Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen
Nummer: 36
Datum: 26 maart 2007
"Laat mij genieten van het landschap"
Voorstellen voor een 'LILA'-inrichting van woonlandschappen in Friesland
Groningse planologen bedachten een nieuw planologisch concept voor het noorden van Nederland: LILA. Dat staat voor 'Living in Leisure-rich Areas'. Vijf Friese woningcorporaties raakten geïnteresseerd. Zij nodigden de Groningse onderzoeksgroep van Gert de Roo uit concrete locatieontwerpen te maken voor nieuwe woonlandschappen in de Friese A7-zone, een woonregio van Sneek tot en met Drachten. Expeditie Woonlandschappen is het resultaat hiervan. De boodschap: Wonen in het landelijk gebied kan de kwaliteit ervan verhogen, mits zorgvuldig ingepast.
Nu de rijksoverheid de regionale planologie over laat aan de regio's, is een samenhangende visie op de toekomstige ontwikkelingen van het landschap in Noord-Nederland hard nodig, zegt Gert de Roo, hoogleraar Planologie aan de Groningse universiteit. Hij pleit ervoor om bij de ruimtelijk-economische ontwikkeling van Noord-Nederland meer in te zetten op ontspanning. Met zijn ruime en ontspannen leefomgeving beschikt Noord-Nederland over bijzondere ruimtelijke kwaliteiten. "Je kunt deze kwaliteiten beter benutten. Kijk naar de kwaliteit van het landschap en stel jezelf de vraag: hoe kunnen we die kwaliteit 'vermarkten'?"
Geen dertien in een dozijn
Wat stellen de Groningse planologen zich voor bij een toekomstige wooneconomie in het Noorden? In elk geval geen dertien-in-een-dozijn vinexwijken of vakantiedorpen. Deze zouden hun negatieve imago te danken hebben aan de grote schaal van de uitvoering, maar ook omdat ze de kwaliteit en de eigenheid van het landschap in gevaar brengen.
De onderzoeksgroep van De Roo nam het landschap zelf als leidend beginsel voor hun locatieontwerpen.
Analyse van het landschap
Voor hun nieuwe boek Expeditie Woonlandschappen maakten zij eerst een analyse van de diverse typen landschappen in de Friese A7-regio. Onder meer van de afgegraven veengebieden met de langgerekte lintdorpen, van de uitgestrekte weidelandschappen onderbroken door houtwallen, en van de merengebieden met de rijkelijk aanwezige rietvegetatie. Vervolgens construeerden zij vanuit die karakteristieken een passend inrichtingsprincipe.
Zien en niet gezien worden
Bijvoorbeeld: ten noorden van de A7, boven Drachten, Heerenveen en Joure liggen uitgestrekte groene velden met verspreid liggende boerderijen in de verte opdoemend tussen de houtwallen.Voor dit landschap formuleerde de groep de Roo het inrichtingsprincipe: "zien en niet gezien worden". Volgens de Roo kan je dit landschap met wonen 'inbreiden', mits je voor een bouwvorm kiest die de kwaliteit van het landschap in tact laat en het beeld oproept van boerderijen in de verte. Dat kunnen appartementen zijn die je camoufleert met nieuwe houtwallen, en met daken in boerenstijl. De bewoners kunnen genieten van het uitzicht en door het 'niet geziene' karakter van de woningbouw zal het landschap 'landelijk' blijven.
Enthousiast
In de noordelijke provincies zijn inmiddels vele publieke debatten gevoerd over LILA. Bestuurders van de provincies Groningen en Friesland zijn enthousiast, evenals de vijf Friese woningcorporaties, de zogenaamde Accolade Groep. Deze laatste verstrekte ook de fondsen die het project Expeditie Woonlandschappen van de Groningse planologen mogelijk maakten.
Taboe
Tijdens de vele debatten waaraan de Roo deelnam, kwam echter ook naar voren waar de gevoeligheden lagen. Met name de gedachte aan ingrijpen in het landschap bleek op weerstand te stuiten. Volgens de Roo omdat ingrijpen in het landschap in Nederland een taboe blijkt te zijn. De Roo: "In Nederland heerst een algemene angst voor verommeling en verlies van het landschap. De klassiek planologische scheiding tussen stad en platteland in Nederland is geënt op de situatie in de Randstad. Vanwege de noodzaak het groen in de Randstad te beschermen, klopt die benadering voor dat gebied ook wel. Maar voor het Noorden van Nederland klopt het niet. LILA keert zich tegen dit typisch Nederlandse dogma. Met onze voorstellen voor de woonlandschappen in de A7-regio willen we laten zien dat je de kwaliteit van het landschap niet verliest, maar verbetert."
Noot voor de pers
Meer informatie: prof. dr. G. de Roo, Ruimtelijke Wetenschappen, RUG, tel: (050) 3633895
Het eerste exemplaar van Expeditie woonlandschappen wordt op woensdag 28 maart 2007 in Leeuwarden overhandigd aan gedeputeerde Anita Andriessen.
Titel: Brouwer A., de Jong M., de Roo G., Expeditie woonlandschappen. Het landschap als drager van een regionale wooneconomie (2007 In Boekvorm Uitgevers) ISBN 978 9077548 20 2
Redactie: afdeling Communicatie RUG
Postbus 72, 9700 AB Groningen
Tel. 050-363 4444
E-mail: communicatie@rug.nl
Rijksuniversiteit Groningen