Wageningen Universiteit

bloeddonoren weerlegt ijzerhypothese Studie onder bloeddonoren weerlegt ijzerhypothese

22 mrt 2007

Onderdeel: Wageningen UR

Het doneren van bloed beschermt niet tegen hart- en vaatziekten. Dat concluderen onderzoekers van Wageningen Universiteit uit een studie waarin ze vierhonderd donoren en tweehonderd niet-donoren met elkaar vergeleken.

De theorie dat een hoge ijzerspiegel slecht is voor hart- en bloedvaten zingt al rond sinds 1981. In dat jaar concludeerde de Amerikaanse onderzoeker Jerome Sullivan dat vrouwen minder kans hadden op hartziekten dankzij hun menstruatie. Die zou hun ijzerspiegel verlagen. IJzer in het bloed, aldus Sullivan, tast de vaatwanden aan en versnelt atherosclerose.

âDaarom onderzochten we in deze studie mensen tussen de vijftig en de zestig die een paar keer per jaar bloed donerenâ, vertelt co-auteur dr. Marianne Geleijnse van de afdeling Humane voeding. âZij hadden minder gebonden ijzer in hun bloed, en ook minder ongebonden ijzer.â

Volgens recente theorieën zou vooral dat ongebonden ijzer gevaarlijk zijn, omdat het makelijker kan reageren tot een agressieve verbinding. Maar toen de Wageningers in bloedvaten van de hals gingen kijken naar tekenen van atherosclerose, vonden ze zo goed als niets. âDie bloedvaten heten carotidenâ, legt Geleijnse uit. âZe voorzien de hersenen van bloed. Als de vaatwanden van de carotiden dikker worden, dan wijst dat op atherosclerose. Verdikte vaatwanden in de carotiden zijn een goede voorspeller van hartinfarcten en beroerten. De bloeddonoren in onze studie hadden een iets dunnere vaatwand dan niet-donoren, maar dat effect was bijzonder klein. Het was niet statistisch, en ook niet klinisch significant.â

Toch zijn bloeddonoren volgens studies gezonder dan niet-donoren. âDat komt omdat bloeddonoren een afwijkende groep zijnâ, zegt Geleijnse. âZe zijn bewuster en leven waarschijnlijk gezonder. Bovendien mogen ongezonde mensen vaak geen bloeddonor worden.â

De eerste auteur van het onderzoek is ir. Mariëlle Engberink. Het artikel verschijnt binnenkort in Atherosclerosis. Geleijnse heeft niet de illusie dat de publicatie het einde van de ijzerhypothese zal betekenen. âDe ijzerhypothese is al vaker weerlegd. Maar dit soort theorieën is hardnekkig. Er is een categorie onderzoekers die zich in zoân theorie vastbijt en maar door blijft gaan met het verkondigen van De Waarheid. Niets kan ze overtuigen.â

Willem Koert

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op http://www.resource-online.nl.