer geen toelage wordt toegekend aan
studenten die om studieredenen in een grensstad wonen, is zijns
inziens sprake van criteria die de studenten ontmoedigen om van hun
recht van vrij verkeer gebruik te maken, en die niet in verhouding
staan tot de nagestreefde doelstellingen
Rhiannon Morgan, een Duitse onderdaan, is, nadat zij haar middelbare
school in Duitsland had afgemaakt en haar eindexamen had behaald, naar
Groot-Brittannië verhuisd. Daar heeft zij een jaar als kindermeisje
gewerkt alvorens haar universitaire opleiding te beginnen. Voor die
opleiding heeft zij bij de Duitse autoriteiten een studietoelage
aangevraagd. Deze aanvraag is afgewezen op grond dat de Duitse
wetgeving slechts een toelage toekent indien de opleiding de
voortzetting is van een gedurende één jaar aan een Duitse
onderwijsinstelling gevolgde opleiding.
Iris Bucher, ook een Duitse onderdaan, woonde bij haar ouders te Bonn,
totdat zij besloot te verhuizen naar Düren, een Duitse stad aan de
grens met Nederland, en een opleiding te gaan volgen in de Nederlandse
stad Heerlen. Bucher heeft bij de autoriteiten van Düren een
studietoelage aangevraagd. Deze aanvraag is afgewezen omdat Bucher
geen "vaste" verblijfplaats had in een grensstad, zoals de Duitse
wetgeving vereist.
Zowel Morgan als Bucher hebben beroep ingesteld bij het
Verwaltungsgericht Aachen. Dit heeft het Hof van Justitie verzocht,
zich uit te spreken over het vrije verkeer van Europese studenten en
over de studietoelage voor het volgen van een opleiding in een andere
staat.
In zijn conclusie van heden verklaart advocaat-generaal Ruiz-Jarabo
dat de Duitse bepalingen het vrije verkeer van studenten belemmeren,
omdat zij de studenten ontmoedigen om van hun recht van vrij verkeer
gebruik te maken, en criteria opleggen die niet in verhouding staan
tot de nagestreefde doelstellingen.
Om te beginnen herinnert de advocaat-generaal eraan dat het Hof van
Justitie heeft verklaard dat de voorwaarden voor de toegang tot een
beroepsopleiding, die zowel het hoger als het universitair onderwijs
omvat, binnen de werkingssfeer van het EG-Verdrag vallen. Het begrip
toegang doelt niet alleen op het aanvangen, maar ook op het
voortzetten van de opleiding.
Weliswaar beschikt een lidstaat over een ruime beoordelingsvrijheid
bij het toekennen van een studietoelage voor het volgen van een
opleiding in het buitenland en bij het stellen van voorwaarden
daarvoor, maar hij moet daarbij het gemeenschapsrecht in acht nemen en
de basisbeginselen daarvan, zoals het vrije verkeer, waarborgen.
Met betrekking tot de omstandigheid dat slechts een studietoelage
wordt toegekend indien de opleiding de voortzetting is van een
gedurende één jaar aan een Duitse onderwijsinstelling gevolgde
opleiding, wijst de advocaat-generaal erop dat dit vereiste studenten
ontmoedigt om zich voor een volledige opleiding in te schrijven aan
een universiteit in een andere lidstaat, aangezien dit betekent dat
zij afzien van de financiële voordelen die worden toegekend aan
studenten die, in gelijke omstandigheden, in de staat van herkomst
blijven. Er is derhalve sprake van een beperking van het vrije verkeer
van studenten.
Volgens Ruiz-Jarabo kan de eis dat de betrokkene een werkelijke band
heeft met zijn plaats van herkomst, de belemmering voor de
financiering van een opleiding in een andere lidstaat rechtvaardigen.
Verlangen dat er tussen het individu en de staat een band bestaat in
de vorm van de aanvang van de opleiding, geeft evenwel geen juist
beeld van de mate waarin er een echte en daadwerkelijke band bestaat,
en versterkt deze band evenmin.
Anderzijds kan het beroep op budgettaire moeilijkheden geen
rechtvaardiging vormen voor de eis dat de opleiding in het buitenland
de voortzetting moet zijn van een gedurende ten minste één jaar in
Duitsland gevolgde opleiding.
Met betrekking tot de vraag of het niet toekennen van een
studietoelage aan studenten die in een grensstad wonen, omdat deze
stad niet hun vaste woonplaats is en enkel om studieredenen is
gekozen, verenigbaar is met het vrije verkeer, stelt de
advocaat-generaal dat dit vereiste het vrije verkeer beperkt ten
nadele van studenten die, om regelmatiger het onderricht in het
buurland te kunnen volgen, naar grenssteden verhuizen.
Ruiz-Jarabo heeft er begrip voor, dat het op basis van overwegingen
van regionaal beleid wenselijk is, compenserende maatregelen te nemen
voor de schade die wordt geleden door onderdanen die niet ver van een
andere staat wonen en ervaren dat de grenzen hun mogelijkheden om te
kiezen voor een onderwijsinstelling die dicht bij hun woonplaats is
gelegen, vertekenen. In het geval van Bucher is hij het evenwel niet
eens met de eis dat haar woonplaats "vast" moet zijn. De woonplaats is
een voldoende band, aangezien de vaste woonplaats van de betrokkene
zowel bij aanvang van de opleiding als gedurende de gehele periode van
onderricht in Duitsland gelegen moet zijn.
In beide gevallen zou het volgens de advocaat-generaal minder
beperkend zijn voor het vrije verkeer, de studietoelage af te wegen
aan de hand van de studieresultaten.
N.B.: De conclusie van de advocaat-generaal bindt het Hof niet. De
advocaten-generaal hebben tot taak het Hof in volledige
onafhankelijkheid een juridische oplossing in overweging te geven voor
het concrete geschil. De rechters van het Hof beginnen thans met de
beraadslagingen over het arrest, dat op een latere datum zal worden
gewezen.
Voor de media bestemd niet-officieel stuk, dat het Hof van Justitie
niet bindt.
Beschikbare talen: ES CS DE EN EL FR IT NL PL
De volledige tekst van de conclusie is op de dag van de uitspraak te
vinden op de internetpagina van het Hof
http://curia.europa.eu/jurisp/cgi-bin/form.pl?lang=NL&Submit=recherche
r&numaff=C-11/06 en C-12/06 vanaf ongeveer 12.00 uur.
Voor nadere informatie wende men zich tot de heer Stefaan Van der
Jeught.
Tel: +352 4303 2170 Fax: +352 4303 2988
---
Bundesgesetz über individuelle Förderung der Ausbildung. Nieuwe
versie bekendgemaakt op 6 juni 1983, BGBl I, blz. 645; laatstelijk
gewijzigd bij wet van 22 september 2005, BGBl I, blz. 2809.
European Union